Migratie en grensbeheer: Commissieverslag over uitvoering Europese migratieagenda

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 28 september 2016.

Is er vooruitgang geboekt met de herplaatsings- en hervestigingsregelingen van de EU en hoe staat het met de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije? Daarover brengt de Europese Commissie i vandaag verslag uit.

Ook beschrijft ze welke stappen Griekenland nog moet nemen voordat de andere EU-landen de zogenaamde Dublinoverdrachten kunnen hervatten. Tot slot bespreekt de Commissie in haar verslag de controles aan de binnengrenzen tussen Schengenlanden i op grond van de aanbeveling van de Raad i van 12 mei 2016.

Frans Timmermans i, eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie, zei hierover: "De vluchtelingenovereenkomst van de EU en Turkije wordt nog steeds uitgevoerd. Er zijn minder mensen die proberen om de Egeïsche zee over te steken en minder mensen verdrinken, en dat was uiteindelijk de bedoeling. Sommige lidstaten leveren ook extra inspanningen voor herplaatsing en hervestiging, wat ik toejuich. Maar andere landen kunnen en moeten dringend meer doen. Willen we in Europa een doeltreffend asiel- en migratiebeleid voeren en de Schengenzone in stand houden, dan moeten we allemaal meewerken, solidair zijn en onze verantwoordelijkheid nemen.”

Dimitris Avramopoulos i, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap, verklaarde: “Al onze migratiemaatregelen hangen nauw samen. De overeenkomst van de EU met Turkije heeft concreet tot positieve resultaten geleid. De extra inspanningen van de EU-landen de voorbije maanden, met in september alleen al meer dan 1200 herplaatsingen, laten zien dat we met politieke wil en een gevoel van verantwoordelijkheid meer kunnen bereiken. Onze gezamenlijke aanpak in de afgelopen maanden werpt dus zijn vruchten af, en dat is van essentieel belang, ook voor de geleidelijke terugkeer naar het Dublinsysteem en een normaal functionerend Schengengebied. De herplaatsingen mogen niet mislukken.”

Belangrijke vooruitgang bij herplaatsing en hervestiging

Een jaar na de inwerkingtreding van de herplaatsingsregelingen zijn de fundamenten gelegd en is er al vooruitgang geboekt. In september is een recordaantal van 1202 mensen herplaatst, twee keer zoveel als het hoogste aantal per maand tot nu toe. In totaal konden 5651 mensen vanuit Griekenland (4455) en Italië (1196) naar een ander land. Met vereende krachten hebben Italië, Griekenland, de landen van bestemming, de EU-agentschappen en internationale organisaties gezorgd voor een nagenoeg 100% complete registratie met vingerafdrukken, een verhoogde veiligheid, een toename van het aantal verzoeken om herplaatsing en een forse versnelling van de procedure, vooral de laatste maanden vanuit Griekenland. Deze resultaten zijn bemoedigend en de EU-landen moeten daarop voortbouwen. De capaciteit van de Griekse asieldienst is verhoogd en als de lidstaten hun inspanningen intensiveren moet het mogelijk zijn de resterende kandidaten in Griekenland (ongeveer 30.000 mensen) binnen een jaar te herplaatsen.

Ook voor hervestiging zijn de lidstaten zich blijven inzetten. Van de 22.504 mensen waarover in juli 2015 een akkoord is bereikt, konden er inmiddels 10.695 legaal en veilig naar de EU reizen. Tussen juni en 27 september zijn er nog eens 1071 Syrische vluchtelingen opgevangen vanuit Turkije, waardoor het aantal hervestigingen is verdrievoudigd en het totale aantal vanuit Turkije onder de overeenkomst EU-Turkije op 1614 is gekomen.

Vooruitgang bij uitvoering overeenkomst EU-Turkije

De drastische en aanhoudende daling van het aantal mensen dat illegaal de oversteek maakt of verdrinkt in de Egeïsche Zee, bewijst dat de vluchtelingenovereenkomst met Turkije (“Verklaring EU-Turkije”) in essentie werkt. Sinds juni komen er per dag gemiddeld 85 mensen aan. Voor de inwerkingtreding van de overeenkomst waren dat er 1700 per dag, en in oktober 2015 zelfs 7000 per dag. Dit bewijst dat we het businessmodel van de smokkelaars wel degelijk kunnen ondermijnen. Ook de terugkeeroperaties zijn doorgegaan. Sinds het tweede verslag zijn nog eens 116 personen teruggestuurd volgens de voorwaarden van de overeenkomst met Turkije, waarmee het totaal op 578 komt. De Griekse overheid heeft verdere inspanningen gedaan om meer mensen te laten terugkeren volgens de regels van het EU-recht en het internationaal recht.

De Commissie heeft nog sneller geld beschikbaar gesteld voor de Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije. Inmiddels is al ruim 2,2 miljard euro van de voor 2016-2017 beloofde 3 miljard euro vrijgemaakt om de ergste noden van vluchtelingen en opvanggebieden in Turkije te lenigen. Er zijn al contracten gesloten voor een bedrag van meer dan 1,2 miljard. De Commissie doet er alles aan om de betalingen in het kader van de Faciliteit zo snel mogelijk te laten verlopen; ondertussen is al zo’n 467 miljoen euro uitbetaald.

De Commissie blijft Turkije aanmoedigen om de zeven resterende ijkpunten van het stappenplan voor visumliberalisering zo snel mogelijk te voltooien en heeft met Turkije afgesproken in dialoog te blijven en praktische oplossingen te zoeken voor samenwerking en voor de noodzakelijke veranderingen in wetgeving en procedures. De Commissie maakt in december 2016 haar vierde verslag over de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije bekend.

Terug naar Schengen: terug naar een zone zonder controles aan de binnengrenzen

Vandaag brengt de Commissie verslag uit over de tijdelijke grenscontroles van Oostenrijk, Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen op grond van artikel 29 van de Schengengrenscode en in lijn met de aanbeveling van de Raad van 12 mei 2016. De conclusie luidt dat de tijdelijke controles aan de binnengrenzen van deze vijf Schengenlanden nog steeds voldoen aan de voorwaarden van de aanbeveling van de Raad. Hoewel er door de uitvoering van de overeenkomst met Turkije aanzienlijk minder migranten aankomen, ziet de Commissie geen aanleiding om de aanbeveling van de Raad op dit moment te wijzigen.

Overigens wil de Commissie in haar verslag niet vooruitlopen op 12 november. Dan verstrijkt de periode van zes maanden uit de aanbeveling en moet er worden besloten of de tijdelijke controles aan de binnengrenzen worden verlengd. De Commissie blijft streven naar een volledige opheffing van alle controles aan de binnengrenzen en de terugkeer naar een normaal functionerende Schengenzone, zoals aangegeven in het stappenplan “Terug naar Schengen”.

Hervatting Dublinoverdrachten naar Griekenland: stand van zaken

Vandaag heeft de Commissie haar derde aanbeveling goedgekeurd over de maatregelen die Griekenland nog moet nemen om haar asielstelsel goed te laten functioneren en te voldoen aan alle EU-normen voor asiel, die overigens voor alle lidstaten gelden. Pas dan zullen de andere lidstaten hun betalingen op grond van de Dublinverordening kunnen hervatten. Uit de aanbeveling blijkt dat de Griekse overheid zich, ondanks de moeilijke situatie, met steun van de Commissie, het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO), verschillende EU-landen en internationale organisaties is blijven inzetten om zijn asielstelsel te verbeteren in lijn met de eerste twee aanbevelingen (februari en juni).

Zo heeft het land gezorgd voor een grootschalige preregistratie, verhoging van de opvangcapaciteit en de verdubbeling van de capaciteit van de asieldiensten door de oprichting van nieuwe beroepsinstanties en wetgeving inzake gratis rechtsbijstand en onderwijs voor asielzoekers en vluchtelingen in de schoolgaande leeftijd. Maar er moet nog veel gebeuren voordat de andere EU-landen hun Dublinoverdrachten kunnen hervatten, onder andere op het vlak van de opvangfaciliteiten, de toegang tot asielprocedures en de structuren voor kwetsbare asielzoekers. Die landen moeten ook rekening houden met de impact van deze moeilijke situatie op het asielstelsel in het algemeen, en zullen dus geval per geval moeten beoordelen of zijn hun betalingen aan Griekenland kunnen hervatten. De Commissie wil nog voor het einde van dit jaar opnieuw de balans opmaken en nieuwe aanbevelingen doen.

Meer informatie

  • Herplaatsing en hervestiging:

Mededeling: Zesde verslag over herplaatsing en hervestiging

Bijlage 1: Herplaatsingen vanuit Griekenland

Bijlage 2: Herplaatsingen vanuit Italië

Bijlage 3: Hervestigingen: stand van zaken

Factsheet: Herplaatsing en hervestiging

Factsheet: Aanpak van de vluchtelingencrisis: financiële steun van de EU aan Griekenland

Veelgestelde vragen: Een nieuw EU-kader voor hervestigingen

Europese migratieagenda

  • Verslag EU-Turkije

Mededeling: Derde verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije

Veelgestelde vragen: Uitvoering Verklaring EU-Turkije

Factsheet: Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije

Presentatie: Beheer van de migratiecrisis in Griekenland sinds oktober 2015/ Uitvoering van de Verklaring EU-Turkije sinds 20 maart 2016

  • Terug naar Schengen:

Verslag over de uitvoering van de aanbeveling van de Raad inzake tijdelijke grenscontroles in uitzonderlijke omstandigheden

Veelgestelde vragen: Een gecoördineerde EU-aanpak voor tijdelijke controles aan de binnengrenzen

Persbericht: Terug naar Schengen: Commissie stelt stappenplan voor om Schengen weer normaal te laten functioneren

Factsheet: De Schengenregels toegelicht

  • Aanbeveling van Dublin:

Derde aanbeveling over de door Griekenland te nemen dringende maatregelen in het licht van de hervatting van overdrachten uit hoofde van de Dublinverordeninghttp://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/european-agenda-migration/proposal-implementation-package/docs/20160928/recommendation_addressed_to_greece_on_the_specific_urgent_measures_to_be_taken_en.pdf

  • Europese grens- en kustwacht

Factsheet: Europese grens- en kustwacht

IP/16/3183

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail


1.

Relevante EU dossiers