Vragen en antwoorden over het Europees Solidariteitskorps

De Commissie dient vandaag een voorstel in tot oprichting van een Europees Solidariteitskorps. Jongeren uit de hele EU zullen in crisissituaties vrijwillig hulp bieden waar die het meest nodig is. Ik wil dat dit Europees Solidariteitskorps zo snel mogelijk operationeel wordt.

Voorzitter Juncker i heeft de oprichting van het korps op 14 september 2016 aangekondigd in zijn State of the Union: "De Europese Unie kan ook kansen voor jongeren helpen creëren. Veel jonge, sociaal ingestelde mensen in Europa zijn bereid een betekenisvolle bijdrage aan de samenleving te leveren en solidariteit te tonen. […] Ik ben ervan overtuigd dat nog veel meer solidariteit nodig is. Maar ik weet ook dat solidariteit vrijwillig gegeven moet worden. Solidariteit moet uit het hart komen en kan niet worden afgedwongen. […] In diezelfde geest stelt de Commissie vandaag de oprichting van een Europees Solidariteitskorps voor. Dankzij dit initiatief zullen jongeren uit de hele EU in crisissituaties zoals de vluchtelingencrisis of de recente aardbevingen in Italië vrijwillig hulp bieden waar die het meest nodig is. Ik wil dat dit Europees Solidariteitskorps zo snel mogelijk operationeel wordt en dat uiterlijk 2020 de eerste 100 000 jonge Europeanen aan het initiatief deelnemen. Door zich vrijwillig aan te sluiten bij het Europees Solidariteitskorps zullen deze jongeren hun vaardigheden kunnen ontwikkelen en niet alleen werk vinden, maar ook uiterst waardevolle persoonlijke ervaring opdoen."

Het Europees Solidariteitskorps wil jongeren onder de 30 in Europa de kans geven om steun te verlenen aan niet-gouvernementele organisaties (ngo's), plaatselijke overheidsinstanties of particuliere ondernemingen die betrokken zijn bij de bestrijding van ernstige problemen in de Europese Unie zoals: de heropbouw van gemeenschappen na natuurrampen; de bestrijding van sociale problemen (bijvoorbeeld sociale uitsluiting, armoede, gezondheidsproblemen en demografische problemen); de opvang en integratie van vluchtelingen, enzovoort.

Het korps zal een eigen specifieke identiteit ontwikkelen op basis van de fundamentele Europese waarden van solidariteit en engagement. Door zich bij het korps aan te sluiten geven de deelnemers te kennen dat ze bereid zijn een periode van hun leven te wijden aan het helpen van anderen. Door anderen (bijvoorbeeld de meest kwetsbare groepen in onze samenleving) te helpen brengen de jongeren niet alleen de fundamentele Europese waarde van solidariteit in de praktijk, maar verwerven ze ook vaardigheden (bijvoorbeeld taalvaardigheden) die van pas kunnen komen bij het zoeken naar een baan of in het kader van onderwijs en opleidingen.

Het korps bouwt voort op bestaande EU-programma's voor vrijwilligerswerk voor jongeren en doet een beroep op netwerken van personen uit heel Europa die betrokken zijn bij werkgelegenheid, onderwijs en maatschappelijke organisaties. We zullen het initiatief ontwikkelen in nauwe samenwerking met de lidstaten, de plaatselijke autoriteiten en ngo’s.

Kandidaten die zich bij het korps willen aansluiten, en organisaties die een beroep op het korps willen doen, kunnen terecht op het specifieke webportaal van het Europees Solidariteitskorps.

De leden van het korps worden ingezet voor opdrachten van twee maanden tot één jaar. De minimumduur van een baan bij het korps bedraagt vier maanden.

Het Europees Solidariteitskorps zal zo spoedig mogelijk worden opgericht. Allereerst zal het webportaal operationeel worden gemaakt. Doel is uiterlijk 2020 100 000 jongeren voor het korps te rekruteren.

Iedereen in Europa jonger dan 30 jaar, ongeacht zijn/haar achtergrond en of hij/zij onderwijs of een opleiding volgt, een baan heeft of werkloos is, mag zich bij het korps aansluiten. Jongeren met de meest uiteenlopende profielen moeten de kans krijgen om aan het initiatief deel te nemen: van schoolverlaters tot jongeren met een diploma hoger onderwijs die al werkervaring hebben opgedaan.

De naam maakt duidelijk dat het Europees Solidariteitskorps in de eerste plaats gebaseerd is op solidariteit. Jongeren die lid van het korps willen worden, zullen bij hun inschrijving de basisbeginselen van het korps moeten onderschrijven en zich bereid moeten verklaren om - zodra ze aan een organisatie zijn toegewezen of als vrijwilliger zijn gerekruteerd - aan solidariteitsacties deel te nemen.

Wie zich inschrijft krijgt niet automatisch een opdracht toegewezen,

maar de grote verscheidenheid van problemen - en dus de behoefte aan een grote verscheidenheid van vaardigheden - zorgt ervoor dat er behoefte is aan jongeren met de meest verscheiden beroepsprofielen.

De leden van het Europees Solidariteitskorps kunnen deelnemen aan alle mogelijke activiteiten in verband met rampenparaatheid/bestrijding van rampen op lange termijn, sociale problemen (bijvoorbeeld sociale uitsluiting, armoede, gezondheidsproblemen en demografische problemen) en de vluchtelingencrisis.

Er kan bijvoorbeeld steun worden verleend aan de ontwikkeling van sociale, gezondheids- en rehabilitatiediensten voor mensen die door armoede en sociale uitsluiting worden bedreigd (bijvoorbeeld de Roma), mensen met een handicap, bepaalde migrantengroepen en anderen die met discriminatie en vooroordelen worden geconfronteerd.

De leden van het korps komen niet in aanmerking voor de onmiddellijke bestrijding van rampen - bijvoorbeeld de bestrijding van bosbranden of stedelijke zoek- en reddingsoperaties - omdat deze activiteiten hoogopgeleide vaklui vereisen. Als een plattelandsgemeenschap echter het gevaar van bosbranden tot een minimum willen beperken door bijvoorbeeld kreupelhout te verwijderen, kunnen de leden van het korps wel een waardevolle bijdrage leveren.

De leden van het korps kunnen in hun eigen land of in een andere EU-lidstaat worden ingezet, afhankelijk van de behoeften van de deelnemende organisaties en het profiel en de voorkeuren van de leden.

Ngo’s, plaatselijke overheidsinstanties of particuliere ondernemingen die bij de bestrijding van ernstige problemen betrokken zijn, kunnen leden van het korps via het portaal rekruteren.

Alle organisaties die bij vrijwilligerswerk betrokken zijn, moeten in het bezit zijn van een geldige accreditatie die waarborgt dat ze het Handvest van het Europees vrijwilligerswerk (EVW) naleven en zich aan de nodige kwaliteitsnormen houden.

Wie als vaste werknemer, stagiair of leerling in een andere lidstaat wordt gerekruteerd, ontvangt een salaris (bij een arbeidscontract) en/of een toelage (bij een opleiding of een leercontract) om de kosten van het levensonderhoud en de reiskosten te dekken. Daarbij kan bijvoorbeeld een beroep worden gedaan op de jongerengarantieregeling.

De belangrijkste onkosten van vrijwilligers (d.w.z. de kosten voor voedsel en onderdak en de reiskosten) worden gedekt door een toelage

van het Europees Vrijwilligerswerk voor de rekruterende organisaties. Vrijwilligers krijgen ook zakgeld: het bedrag hangt af van het land waar ze actief zijn. Bovendien worden alle vrijwilligers gedekt door de verplichte groepsverzekering van het EVW.

De financiële kosten voor grensoverschrijdende mobiliteit en voor het levensonderhoud in het buitenland worden grotendeels door de EU gedekt via bestaande structuren zoals het Europees vrijwilligerswerk en de jongerengarantieregeling.

Via het Europees solidariteitskorps beschikken alle ondernemingen, ngo's en plaatselijke overheden die op zoek zijn naar werknemers, stagiairs of vrijwilligers voor solidariteitsprojecten, over één enkel contactpunt voor toegang tot informatie en plaatsings- en rekruteringsdiensten. Bovendien bereiken ze een veel grotere groep gemotiveerde jongeren dan doorgaans op lokaal of nationaal niveau mogelijk is.

Aangezien alle voor het korps ingeschreven jongeren de basisbeginselen van het korps moeten onderschrijven en hun motivatie moeten aantonen, kunnen de organisaties en ondernemingen gemakkelijker en sneller die jongeren selecteren die het best bij hun cultuur en specifieke behoeften passen.

• - 

  Een Kroatische organisatie die actief is in een gebied dat zich van een conflict herstelt, rekruteert vrijwilligers uit verschillende lidstaten van de EU. Er worden activiteiten georganiseerd om jongeren uit verschillende gemeenschappen te helpen vreedzaam samen te leven. Doordat de vrijwilligers niet uit de regio zelf afkomstig zijn, worden ze door beide gemeenschappen beter aanvaard en kunnen ze meer effect sorteren.

• - 

  Na een olielozing in de Noordzee gaat een jonge Deense gedurende negen maanden een plaatselijke Zweedse overheidsinstantie in het meest getroffen gebied helpen. Ze zal helpen bij de sanering van het gebied en de opvang van dieren. Het Europees vrijwilligerswerk vergoedt de plaatselijke overheidsinstantie voor de reiskosten, de kosten voor voedsel en onderdak, de kosten van de verzekering en het zakgeld.

• - 

  Op advies van een loopbaanconsulent in een plaatselijk arbeidsbureau heeft een jonge maatschappelijk werker uit Athene een baan aanvaard in een opvangcentrum voor vluchtelingen in Thessaloniki. Acht maanden lang zal hij deel uitmaken van een team psychologen, maatschappelijk werkers en leerkrachten om kinderen van vluchtelingen te helpen zich aan hun nieuwe leefomstandigheden aan te passen. Hij ontvangt een netto maandsalaris en een maandelijkse vergoeding van 200 euro voor de kosten van levensonderhoud en mobiliteit.

MEMO/16/3062