EU-lidstaten praten over Europees Defensie-witboek

Met dank overgenomen van Ministerie van Defensie (Def) i, gepubliceerd op vrijdag 10 juni 2016, 15:19.

De rol van het Europees Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid (GVDB) en Europa als geloofwaardige veiligheidsprovider. Hoe de situatie is en wat er eigenlijk moet gebeuren. Het was het belangrijkste onderwerp tijdens het derde en laatste seminar onder de vlag van het Nederlandse EU-voorzitterschap. Het speelde zich vandaag af op het Marine Etablissement in Amsterdam, op initiatief van Defensie en instituut Clingendael.

Het waren niet de eerste de besten onder de meer dan 160 deelnemers, die discussieerden over veiligheid in Europa. Zo spraken onder anderen Jamie Shea, plaatsvervangend adjunct secretaris-generaal voor emerging-veiligheidsuitdagingen bij de NAVO, Pierre Vimont namens de denktank Carnegie Europe en de directeur van de Europese militaire staf luitenant-generaal Esa Pulkkinen.

In het gezelschap zaten verder vertegenwoordigers van de industrie en het Europese Defensieagentschap. Dagvoorzitter was de hoogste Nederlandse militaire vertegenwoordiger bij de NAVO en de EU, luitenant-generaal Jan Broeks, bijgestaan door moderator en Britse tv-journalist Nik Gowing.

Afschrikking

Volgens Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten vice-admiraal Rob Bauer zou Europa een sterkere ambitie moeten uitstralen op het snijvlak van interne en externe veiligheid. Niet alleen hiervoor, maar ook voor de rol van het GVDB waar het afschrikking betreft. “De politieke wil en de capaciteiten voor daadwerkelijke afschrikking ontbreken momenteel binnen de EU”, zei Bauer. Om daar toe wél te komen moeten EU en NAVO volgens hem meer samenwerken. “Verder dient duidelijk te worden wat de ambitie van de EU is op het terrein van strategische autonomie, oftewel militaire freedom of action, door ontwikkeling van (strategische) capaciteiten, een sterke technologische basis, security of supply en het veiligstellen van kritische infrastructuur.”

Europees Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid-witboek

Verder pleitte Bauer voor vertaling van de EU Global Strategy in een GVDB- witboek. Volgens hem moet daarvoor het volgende gebeuren:

  • - 
    Het ambitieniveau voor het GVDB, zoals nu verwoord in de militaire en civiele ‘headline goals’ moet in lijn komen met de huidige veiligheidssituatie. Daarnaast ook met het beoogde externe optreden van de EU zoals verwoord in de EU Global Strategy.
  • - 
    De ‘Petersberg taken’ moeten in lijn worden gebracht met de EU Global Strategy en minstens worden uitgebreid met taken gericht op het grensvlak van externe en interne veiligheid en het gebied van hybride dreigingen. Ook vergen conflictpreventie- en vredeshandhavingstaken uitbreiding met een grotere rol voor (militaire) afschrikking ter preventie van conflicten.
  • - 
    Het aangepaste ambitieniveau voor het GVDB en de uitbreiding van de Petersberg taken moeten leiden tot knelpuntenanalyse in militaire en civiele middelen, verdragsartikelen en EU-structuren. Belang van ontschotting van de militaire en civiele activiteiten van het GVDB, zowel financieel als juridisch. Dit ter verbetering van de effectiviteit, met als doel toereikende defensiebudgetten, efficiënt inzetten van beschikbare middelen en meer commitment van de lidstaten.

Slowakije, per 1 juli de nieuwe voorzitter van de EU, werd gevraagd de uitwerking van het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid-witboek voortvarend ter hand te nemen.