Raad neemt EU-Richtlijn persoonsgegevens van passagiers (PNR) aan
Passenger Name Record (PNR): Eyes in the sky
21/04/2016
This clip explains what the Passenger Name Record (PNR) is and what the new directive will change.
Op 21 april 2016 heeft de Raad i een richtlijn aangenomen over het gebruik van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken en vervolgen van terroristische misdrijven en ernstige criminaliteit.
Doel van de richtlijn is het reguleren van enerzijds de verstrekking van persoonsgegevens van passagiers op internationale vluchten aan de lidstaten en anderzijds de verwerking van die gegevens door de bevoegde autoriteiten. De richtlijn bepaalt dat de verzamelde PNR-gegevens alleen kunnen worden verwerkt voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken en vervolgen van terroristische misdrijven en ernstige criminaliteit.
Deze nieuwe richtlijn verplicht luchtvaartmaatschappijen ertoe aan de autoriteiten van de lidstaten de PNR-gegevens door te geven van vluchten die de EU i binnenkomen of uitgaan. De lidstaten zullen tevens PNR-gegevens over geselecteerde vluchten binnen de EU kunnen verzamelen, zonder daartoe verplicht te zijn. Gezien de huidige veiligheidssituatie in Europa hebben alle lidstaten evenwel verklaard dat zij tegen de omzettingsdatum van de richtlijn ten volle gebruik zullen maken van de door artikel 2 geboden mogelijkheid om de regels ook op geselecteerde vluchten binnen de EU toe te passen.
Daarnaast zal elke lidstaat een zogenoemde passagiersinformatie-eenheid moeten opzetten, die de PNR-gegevens van de luchtvaartmaatschappijen in ontvangst zal nemen.
De nieuwe regelgeving creëert een EU-norm voor het gebruik van die gegevens en bevat bepalingen over:
de doelstellingen waarvoor PNR-gegevens in het kader van rechtshandhaving kunnen worden verwerkt (controleren van passagiers vóór aankomst op basis van vooraf bepaalde risicocriteria of om specifieke personen op te sporen; het gebruik bij specifieke onderzoeken of vervolgingen; een bijdrage leveren in het ontwikkelen van criteria voor risicobeoordeling);
de uitwisseling van die gegevens tussen de lidstaten onderling en tussen de lidstaten en derde landen;
bewaring (de gegevens worden aanvankelijk opgeslagen voor een periode van 6 maanden, waarna zij worden afgeschermd en opgeslagen voor een periode van nog eens vier en een half jaar, met een strikte procedure voor toegang tot de volledige gegevens);
gemeenschappelijke protocollen en dataformaten voor het verstrekken van de PNR-gegevens door de luchtvaartmaatschappijen aan de passagiersinformatie-eenheid; en
sterke waarborgen met betrekking tot de bescherming van de privacy en de persoonsgegevens, onder meer met een rol voor nationale toezichthoudende autoriteiten en de verplichte benoeming van een functionaris voor gegevensbescherming in elke passagiersinformatie-eenheid.
Achtergrond
Persoonsgegevens van passagiers worden vandaag reeds in de reserveringssystemen van de luchtvaartmaatschappijen opgeslagen. Ze betreffen de informatie die passagiers aan luchtvaartmaatschappijen verstrekken wanneer ze een vlucht boeken en inchecken voor een vlucht. Tot de PNR-gegevens behoren onder meer de naam, de reisdata, het reistraject, de ticketinformatie, de contactgegevens, de reisagent bij wie de vlucht is geboekt, het gebruikte betaalmiddel, het stoelnummer en de bagage-informatie.
Het gebruik van deze gegevens door de rechtshandhavingsinstanties van de lidstaten in specifieke gevallen is niets nieuws: diverse lidstaten gebruiken al PNR-gegevens voor de rechtshandhaving, op basis van specifieke wetgeving dan wel op basis van algemene rechtsbevoegdheden. Het verzamelen en gebruiken van PNR-gegevens is van wezenlijk belang gebleken voor de bestrijding van bepaalde grensoverschrijdende criminaliteit, zoals drugshandel of handel in mensen of kinderen. Tot nu toe bestond er op EU-niveau echter nog geen gemeenschappelijke aanpak.
Het VK en Ierland hebben ervoor gekozen deze richtlijn toe te passen. Denemarken neemt niet deel.
Volgende stappen
De lidstaten hebben 2 jaar de tijd om de wetgeving, regelgeving en administratieve bepalingen die nodig zijn om deze richtlijn na te leven, ten uitvoer te leggen.