Commissie presenteert opties voor hervorming van gemeenschappelijk Europees asielstelsel en ontwikkeling van veilige en legale migratiemogelijkheden

Commissie presenteert opties voor hervorming van gemeenschappelijk Europees asielstelsel en ontwikkeling van veilige en legale migratiemogelijkheden

Vandaag geeft de Europese Commissie i de aanzet tot een hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (CEAS). Zij presenteert opties voor een billijke en duurzame regeling voor de verdeling van asielzoekers over de lidstaten. Ook stelt de Commissie een verdere harmonisatie van asielprocedures en -normen voor, zodat overal in Europa dezelfde voorwaarden gelden en de factoren met aanzuigende werking - die aanleiding geven tot maatregelen voor het terugdringen van irreguliere secundaire migratiestromen - afnemen. Verder pleit de Commissie ervoor het mandaat van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken i (EASO) te versterken en komt zij met maatregelen om te zorgen voor veilige en goed beheerde routes voor legale migratie naar Europa.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans i: "De vluchtelingencrisis heeft de zwakke punten van ons gemeenschappelijk Europees asielstelsel aangetoond. Laat er geen twijfel bestaan: degenen die bescherming nodig hebben, moeten die blijven ontvangen en mogen niet ertoe worden gebracht hun leven in de handen van smokkelaars te leggen. Het huidige systeem is echter niet houdbaar. Verschil in nationale benaderingen heeft tot asieltoerisme en irreguliere migratie geleid, terwijl de huidige crisis heeft laten zien dat de Dublinregels te veel verantwoordelijkheid hebben gelegd bij slechts enkele lidstaten. Op de korte termijn moeten wij de bestaande wetgeving toepassen om de situatie te stabiliseren. Daarnaast hebben wij een duurzaam systeem voor de toekomst nodig dat is gebaseerd op gemeenschappelijke regels, een billijkere verdeling van verantwoordelijkheden, en veilige, legale mogelijkheden om ervoor te zorgen dat degenen die bescherming nodig hebben, die in de EU kunnen krijgen."

Dimitris Avramopoulos i, commissaris voor Migratie en Binnenlandse Zaken: "De mobiliteit van de mens zal een inherent kenmerk van de 21e eeuw zijn. Om deze uitdaging aan te gaan, moet Europa een robuust en doeltreffend gemeenschappelijk Europees asielstelsel opzetten, met inbegrip van Dublin, dat billijk is voor de lidstaten, de EU-burgers, migranten en landen van herkomst en doorreis. De EU zal in haar beroepsbevolking blijven investeren en werkloosheid blijven bestrijden, maar moet ook de kanalen verbeteren waarlangs mensen, op zoek naar bescherming of werk, veilig en legaal de EU kunnen binnenkomen. Europa moet talent van buiten aantrekken om haar economische groei te ondersteunen. Dergelijke hervormingen vormen een noodzakelijke aanvulling op de maatregelen om irreguliere stromen naar en binnen Europa tegen te gaan en om onze buitengrenzen te beschermen. Veel dorpen en steden in de EU worden meer en meer gekenmerkt door diversiteit. Die diversiteit moeten wij omarmen en door middel van een innovatief integratiebeleid benutten."

In het kader van de Europese migratieagenda worden in deze mededeling de verschillende wegen aangegeven om te evolueren naar een humaner en efficiënter Europees asielbeleid en naar een beter beheer van legale migratie. Op basis van de feedback die de Commissie naar aanleiding van deze mededeling ontvangt, zal zij passende voorstellen doen.

Opzetten van een billijk en duurzaam gemeenschappelijk asielbeleid

De omvangrijke en ongecontroleerde toestroom van migranten en asielzoekers heeft niet alleen de asielstelsels van veel lidstaten onder druk gezet, maar ook het gemeenschappelijk Europees asielstelsel in zijn geheel. De omvang en de concentratie van de instroom heeft met name de zwakheden blootgelegd van het Dublin-systeem, dat regelt welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek en daarbij hoofdzakelijk uitgaat van het eerste punt van irreguliere binnenkomst. Het verschil in behandeling van asielzoekers in de lidstaten heeft het probleem van irreguliere secundaire bewegingen nog verergerd.

De Commissie heeft vijf prioritaire gebieden vastgesteld waarop het gemeenschappelijk Europees asielstelsel structureel moet worden verbeterd:

• - 

  De invoering van een duurzaam en billijk systeem om te bepalen welke lidstaat voor asielzoekers verantwoordelijk is: om beter om te gaan met een grote instroom en om te zorgen voor een billijke verdeling van verantwoordelijkheden, kan de Commissie een wijziging van de Dublinverordening voorstellen. Dit kan ofwel door de verordening te stroomlijnen en aan te vullen met een billijk corrigerend mechanisme ofwel door om te schakelen naar een nieuw systeem, dat is gebaseerd op een verdeelsleutel.
• - 

  Een grotere convergentie en beperking van asieltoerisme: de Commissie is van plan een voorstel te doen voor een verdere harmonisatie van de asielprocedures, met het oog op een humanere en meer gelijke behandeling in de hele EU en het terugdringen van aanzuigende factoren waardoor vluchtelingen maar voor een beperkt aantal lidstaten kiezen. De Commissie kan met een voorstel komen voor een nieuwe verordening ter vervanging van de richtlijn asielprocedures, en met een voorstel voor een nieuwe verordening ter vervanging van de richtlijn asielnormen. Er kunnen specifieke wijzigingen van de richtlijn opvangvoorzieningen worden voorgesteld.
• - 

  Secundaire bewegingen binnen de EU voorkomen: om ervoor te zorgen dat het Dublinsysteem niet wordt verstoord door misbruik en asieltoerisme kan de Commissie maatregelen voorstellen om irreguliere secundaire bewegingen te ontmoedigen en bestraffen. Met name kan voor de verlening van bepaalde rechten de voorwaarde worden gesteld dat de verzoeker is geregistreerd, zijn vingerafdrukken zijn genomen en hij verblijft in het land dat hem is toegewezen.
• - 

  Een nieuw mandaat voor het asielagentschap van de EU: de Commissie kan voorstellen doen tot wijziging van het mandaat van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, zodat dit op het gebied van beleidsuitvoering een nieuwe rol kan spelen en zijn operationele rol wordt versterkt. Daarbij zou het kunnen gaan om gebruikmaking van het verdelingsmechanisme in het kader van een hervormd Dublinsysteem, het toezicht op de naleving door de lidstaten van de EU-asielregels, de vaststelling van maatregelen die de tekortkomingen moeten opheffen en capaciteit voor het nemen van operationele maatregelen in noodsituaties.
• - 

  Verbetering van het Eurodac-systeem: om de toepassing van een hervormd Dublinsysteem te ondersteunen, kan de Commissie voorstellen om het Eurodac-systeem aan te passen en kan zij ook voorstellen het doel ervan te verruimen en zo de strijd tegen irreguliere migratie, een betere opslag en uitwisseling van vingerafdrukken, en de ondersteuning van terugkeer bevorderen.

Waarborgen en verbeteren van veilige en legale migratiemogelijkheden

Jean-Claude Juncker i heeft in april 2014 op Malta als onderdeel van zijn verkiezingscampagne een vijfpuntenplan inzake migratie gepresenteerd. Dat omvatte onder meer een oproep aan Europa tot het tonen van meer politieke vastberadenheid op het gebied van legale migratie. De EU moet degenen die internationale bescherming nodig hebben, de mogelijkheid bieden op een ordelijke, veilige en waardige wijze in Europa aan te komen. Daarmee neemt de EU haar deel van de verantwoordelijkheid van de internationale gemeenschap op zich. Bovendien moet de EU betere mogelijkheden krijgen om de tekorten aan talenten en vaardigheden aan te vullen en demografische problemen aan te pakken door middel van een proactief arbeidsmigratiebeleid. De Commissie zal een aantal maatregelen uitwerken inzake legale mogelijkheden om naar Europa te komen en inzake integratiebeleid:

• - 

  Een gestructureerd systeem voor hervestiging: voortbouwend op bestaande initiatieven zal de Commissie met een voorstel komen voor een EU-beleidskader op het gebied van hervestiging. Dit voorstel zal de invoering behelzen van een horizontaal mechanisme met gemeenschappelijke EU-regels inzake toegang en verdeling, de aan hervestigde personen toe te kennen status, financiële steun en maatregelen ter ontmoediging van secundaire bewegingen.
• - 

  Een herziening van de richtlijn inzake de Europese blauwe kaart: versterking van de rol van de richtlijn als een voor de hele EU geldend systeem door de ontwikkeling van een geharmoniseerde benadering, met inbegrip van flexibelere toelatingsvoorwaarden, betere toelatingsprocedures en meer rechten voor hoogopgeleide derdelanders.
• - 

  Maatregelen voor het aantrekken en ondersteunen van innovatieve ondernemers, die de economische groei kunnen stimuleren en werkgelegenheid helpen scheppen.
• - 

  Een REFIT-evaluatie van de bestaande regelgeving betreffende legale migratie met het oog op stroomlijning en vereenvoudiging van de huidige regels voor verschillende categorieën derdelanders inzake verblijf, werk of studie in de EU.
• - 

  Streven naar nauwe samenwerking met derde landen, als onderdeel van de bestaande beleidsdialogen en operationele samenwerking in het kader van de totaalaanpak van migratie en mobiliteit (TAMM) om te zorgen voor een doeltreffender beheer van migratiestromen.

Ook zal de Commissie met een EU-actieplan inzake integratie komen.

Achtergrond

De Europese Commissie streeft consequent en voortdurend naar een gecoördineerde Europese respons op het gebied van vluchtelingen en migratie.

Toen voorzitter Jean-Claude Juncker zijn functie aanvaardde, heeft hij een van de commissarissen, Dimitris Avramopoulos, belast met de speciale verantwoordelijkheid om in samenwerking met de andere commissarissen en eerste vicevoorzitter Frans Timmermans in een coördinerende rol, een nieuw migratiebeleid uit te werken. Dat was een van de tien prioriteiten van Junckers politieke beleidslijnen.

Op 13 mei 2015 heeft de Europese Commissie via de Europese agenda voor migratie een ambitieuze strategie voorgesteld om het hoofd te bieden aan de onmiddellijke problemen in verband met de huidige crisissituatie, en om de EU toe te rusten met de instrumenten voor een beter beheer op de middellange en lange termijn op het gebied van irreguliere migratie, grenzen, asiel en legale migratie.

Op basis van de migratieagenda zijn al drie uitvoeringspakketten vastgesteld, op 27 mei 2015, op 9 september2015 en op 15 december 2015.

Meer informatie

Mededeling: Hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel en bevordering van wettelijke mogelijkheden

INFORMATIEBLAD: Het Dublinsysteem

INFORMATIEBLAD: Het gemeenschappelijk Europees asielstelsel

INFORMATIEBLAD: Legale migratie

De Europese migratieagenda

Directoraat-generaal Binnenlandse Zaken

IP/16/1246