Herplaatsing en hervestiging: de tijd dringt voor de EU-lidstaten
Herplaatsing en hervestiging: de tijd dringt voor de EU-lidstaten
In 2015 heeft de Commissie concrete maatregelen genomen om te helpen bij het aanpakken van de vluchtelingencrisis waarmee de EU-lidstaten en aangrenzende landen worden geconfronteerd. Voor het eerst in de geschiedenis van het Europese migratiebeleid stelde de Commissie voor om 160 000 mensen die duidelijk internationale bescherming nodig hadden, te herplaatsen vanuit de lidstaten met een extreme migratiedruk naar andere lidstaten van de Europese Unie i, en zodoende blijk te geven van solidariteit binnen de EU. Met het oog op het aanpakken van de wereldwijde migratiecrisis en om zich solidair te tonen met eveneens getroffen derde landen, deed de Commissie tegelijkertijd een aanbeveling voor een Europese hervestigingsregeling ten behoeve van 20 000 mensen die internationale bescherming nodig hebben.
De Commissie brengt vandaag verslag uit over de uitvoering van de tijdelijke regelingen voor noodherplaatsing en van de Europese hervestigingsregeling. Het verslag geeft een overzicht van de uitdagingen en stelt aanbevelingen voor een betere implementatie van deze regelingen voor.
Commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap Dimitris Avramopoulos i: "De lidstaten van de EU hebben zich ertoe verplicht - en dat bij herhaling bevestigd - 160 000 mensen die internationale bescherming nodig hebben, te herplaatsen. Nu de humanitaire situatie in Griekenland met de dag nijpender wordt, moeten de lidstaten dringend hun beloften nakomen en voorkomen dat de toestand van de vluchtelingen in Griekenland verder verslechtert. Er moeten de komende dagen en weken aanzienlijk meer herplaatsingen worden verricht. De lidstaten moeten ook zorgen voor alternatieve veilige en legale routes naar Europa voor mensen die internationale bescherming nodig hebben, en moeten zich solidair tonen met derde landen die door de vluchtelingencrisis worden getroffen via een forse toename van de hervestigingsinspanningen van de EU.”
Herplaatsing: tijd voor harde afspraken en een snelle uitvoering
Op 15 maart waren 937 asielzoekers vanuit Griekenland en Italië herplaatst; dat tempo is duidelijk ontoereikend, al begint zich nu een positievere trend af te tekenen. De ervaring van de eerste weken van maart, toen op korte tijd 287 mensen werden herplaatst (onder wie 241 vanuit Griekenland) toont aan dat herplaatsing sneller kan gaan als de lidstaten echt vastberaden zijn. Het gebrek aan politieke wil bij de lidstaten is de belangrijkste vertragende factor in het hele proces geweest. Dit heeft zich vertaald in een beperkt aantal herplaatsingstoezeggingen of lange responstijden, waardoor het vermogen van het programma om een alternatief voor gevaarlijke en illegale routes te worden, wordt aangetast.
Er is dringend behoefte aan vastberaden actie van de lidstaten om het tempo van herplaatsing te versnellen. Het totale aantal te herplaatsen personen ligt momenteel hoger dan de door de lidstaten gedane toezeggingen. Om de toegezegde aantallen die tot dusver in het kader van de herplaatsingsregeling zijn verdeeld te halen, zouden minimaal ongeveer 5 600 personen per maand moeten worden herplaatst, wat betekent dat de herplaatsingsprocedure maximaal twee weken in beslag zou mogen nemen (zie bijlage). Op basis van deze becijfering, vraagt de Commissie om minstens 6 000 herplaatsingen af te ronden tegen de volgende maandelijkse rapportering. Gelet op de noodsituatie op het terrein, vraagt zij tevens om het tempo op te voeren zodat tegen het derde maandelijkse verslag in mei ten minste 20 000 herplaatsingen zouden hebben plaatsgevonden.
In het vandaag voorgestelde verslag doet de Commissie diverse specifieke aanbevelingen aan de lidstaten van herplaatsing, alsook een oproep om meer mensen over te nemen en de verwerkingstijd van de aanvragen te verkorten. De Commissie vraagt de lidstaten tevens om de aanvullende veiligheidscontroles te beperken tot gevallen waarin dat gerechtvaardigd is, om vóór het vertrek informatiepakketten te verstrekken en zo snel mogelijk te reageren op verzoeken van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken om deskundigen. De lidstaten zouden alleen selectievoorkeuren mogen opgeven om het matchingproces dat de integratiekansen moet verhogen te verbeteren, en niet als grond om herplaatsingsverzoeken te weigeren.
Aan Griekenland en Italië wordt gevraagd meer inspanningen te leveren voor een snelle, doeltreffende werking van de regeling, in het bijzonder op het vlak van systematische veiligheidscontroles en de kwaliteit van de inlichtingen die aan de lidstaten van herplaatsing worden doorgegeven. Beide landen moeten ook hun coördinatiecapaciteit versterken, hun opvangcapaciteit uitbreiden, de risico’s inperken dat kandidaten onderduiken en adequate procedures voor de herplaatsing van niet-begeleide minderjarigen uitwerken en verbeteren.
Hervestiging: een gecoördineerde aanpak op EU-niveau
De lidstaten moeten dringend de lopende hervestigingsinspanningen opvoeren om de veilige aankomst en toelating in Europa van personen uit derde landen die behoefte hebben aan internationale bescherming in goede banen te leiden.
Volgens de informatie afkomstig van de lidstaten en de geassocieerde Dublinstaten waren op 15 maart 4 555 ontheemde personen die bescherming nodig hebben, hervestigd in 11 landen. De meeste deelnemende landen hebben in Jordanië, Libanon en Turkije verblijvende Syriërs hervestigd. Sommige landen hebben naast de kaderregeling eveneens aparte hervestigingsregelingen die het gevolg zijn van eerdere internationale verplichtingen.
De belangrijkste uitdagingen die in het verslag van vandaag worden aangewezen, hebben te maken met verschillen tussen lidstaten inzake selectiecriteria, duur van procedures, integratiemechanismen of aantallen beschikbare plaatsen. Ook komen problemen voort uit een gebrek aan opvangcapaciteit en de vertragingen door controles bij vertrek uit derde landen.
De Commissie doet een oproep om de uitwisseling van goede werkmethoden en ervaringen tussen de landen van hervestiging te intensiveren, met name voor de landen die voor het eerst bij hervestiging betrokken zijn.
Daarnaast moeten de lidstaten blijven werken aan de vrijwillige regeling voor toelating van Syrische vluchtelingen in Turkije op humanitaire gronden, die op 15 december 2015 door de Commissie is voorgesteld. Er zijn concrete politieke afspraken van de lidstaten en de geassocieerde Dublinstaten nodig over de datum waarop de regeling ingaat, de reikwijdte ervan en de verdeelsleutel. In de tussentijd worden operationele standaardprocedures voor de regeling uitgewerkt, met het oog op een snelle uitvoering ervan nadat een politiek akkoord is bereikt.
Achtergrond
De tijdelijke regeling voor noodherplaatsing is ingesteld bij twee besluiten van de Raad in september 2015, waarbij de lidstaten toezegden om tegen september 2017 160 000 personen vanuit Italië en Griekenland (en in voorkomend geval uit andere lidstaten) te herplaatsen.
Op 8 juni 2015 heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan een voorstel voor een Europese hervestigingsregeling, gevolgd door een akkoord tussen de lidstaten op 20 juli om 22 504 personen die duidelijk internationale bescherming nodig hebben, te hervestigen, wat in lijn is met de cijfers die door de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor vluchtelingen (UNHCR) zijn vooropgesteld.
Na de top van de EU-leiders met Turkije op 29 november 2015 is het actieplan EU-Turkije goedgekeurd. De vrijwillige regeling voor toelating is een van de belangrijke instrumenten van het plan, gericht op het ondersteunen van Turkije bij de opvang van het toenemende aantal vluchtelingen, alsook op het aanbieden van een veilige en legale manier om naar Europa te komen aan de personen die werkelijk bescherming nodig hebben.
Op 7 maart heeft de Europese Raad een oproep gedaan om de herplaatsing te versnellen om de zware last voor Griekenland te verlichten. Met het verslag dat vandaag wordt gepubliceerd, wordt gevolg gegeven aan de conclusies van de Raad, aan de verplichting uit hoofde van artikel 12 van de twee Raadsbesluiten over herplaatsing, en aan de toezegging van de Commissie in het kader van het stappenplan "Terug naar Schengen".
Meer informatie
Bijlage 1: Herplaatsing vanuit Griekenland
Bijlage 2: Herplaatsing vanuit Italië
Bijlage 3: Stand van zaken Griekenland
Bijlage 4: Stand van zaken Italië
Bijlage 5: Workflow herplaatsing vanuit Griekenland
Bijlage 6: Stand van zaken hervestiging op 15 maart 2016, t.o.v. conclusies 20 juli 2015
Bijlage 7: Plannen voor hervestiging na 15 maart 2016
Factsheet — Herplaatsing en hervestiging
Besluit van de Raad over de herplaatsing van 40 000 personen vanuit Italië en Griekenland
Besluit van de Raad over de herplaatsing van 120 000 personen vanuit Italië en Griekenland
IP/16/829