“Internet wordt het dorpsplein van de ‘global village’ van morgen”

“Technologie geeft ons de mogelijkheid om niet alleen nationaal, maar ook internationaal een vuist te maken tegen mensenhandel. Ook voor de aanpak van mensenhandel geldt dat de wereld een groot dorp is geworden en we tegenwoordig een muisklik ver weg wonen.” Dat zei de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen Corinne Dettmeijer-Vermeulen tijdens de interparlementaire conferentie over 'mensenhandel in het digitale tijdperk’. Ze refereerde daarbij aan een citaat van Bill Gates: “Internet wordt het dorpsplein van de 'global village’ van morgen.”

De voortgaande digitalisering heeft onmiskenbaar effect op mensenhandel. Enerzijds vergroot het de mogelijkheden om kwetsbare groepen te bereiken, anderzijds wijst onderzoek uit dat technologie ook kan worden ingezet om slachtoffers en daders op te sporen.

De huidige tijdsgeest vraagt om een nieuwe aanpak als het gaat om mensenhandel - het gaat dan onder meer om prostitutie, kinderporno en loverboys, maar bijvoorbeeld ook om arbeidsuitbuiting. De zoektocht naar die nieuwe manier van denken staat centraal tijdens de derde interparlementaire conferentie die in het kader van het Nederlandse EU-Voorzitterschap i wordt georganiseerd. Op 14 maart gingen zo’n veertig parlementariërs uit verschillende EU-lidstaten er met elkaar over in gesprek in de Ridderzaal.

Een constructieve ondertoon

De conferentie werd geopend door de Voorzitter van de Tweede Kamer i, Khadija Arib i. In haar openingswoord stond zij stil bij de constructieve ondertoon van de conferentie. “De impact die mensenhandel heeft op mensen - de slachtoffers zelf en hun familie - is enorm. Vaak zijn zij voor het leven getekend; is het maar moeilijk om dat gevoel van vrijheid, van eigenwaarde of waardigheid te hervinden. Wat ik bijzonder vind, en wat kenmerkend is voor het Nederlandse en ik denk ook úw parlement, is dat we in ons gesprek daarover niet stil blijven staan bij de problemen. Ja, het is goed dat we die benoemen, dat moet, maar onze verantwoordelijkheid is vooral om vooruit te kijken; om te kijken hoe het anders, hoe het béter kan.”

Tijdens de conferentie gingen gerenommeerde sprekers in op oplossingsrichtingen; ze vertelden over de kansen die zij zien om mensenhandel te voorkomen, om slachtoffers te beschermen en om daders te vervolgen. Het inhoudelijke programma werd geopend door de Nederlandse minister van Veiligheid en Justitie, Ard van der Steur i. In zijn bijdrage noemde hij mensenhandel één van de ergste criminele daden. “Dat is waarom Europa i ertegen moet vechten.” Hij refereerde daarbij aan de drie P’s - prevention, prosecution en protection - en gaf aan dat we moeten samenwerken. “Er is geen land dat niet wordt geraakt door mensenhandel, geen grens die niet wordt doorkruist.”

Aangrijpend verhaal van slachtoffer mensenhandel

Aangrijpend en moedig was de bijdrage van Henriette Akofa Siliadin, een van de vele slachtoffers van mensenhandel. Zij werd op veertienjarige leeftijd uit Togo naar Parijs gehaald. “Zodra het vliegtuig opsteeg, wist ik dat er iets mis was. Ik voelde dat mijn hele leven op het punt stond te veranderen.” Jarenlang werkte ze dag en nacht. Van een opleiding, die haar was beloofd, was geen sprake. Eten kreeg ze alleen als ze goed werk leverde. Ze mocht niet met haar ouders bellen, geld voor een ticket terug kwam er niet. Uiteindelijk wist ze uit die situatie te stappen. “Ik hou van het leven”, sloot ze haar verhaal af. “Het leven is de moeite waard. Iedereen moet de kans krijgen om het beste van zijn leven te maken, om zijn lot in eigen handen te nemen. Voor iedereen is een rol weggelegd in deze wereld. Iedereen heeft mogelijkheden.”

Na een korte pauze startte het plenaire panel over mensenhandel, dat werd voorgezeten door Arda Gerkens i, Eerste Kamerlid en voorzitter van de Politieke Voorbereidingsgroep. “In dit panel gaan we dieper in op de invloed van het internet op mensenhandel. We moeten ons daarbij realiseren dat regeringen de problemen niet alleen kunnen oplossen. Ze hebben daarbij hulp nodig van bedrijven, sociale media en NGO’s.” Aan het panel namen deel Anna Donovan, die onderzoek doet in het kader van het TRACE-project (Trafficking as A Criminal Enterprise), Jean Custers, expert op het gebied van mensenhandel bij de Nederlandse Nationale Politie en Suzanne Hoff van La Strada International, een NGO-netwerk dat mensenhandel wil tegengaan. Hoff plaatste de kanttekening dat het gebruik van nieuwe technologieën om mensenhandel tegen te gaan niet ten koste mag gaan van andere rechten: “Informatie is essentieel, maar mag er niet toe leiden dat mensen worden uitgesloten of dat bepaalde groepen rechten worden ontzegd, zoals het recht om te reizen of te migreren. Als technologie ons kan helpen, moeten we er gebruik van maken, om in contact te komen met grotere groepen mensen, om te informeren over mensenhandel, arbeidswetgeving en kwetsbaarheid en om meer mensen te bereiken. Dit kan ons helpen slachtoffers te identificeren, maar niet zonder rekening te houden met het effect ervan op de rechten van deze en andere mensen.”

In de middag staat de migratieproblematiek op het programma.