Bijlage bij de memorie van antwoord - Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet van bepalingen inzake de inrichting en samenstelling van de Staten-Generaal

Nr. 8

BIJLAGE BIJ DE MEMORIE VAN ANTWOORD In deze bijlage zijn opgenomen de teksten van de artikelen van de Grondwetten van de Duitse Bondsrepubliek, Denemarken, Frankrijk, Italië en Zweden, betreffende politieke partijen. Achtereenvolgens zijn vermeld de tekst in de oorspronkelijke taal, de Engelse vertaling, zoals die is opgenomen in «Constitutions of the countries of the world» van Blaustein en Flanz en een Nederlandse vertaling.

BONDSREPUBLIEK DUITSLAND

Artikel 21 van de Duitse Grondwet:

Artikel 21 (Verfassungsrechtliche Stellung der politische Parteien) (I) Die Parteien wirken bei der politischen Willensbildung des Volkes mit. Ihre Gründung ist f rei, Ihre innere Ordnung muss demokratischen Grundsatzen entsprechen. Sie mussen über die Herkunft ihrer Mittel öffentlich Rechenschaft geben. (II) Parteien, die nach ihren Zielen oder nach dem Verhalten ihrer Anhanger darauf ausgehen, die freiheitliche demokratische Grundordnung zu be-eintrachtigen oder zu beseitigen oder den Bestand der Bundesrepublik Deutschland zu gefahrden, sind verfassungswidrig. Über die Frage der Verfassungswidrigkeit entscheidet das Bundesverfassungsgericht. (III) Das Nahere regeln Bundesgesetze.

De Engelse

vertaling:

Article 21 (Political parties) (1) The political parties shall participate in the forming of the political will of the people. They may be freely established. Their internal organization must conform to democratie principles. They must publicly account for the sources of their funds. (2) Parties which, by reason of their aims or the behaviour of their adherents, seekto impair or abolish thefree democratie basic order to endanger the existence of the Federal Republic of Germany, shall be unconstituti-Tweede Kamer, zitting 1978-1979,14222, nr. 8

onal. The Federal Constitutional Court shall decide on the question of unconstitutionality. (3) Details shall be regulated by federal laws.

De Nederlandse

vertaling:

Artikel 21 (Staatsrechtelijke positie van de politieke partijen) (I) De partijen nemen deel aan de politieke wilsvorming van het volk. De oprichting van politieke partijen is vrij. De interne organisatie dient in overeenstemming te zijn met democratische grondbeginselen. De partijen moeten in het openbaar rekening en verantwoording afleggen over de herkomst van hun financiële middelen. (II) Partijen die door middel van hun doelstellingen of de gedragingen van hun aanhangers beogen de vrije, democratische rechtsorde te verstoren of omver te werpen of het bestaan van de Bondsrepubliek Duitsland in gevaar te brengen, zijn ongrondwettig. Het «Bundesverfassungsgericht» beslist of een politieke partij ongrondwettig is. (III) Nadere regels worden bij Bondswet gegeven.

DENEMARKEN Artikel 78 van de Deense Grondwet:

§ 78. Borgerne har ret til uden forudgèende tilladelse at danne foreninger i ethvert lovligt ojemed. Foreninger, der virker ved eller soger at ê deres mêl ved vold, anstiftelse af vold eller lignende strafbar pévirkning af anderledestaenkende, bliver at oplose ved dom. Ingen forening kan oploses ved en regeringsforanstaltning. Dog kan en forening forelobig forbydes, men der skal de straks anlaegges sag imod den til dens oplosning. Sager om oplosning af politiske foreninger skal uden saerlig tilladelse kunne indbringes for rigetsoverste domstol. Oplosningens retsvirkningerfastsaettes naermere ved lov.

De Engelse

vertaling:

• - 

  • (1) 

    The citizens shall be entitled without previous permission toform associations for any lawfull purpose. (2) Associations employing violence, or aiming at attaining their object by violence, by instigation to violence, or by similar punishable influence on people of other views, shall be dissolved by judgement. (3) No association shall be dissolved by any govemment measure. However, an association may be temporarily prohibited, provided that proceedings be immediately taken against it for its dissolution. (4) Cases relating to the dissolution of political associations may without special permission be brought before the highest court of justice of the Realm. (5) The legal effects of the dissolution shall be determined by Statute.

De Nederlandse

vertaling:

• - 

  De burgers hebben het recht zonder voorafgaande toestemming verenigingen te vormen voor ieder wettig doel. Verenigingen, die hun doel bereiken of trachten te bereiken door middel van geweld, aanstichting tot geweld of daarmee gelijk te stellen strafbare beïnvloeding van andersdenkenden, zullen bij rechterlijke uitspraak worden ontbonden.

Tweede Kamer, zitting 1978-1979,14222, nr. 8

Geen vereniging kan door een regeringsmaatregel ontbonden worden. Evenwel kan een vereniging voorlopig ontbonden worden, maar dan moet er onmiddellijk een rechtsvordering ingesteld worden tegen de vereniging voor haar ontbinding. Zaken over ontbinding van politieke verenigingen kunnen zonder speciale toestemming voor het Hooggerechtshof van het Rijk worden voorgebracht. Het rechtsgevolg van de ontbinding wordt bij wet nader vastgesteld.

FRANKRIJK Artikel 4 van de Franse Grondwet:

Art. 4 -Les partiset groupements politiquesconcourent a l'expression du suffrage. lis se torment et exercent leur activité librement. lis doivent respecter les principes de la souveraineté nationale et de la democratie.

De Engelse vertaling:

Political parties and groups shall be instrumental in the expression of the suffrage. They shall be formed freely and shall carry on their activities freely. They must respect the principles of national sovereignty and democracy.

De Nederlandse vertaling:

Art. 4 -De politieke partijen en groeperingen dragen bij tot de verwezenlijking van het kiesrecht. De oprichting van deze partijen en groeperingen, alsook hun activiteiten, is vrij. Zij dienen de grondbeginselen van de nationale soevereiniteit en van de democratie te eerbiedigen.

ITALIË Artikel 49 van de Italiaanse Grondwet:

Art. 49

Tutti i cittadini hanno diritto di associarsi liberamente in partiti per concorrere con metodo democratico a determinare la politica nazionale.

De Engelse vertaling:

All citizens have the right to freely form parties in order to contribute by democratie meansto national policy.

De Nederlandse vertaling:

Alle burgers hebben het recht tot vrije partijvorming ten einde op democratische wijze bij te dragen tot de nationale politiek.

ZWEDEN Artikel 7 van de Zweedse Grondwet:

75 Mandaten fördelas mellan partier, Med parti avses varje sammanslutning eller grupp av valjare, som upptrader i val under sarskild beteckning. Endast parti som har fêtt minst fyra procent av rösterna i hela riket ar berattigat att deltaga i fördelningen av mandaten. Parti som har fêtt farre röster deltager doek i fördelningen av de fasta valkretsmandaten i valkrets, dar partiet harfStt minst tolv procent av rösterna.

Tweede Kamer, zitting 1978-1979,14222, nr. 8

De Engelse

vertaling:

Art. 7 The seats shall be distributed among parties. Every association or group of voters which appears in the elections under a specified designation shall be considered a party. Only a party which has received at least four per cent of the votes cast in the entire Realm shall be entitled to participate in the distribution of the seats. However, a party which has received fewer votes shall participate in the distribution of the permanent constituency seats in any constituency where the party has received at least twelve per cent of the votes cast.

De Nederlandse

vertaling:

De zetels worden tussen partijen verdeeld. Onder een partij wordt verstaan iedere vereniging of groep kiezers die aan de verkiezingen onder een bepaalde aanduiding deelneemt. Slechts een partij die minstens vier procent van de in het gehele Rijk uitge brachte stemmen heeft gekregen, is gerechtigd aan de verdeling van de zetels deel te nemen. Een partij die minder stemmen heeft gekregen, neemt echter wel deel aan de verdeling van de vaste kieskringzetels in iedere kieskring waar de partij minstens twaalf procent van de uitgebrachte stemmen heeft gekregen.

Tweede Kamerzitting 1978-1979,14222, nr. 8