Westelijke Balkan en Turkije: uitbreidingsproces cruciaal voor meer economische en politieke stabiliteit in de regio
Vandaag is een pakket verslagen vastgesteld waarin de Europese Commissie i de stand van zaken beoordeelt van de voorbereidingen van de landen van de Westelijke Balkan en Turkije op de vereisten van het EU-lidmaatschap.
Vandaag heeft de Europese Commissie een pakket jaarverslagen vastgesteld waarin zij beoordeelt in welke mate de landen van de Westelijke Balkan en Turkije voldoen aan de vereisten van het EU-lidmaatschap en wat zij nog moeten doen om de resterende obstakels weg te werken.
Bij de presentatie van het jaarlijkse uitbreidingspakket zei EU-commissaris Johannes Hahn i: "De huidige vluchtelingencrisis toont aan hoe belangrijk nauwe samenwerking tussen de EU en de landen in Zuidoost-Europa is. Het uitbreidingsproces van de EU, dat de Westelijke Balkan en Turkije omvat, is een krachtig instrument om de rechtsstaat en de mensenrechten in deze landen te versterken. Ook geeft dit proces een impuls aan de economie en aan de regionale samenwerking. Een duidelijk Europees perspectief leidt tot een geleidelijke transformatie in onze partnerlanden en een stabielere omgeving rond de Unie. Wij hechten grote waarde aan de uitbreiding van de EU en aan de voorwaarden die daaraan verbonden zijn, omdat wij hiermee investeren in de veiligheid en welvaart van Europa op lange termijn."
Gemeenschappelijke taken
De regio staat onder grote druk vanwege de vluchtelingencrisis. Turkije verleent aanzienlijke hulp aan de meer dan twee miljoen Syrische vluchtelingen die zich op het Turkse grondgebied bevinden. De Westelijke Balkan, met name de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië en Servië, hebben sinds begin dit jaar te maken met grote stromen burgers op doorreis uit derde landen. Het migratievraagstuk maakt meer samenwerking met de uitbreidingslanden noodzakelijker dan ooit en de EU verleent aanzienlijke steun in dit verband.
Fundamenten voor stabiliteit
In haar uitbreidingsstrategie herhaalt de Commissie dat zij in het toetredingsproces sterk de nadruk legt op het beginsel van "eerst de basis". Kernvraagstukken in verband met de rechtsstaat, grondrechten, versterking van democratische instellingen, waaronder hervorming van het openbaar bestuur, alsmede economische ontwikkeling en concurrentievermogen blijven centraal staan. Er wordt vooruitgang geboekt, met name wat betreft de vaststelling van wetgeving en de instelling van de noodzakelijke bestuurlijke structuren, maar het schort vaak nog aan effectieve tenuitvoerlegging over de hele linie. De Commissie zal zich blijven inspannen om te garanderen dat deze landen voorrang geven aan hervormingen op deze belangrijke terreinen en daarmee concrete resultaten boeken.
Stand van zaken
Hoewel de afgelopen jaren grote vorderingen zijn gemaakt, wachten er nog heel wat taken. Wat betreft de rechtsstaat schort het aan de onafhankelijkheid, efficiëntie en verantwoordingsplicht van de juridische stelsels. Er zijn nog serieuze inspanningen nodig om corruptie en georganiseerde misdaad te bestrijden, en met name om resultaten te boeken met betrekking tot onderzoek, vervolging en uiteindelijke veroordelingen. De grondrechten zijn weliswaar veelal verankerd in wetgeving, maar de praktijk blijft gebrekkig. Het waarborgen van de vrijheid van meningsuiting vormt een bijzonder punt van zorg, waarbij in een aantal landen sprake is van negatieve ontwikkelingen. De hervorming van het openbaar bestuur moet krachtdadig worden voortgezet, om te zorgen voor voldoende bestuurlijke capaciteit en om de sterke politisering en het gebrek aan transparantie terug te dringen. Ook het functioneren van de democratische instellingen is een aandachtspunt. Er moet nog nauwer worden samengewerkt met de lokale organisaties van het maatschappelijk middenveld om hervormingen in de hele samenleving te verankeren.
Veel landen staan voor aanzienlijke uitdagingen wat betreft economisch bestuur en concurrentievermogen. Economische ontwikkeling is cruciaal om werkgelegenheid en groei te scheppen en investeerders aan te trekken. De Commissie wijst met name op het belang van regionale samenwerking en stimuleert regionale economische ontwikkeling en connectiviteit. Op dit vlak is goede vooruitgang geboekt, met name door het "proces van Berlijn" en het initiatief van "de Zes van de Westelijke Balkan". De Commissie benadrukt ook het belang van goede nabuurschapsbetrekkingen en het oplossen van bilaterale geschillen.
ACHTERGROND
Nieuwe presentatie
De Commissie heeft dit jaar de beoordeling van de fundamentele vraagstukken en de daarmee verband houdende hoofdstukken van het acquis versterkt. De overkoepelende uitbreidingsstrategie wordt nu opgesteld voor een periode van meerdere jaren, die samenvalt met het mandaat van de Commissie. Er wordt verslag uitgebracht over de voortgang, maar er ligt veel meer nadruk op de mate waarin een land klaar is om de verplichtingen van het lidmaatschap op zich te nemen. Daarnaast bevatten de verslagen nog duidelijkere richtsnoeren over wat van landen wordt verwacht op korte en lange termijn. Er worden geharmoniseerde beoordelingsschalen gebruikt, waardoor landen beter vergelijkbaar zijn en het toetredingsproces transparanter wordt. Dit moet alle belanghebbenden in staat stellen de hervormingen kritisch te bekijken.
Meer informatie over de nieuwe aanpak: What's new in the 2015 enlargement package?
Uitbreidingsproces
De huidige uitbreidingsagenda heeft betrekking op de landen van de Westelijke Balkan en Turkije. Sinds 2005 zijn toetredingsonderhandelingen geopend met Turkije. Er wordt evenwel slechts traag vooruitgang geboekt. Met Montenegro wordt sinds 2012 onderhandeld over toetreding en met Servië sinds 2014. Het toetredingsproces met de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië - kandidaat-lidstaat sinds 2005 - zit nog steeds in het slop. Albanië kreeg in 2014 de status van kandidaat-lidstaat en werkt nu aan een aantal kernprioriteiten die moeten zijn vervuld voordat de Commissie de aanbeveling kan doen om de toetredingsonderhandelingen te openen. De stabilisatie- en associatieovereenkomst met Bosnië en Herzegovina is in juni in werking getreden. Met Kosovo is in oktober 2015 een stabilisatie- en associatieovereenkomst ondertekend.
Gedetailleerde conclusies en aanbevelingen per land:
The former Yugoslav Republic of Macedonia
More information at:
http://ec.europa.eu/enlargement/countries/package/index_en.htm
IP/15/5976
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |