Een verdiepte en eerlijkere eengemaakte markt

• 1. 

  Waarom hebben wij deze strategie nodig?

De eengemaakte markt is een van de belangrijkste verwezenlijkingen van Europa. Hij maakt het vrije verkeer van personen, diensten, goederen en kapitaal binnen de grootste economie ter wereld (met een bbp van 14 biljoen euro) mogelijk, en biedt aldus enorme kansen voor de Europese bedrijven en een ruimere keuze tegen lagere prijzen voor de consument. Burgers kunnen wonen, studeren en werken waar zij maar willen. Deze kansen worden echter niet altijd benut, omdat de regels van de eengemaakte markt niet bekend zijn, niet worden toegepast of anderzijds worden ondermijnd. De eengemaakte markt moet zich verder ontwikkelen, zodat innovatieve ideeën en bedrijfsmodellen er hun plaats kunnen vinden.

Daarom heeft de Europese Commissie i besloten de eengemaakte markt een nieuwe impuls te geven met een aantal ambitieuze en pragmatische acties op drie belangrijke gebieden:

• - 

  extra mogelijkheden creëren voor consumenten, professionals en ondernemingen;
• - 

  de modernisering en innovatie die Europa nodig heeft, aanmoedigen;
• - 

  de mensen praktische voordelen in hun leven van elke dag garanderen.

Deze strategie is toegespitst op de markten voor goederen en diensten. Zij vormt een aanvulling op de inspanningen van de Commissie om investeringen te stimuleren, het concurrentievermogen en de toegang tot financiering te verbeteren, een goed werkende interne energiemarkt te garanderen, gebruik te maken van de kansen die de digitale eengemaakte markt biedt, arbeidsmobiliteit te stimuleren en te vergemakkelijken en tegelijkertijd misbruik van de regels te voorkomen.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. I - MOGELIJKHEDEN CREËREN VOOR CONSUMENTEN EN ONDERNEMINGEN
2. II - MODERNISERING EN INNOVATIE AANMOEDIGEN
3. III - EEN PRAKTISCHE UITVOERING WAARBORGEN

2. De evenwichtige ontwikkeling van de deeleconomie mogelijk maken

Kort samengevat: de deeleconomie is een snel groeiend ecosysteem van diensten op aanvraag en tijdelijk gebruik van goederen. Zij zorgt voor meer keuze en lagere prijzen voor de consument en biedt groeimogelijkheden voor innovatieve startende ondernemingen en bestaande Europese ondernemingen. Tegelijkertijd moet rekening worden gehouden met belangrijke aspecten die verband houden met de rechten van de consument, de fiscaliteit en de arbeidswetgeving. Uiteenlopende nationale regels en beleidsmaatregelen creëren rechtsonzekerheid en kunnen de ontwikkeling van de deeleconomie in Europa hinderen.

Aanpak: de Commissie zal richtsnoeren publiceren over de wijze waarop bestaande wetgeving, waaronder de dienstenrichtlijn, de richtlijn inzake elektronische handel en consumentenwetgeving zoals de richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken, de richtlijn betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten en de richtlijn betreffende consumentenrechten, op de deeleconomie van toepassing is. Zij zal eveneens nagaan of de regelgeving lacunes vertoont en zo ja, hoe die moeten worden opgevuld zonder daarbij één bedrijfsmodel ten opzichte van andere te bevoordelen.

...

2016:

Europese agenda voor de deeleconomie, inclusief richtsnoeren voor de toepassing van het EU-recht op de bedrijfsmodellen van de deeleconomie en een inventarisering van de mogelijke lacunes in de regelgeving

Concreet …

• - 

  Wat wil de Commissie voor de deeleconomie doen? De deeleconomie is gebaseerd op innovatieve bedrijfsmodellen die consumenten en bedrijven helpen met een nieuw aanbod van goederen en diensten op behoeften in te spelen. Dat kan resulteren in grotere doeltreffendheid, meer transparantie, en meer keuze en comfort voor de consument, en het kan ook de kosten drukken. Particulieren, snel groeiende startende ondernemingen en gevestigde bedrijven kunnen allemaal profiteren van de mogelijkheden die de deeleconomie biedt. De Commissie zoekt manieren om de ontwikkeling van innovatieve diensten en het tijdelijke gebruik van goederen aan te moedigen, zonder daarbij één bedrijfsmodel ten opzichte van andere te bevoordelen. Tegelijkertijd moeten doelstellingen van het overheidsbeleid, zoals consumentenbescherming, worden gerespecteerd en moet de fiscale en arbeidswetgeving worden nageleefd.

3. Kmo's en startende ondernemingen helpen groeien

Kort samengevat: kmo's (kleine en middelgrote ondernemingen) en startende ondernemingen en ondernemers die in de EU succesvol willen zijn en willen groeien ("opschalen") stuiten nog steeds op heel wat hinderpalen. De toegang tot financiering, zowel via kredieten als via eigen kapitaal, is een moeilijk punt. Veel ondernemers verlaten Europa omdat zij niet het nodige kapitaal bijeen kunnen krijgen en omdat kmo's geen toegang hebben tot een breder aanbod aan financieringsoplossingen. Kmo's klagen ook vaak over de complexiteit van de btw-wetgeving, over bepaalde aspecten van het vennootschapsrecht en meer in het algemeen over de diverse regelgevingseisen waaraan zij op de verschillende markten moeten voldoen.

Aanpak: de Commissie voorziet niet alleen in EU-financieringsinstrumenten, maar verbetert met het investeringsplan en het actieplan voor de opbouw van een kapitaalmarktunie eveneens de toegang van de bedrijven tot particuliere financiering. Om particulier kapitaal aan te trekken, zal de Commissie in die context voorstellen indienen om een overkoepelend Europees durfkapitaalfonds op te richten dat wordt ondersteund door de EU-begroting en openstaat voor derden. De Commissie zal eveneens de btw-voorschriften vereenvoudigen, de kosten van de inschrijving van een onderneming verminderen en een voorstel inzake insolventie indienen om ondernemers die failliet gaan een tweede kans te geven. Informatie over regelgevingseisen moet via één digitale toegangspoort toegankelijk zijn en de Commissie zal zich inzetten voor online-overheidsdiensten van hoge kwaliteit om de administratieve lasten te verminderen en Europa tot een aantrekkelijkere bestemming voor innovatoren van binnen en buiten de EU te maken.

...

2016:

Btw-actieplan

Wetgevingsinitiatief inzake insolventie van ondernemingen, inclusief vroege herstructurering en een tweede kans

Startersinitiatief

2017:

Initiatieven ter bevordering van het gebruik van digitale technologieën gedurende de hele levenscyclus van een onderneming en ter vergemakkelijking van grensoverschrijdende fusies en splitsingen

Concreet …

• - 

  Helpt u kmo's met grensoverschrijdende ambities? Niet elke kmo heeft de ambitie om pan-Europees te groeien, of hoort die te hebben. Maar de kmo's die deze ambitie wel hebben, moeten daartoe de mogelijkheid hebben.
• - 

  Waar zal de particuliere financiering vandaan komen? Het investeringsplan en de kapitaalmarktunie zijn opgezet om de overvloedige liquiditeit op de markten te mobiliseren en particuliere investeringen en financiering aan het werk te zetten ten gunste van het Europese bedrijfsleven, en in het bijzonder de kmo's. Durfkapitaal is voor startende ondernemingen bijzonder belangrijk, maar is in Europa onvoldoende ontwikkeld. Indien de durfkapitaalmarkten in de EU even ontwikkeld zouden zijn als in de VS, zouden ondernemingen tussen 2008 en 2013 toegang hebben gehad tot 90 miljard euro extra aan financiering. Zoals aangekondigd in het actieplan voor de opbouw van een kapitaalmarktunie zal de Commissie onder meer de oprichting van een overkoepelend Europees durfkapitaalfonds voorstellen. Als onderdeel van het plan heeft de Commissie een openbare raadpleging gestart met het oog op de evaluatie van de verordening betreffende Europese durfkapitaalfondsen en de verordening inzake Europese sociaalondernemerschapsfondsen.

4. De dienstenmarkt zonder grenzen in de praktijk brengen

Kort samengevat: diensten zijn weliswaar goed voor twee derde van de EU‑economie, maar de grensoverschrijdende verstrekking van diensten is onvoldoende ontwikkeld. Indien ongerechtvaardigde belemmeringen voor het grensoverschrijdend verstrekken van diensten uit de weg zouden worden geruimd, zou dat voor nieuwe ondernemingen aanzienlijke kansen creëren om op de markt actief te worden, en zou dat het concurrentievermogen vergroten en de consumentenprijzen doen dalen. Slechts een deel van het potentieel van dedienstenrichtlijn wordt echter benut. Zo bijvoorbeeld worden verstrekkers van zakelijke diensten, zoals ondernemingen die diensten op het gebied van architectuur, engineering of boekhouding verstrekken, die hun diensten ook in een andere EU-lidstaat wensen aan te bieden, vaak geconfronteerd met restrictieve vereisten, bijvoorbeeld inzake de rechtsvorm of de aandeelhouders. Ook bouwondernemingen vinden de procedures om aan de vergunningsregels en de verplichtingen inzake aansprakelijkheidsverzekering te voldoen vaak lastig. Bovendien zijn in heel Europa voor meer dan 5 000 beroepen specifieke kwalificaties of een specifieke titel vereist. Hoewel het een nationaal voorrecht is en blijft om beroepen te reglementeren, is het duidelijk dat nationale regels het voor personen soms moeilijk maken om toegang te krijgen tot bepaalde banen, en voor gekwalificeerde professionals om zich in een ander EU-land te vestigen, er diensten te verrichten of er te werken. Dat beperkt de keuze voor de consument en leidt mee tot hogere prijzen. De Commissie heeft een wederzijdse evaluatie van gereglementeerde beroepen tussen de lidstaten gecoördineerd, en heeft hen aldus de kans geboden om hun bestaande kader te evalueren, van beste praktijkvoorbeelden te leren en te inventariseren welke hervormingen zich mogelijk opwerpen.

Aanpak: de Commissie zal een paspoort voor diensten invoeren en de inspanningen van de lidstaten om de gereglementeerde beroepen te moderniseren ondersteunen. Zij zal wetgevende maatregelen voorstellen voor het aanpakken van regelgevingsbelemmeringen, zoals uiteenlopende rechtsvormen, aandeelhoudersvereisten en multidisciplinaire beperkingen met betrekking tot belangrijke zakelijke diensten en, indien van toepassing, organisatorische eisen voor bouwondernemingen. De Commissie zal de marktontwikkelingen bekijken en indien nodig actie ondernemen in verband met verzekeringseisen voor verrichters van zakelijke diensten en dienstverrichters in de bouwsector.

...

2016

Richtsnoeren inzake hervormingsbehoeften van lidstaten wat het reglementeren van beroepen betreft

Analytisch kader dat lidstaten kunnen gebruiken bij het toetsen van bestaande regels of bij het voorstellen van aanvullende regels voor beroepen

Wetgevende maatregelen voor het gericht aanpakken van regelgevingsbelemmeringen met betrekking tot belangrijke zakelijke diensten en bouwdiensten

Wetgevingsinitiatief voor het invoeren van een paspoort voor diensten voor belangrijke sectoren van de economie, zoals de bouw en de zakelijke diensten

Concreet …

• - 

  Wordt de dienstenrichtlijn heroverwogen? Neen.Momenteel zijn er geen plannen om de dienstenrichtlijn te heroverwegen of te wijzigen. De uitvoering van de richtlijn staat centraal.
• - 

  Waarom hecht de Commissie zoveel belang aan de dienstensector? Naar aanleiding van de dienstenrichtlijn van 2006 werden nationale hervormingen doorgevoerd waarbij belemmeringen voor ondernemingen om hun diensten in een andere lidstaat aan te bieden, uit de weg werden geruimd. De richtlijn moet echter beter worden uitgevoerd. Studies wijzen uit dat dynamischer dienstenmarkten leiden tot goedkopere diensten en meer keuze voor de consument. Door markten voor diensten te openen, worden nieuwe mogelijkheden gecreëerd: uit beoordelingen blijkt dat er meer ondernemingen worden opgericht wanneer er weinig regelgevingsbelemmeringen zijn. Bovendien stijgt dan ook de productiviteit doordat de middelen doeltreffender worden besteed. Dat alles zorgt er uiteindelijk voor dat onze dienstensector concurrerender wordt. Doordat diensten en productie steeds vaker aan elkaar zijn gelinkt, zal daardoor ook ons industrieel concurrentievermogen aanzienlijk verbeteren. Het tienjarig bestaan van de dienstenrichtlijn is een goede gelegenheid om de inspanningen te verhogen en eindelijk ten volle de vruchten van de richtlijn te plukken.
• - 

  Wat is het paspoort voor diensten en zal het door de toepassing van de arbeidswetgeving van het land van oorsprong tot een nivellering naar beneden leiden? Het paspoort voor diensten is een document dat door een nationale autoriteit wordt afgegeven om dienstverrichters die grensoverschrijdend diensten verlenen te helpen aantonen dat zij voldoen aan de op hen toepasselijke eisen in de lidstaat waar zij de dienst willen verrichten. Naast het paspoort voor diensten komt er ook een gemeenschappelijk nationaal register van documenten zodat meervoudige verzoeken om informatie en documentatie tot het verleden zullen behoren, en zullen tevens geharmoniseerde formulieren worden ingevoerd om de nodige informatie te verstrekken. Het paspoort voor diensten verandert niets aan het aantal geldende regels en doet niets af aan de arbeidswetgevings- of socialebeschermingsvereisten die de dienstverstrekkers moeten naleven.
• - 

  Wat is het verband met de geplande voorstellen inzake arbeidsmobiliteit? Het pakket arbeidsmobiliteit zal een evenwichtige benadering zijn met als doel de arbeidsmobiliteit te bevorderen en tegelijkertijd onbedoelde gevolgen tot een minimum te beperken. De Commissie neemt de bezorgdheid over mogelijk misbruik zeer ernstig. Door arbeidsmobiliteit te bevorderen, wil de Commissie mensen de mogelijkheid geven om te profiteren van de kansen die de eengemaakte markt biedt, en wil zij tegelijkertijd misbruik voorkomen. Net als de strategie voor de eengemaakte markt beoogt het pakket arbeidsmobiliteit bij te dragen tot een verdiepte en eerlijkere eengemaakte markt. Het pakket zal maatregelen ter ondersteuning van de arbeidsmobiliteit omvatten, alsook een gerichte evaluatie van de richtlijn betreffende de detachering van werknemers, en een voorstel voor een betere coördinatie van de socialezekerheidsstelsels in Europa.
• - 

  Waarom al deze aandacht voor zakelijke diensten en de bouwsector? Zakelijke diensten (zoals diensten op het gebied van boekhouding en engineering) zijn essentieel voor de industrie en voor veel andere dienstensectoren. Zij zijn goed voor 11 % van het bbp van de EU, maar de concurrentie en de productiviteit zijn er laag, de prijzen hoog en de kansen die de eengemaakte markt biedt, worden onvoldoende benut. In de EU werken ongeveer 15 miljoen werknemers in de bouwsector, die bijna 6 % van het bbp van de EU vertegenwoordigt. De EU telt bijna drie miljoen bouwondernemingen. Zowat 99 % zijn kmo's. In de bouwsector worden momenteel werknemers naar andere lidstaten gedetacheerd, maar bouwondernemingen verstrekken hun diensten bijzonder weinig grensoverschrijdend en de bouwsector is één van de dienstensectoren die het minst is geïntegreerd.
• - 

  Is het de bedoeling beroepen te dereguleren en speciale beroepskwalificaties zoals de Meisterbrief voor Duitse ambachten af te schaffen? De Commissie steunt duale onderwijssystemen, zoals het Duitse, en zal niet verlangen dat de "Meisterbrief" wordt afgeschaft. De Commissie wil geenszins de normen of de kwaliteit van diensten verlagen en erkent de verschillende regels en tradities in de lidstaten op dit gebied. Door hun grote aantal en hun verscheidenheid remmen de nationale voorschriften de Europese economie in haar geheel echter af. In de EU zijn er meer dan 5 000 gereglementeerde beroepen. Bepaalde landen tellen er 400, andere minder dan 100. Bij wijze van voorbeeld: afhankelijk van de lidstaat variëren de eisen die voor kappers en schoonheidsspecialisten gelden van helemaal geen opleiding tot een verplichte drie jaar durende beroepsopleiding. Uit studies is gebleken dat een minder restrictieve reglementering positieve gevolgen heeft voor het scheppen van banen, de prijzen voor de consument en de algemene doeltreffendheid van de aanwending van middelen in de economie. De Commissie reguleert of dereguleert geen beroepen — dat blijft een nationale bevoegdheid — maar zij beveelt modernisering aan en steunt de hervormingen die de lidstaten op dit gebied doorvoeren.

5. Beperkingen in de detailhandel aanpakken

Kort samengevat: de detailhandel is goed voor één baan op acht in de EU, maar vertoont een vlakke productiviteitsgroei. Naar aanleiding van een toetsing van de regels inzake de vestiging van de detailhandel zijn een aantal belemmeringen aan het licht gekomen, waaronder beperkingen van de omvang of in verband met de locatie van de vestigingen, de talrijke vergunningen die moeten worden aangevraagd, of de lengte van de procedure. Hoewel bepaalde beperkingen van de vestiging van de detailhandel, bijvoorbeeld om redenen van stadsplanning of het milieu, gerechtvaardigd kunnen zijn, zijn deze soms niet geschikt voor of evenredig met het nagestreefde doel.

Aanpak: op basis van goed functionerende oplossingen in verschillende lidstaten zal de Commissie beste praktijken voorstellen, zodat nationale autoriteiten ondoeltreffendheden kunnen opsporen en hun rechtskaders kunnen moderniseren. Dat zal de belemmeringen helpen verminderen en het voor detailhandelaren gemakkelijker maken om elders in de EU vestigingen te openen. Zo moet het voor de lidstaten ook gemakkelijker worden om de doeltreffendste oplossingen te vinden om doelstellingen van het overheidsbeleid te realiseren, zoals stads- en ruimtelijke planning en de bescherming van het milieu.

...

2017:

Mededeling tot vaststelling van de beste praktijken om de vestiging van de detailhandel te vergemakkelijken en de exploitatiebeperkingen te verminderen

Concreet …

• - 

  Waarom vormen beperkingen van de vestiging van de detailhandel een probleem? Belemmeringen in deze sector beperken de innovatie en de keuze voor de consument. Door de vestiging van de detailhandel te vergemakkelijken, wordt de concurrentie tussen de detailhandelaren bevorderd en krijgt de consument meer waar voor zijn geld.
• - 

  Zal dit initiatief niet de deur openzetten voor grote ketens die de kleine detailhandelaren verdringen? Grotere ketens zijn reeds aanwezig in de nationale economieën, hoewel de trend op lange termijn in de detailhandel in de richting blijkt te gaan van kleinere vestigingen die concurreren door specialisatie. Zowel grote als kleine detailhandelszaken kunnen van een vermindering van de belemmeringen profiteren. Met name minder bureaucratie en regeldruk en meer transparantie zullen kmo's, die over onvoldoende middelen beschikken om aan de complexe wettelijke en administratieve eisen te voldoen, ten goede komen.

6. Discriminatie van consumenten en ondernemers voorkomen

Kort samengevat: Europese consumenten klagen vaak over ongerechtvaardigde verschillen in behandeling op grond van nationaliteit of woonplaats, hoewel dat volgens de EU-wetgeving verboden is (artikel 20 van de dienstenrichtlijn). Een paar voorbeelden: een telecombedrijf weigert een internetverbinding te verkopen aan onderdanen van een ander land, een nutsbedrijf rekent niet-ingezetenen meer aan voor water, een pretpark leidt consumenten automatisch door naar de website van hun land van verblijf en laat betaling van jaarkaarten met een debetkaart slechts toe voor consumenten die in het land een bankrekening hebben.

Aanpak: de Commissie zal maatregelen nemen om te garanderen dat consumenten die in een andere lidstaat diensten of producten willen kopen, hetzij online, hetzij ter plaatse, niet worden geconfronteerd met uiteenlopende prijzen, verkoopvoorwaarden of leveringsopties, tenzij die verschillen om objectieve en controleerbare redenen gerechtvaardigd zijn. De Commissie zal in overeenstemming met haar initiatief ter bestrijding van geoblocking als onderdeel van de strategie voor een digitale eengemaakte markt en in het kader van een uitgebreide aanpak om de rechtvaardigheid op de eengemaakte markt te vergroten, zowel wetgevende als handhavingsmaatregelen nemen om de ongerechtvaardigde verschillende behandeling van klanten op grond van verblijfplaats of nationaliteit aan te pakken.

...

2016:

Wetgevende maatregelen ter voorkoming van discriminatie van consumenten op grond van nationaliteit of het land van verblijf

Concreet …

• - 

  Moet hetzelfde product of dezelfde dienst overal in de EU evenveel kosten? Het is niet onwettig om op verschillende markten verschillende prijzen aan te rekenen, en de Commissie is niet bevoegd en heeft ook niet de intentie om de prijzen in de hele EU te harmoniseren. Prijzen kunnen om veel objectieve en gerechtvaardigde redenen variëren. Consumenten hebben echter behoefte aan transparantie en betere kansen om in de eengemaakte markt de laagste prijs of de best mogelijke dienstverlening te kiezen. De toegang tot aantrekkelijkere aanbiedingen in andere landen dan het land waar zij hun verblijfplaats hebben, zou hen niet mogen worden ontzegd. Alleen objectieve criteria, zoals verschillende verzendingskosten, kunnen een verschillende behandeling van consumenten rechtvaardigen.
• - 

  Waarom zijn extra maatregelen nodig, terwijl dit reeds bij de EU‑ wetgeving verboden is? Artikel 20, lid 2, van de dienstenrichtlijn bepaalt dat de lidstaten erop moeten toezien dat bedrijven consumenten niet verschillend behandelen op basis van hun verblijfplaats of nationaliteit. De brede juridische formuleringen en het gebrek aan doelgerichte rechtsmiddelen en handhavingsinstrumenten hebben de doeltreffendheid van de bepaling echter beperkt. Het initiatief van de Commissie heeft tot doel zowel de rechtspositie van de consument als de beschikbare handhavingsinstrumenten te versterken, onder meer via de hervorming van de verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming.
• - 

  Wat is het verband met geoblocking? In de strategie voor een digitale eengemaakte markt werden reeds wetgevingsmaatregelen tegen geoblocking aangekondigd. Geoblocking betekent dat de toegang tot webpagina's wordt geblokkeerd, dat bezoekers van een website automatisch worden doorgeleid naar de website van hun eigen land en dat aanbiedingen worden beperkt op basis van het land van de woonplaats van de consument. De strategie voor een eengemaakte markt heeft tot doel alle geografische beperkingen en discriminatie aan te pakken, ongeacht of dat gebeurt bij fysiek winkelen in het buitenland of in een onlinecontext. Om meningen over geoblocking en andere geografische discriminatie van consumenten in de EU te verzamelen, heeft de Commissie in september 2015 een openbare raadpleging gestart.
• - 

  Wat heeft de Commissie tot nu toe ondernomen om discriminatie tussen consumenten te stoppen? De Commissie kan actie ondernemen tegen lidstaten die er niet op toezien dat bedrijven het basisbeginsel van artikel 20 van de dienstenrichtlijn naleven. In september 2014 heeft de Commissie de aandacht gevestigd op discriminerende praktijken van autoverhuurbedrijven ten aanzien van klanten. In reactie daarop hebben autoverhuurbedrijven zich er in oktober 2014 toe verbonden hun praktijken aan te passen. Zij zullen enkel nog verschillende prijzen hanteren naar gelang van het land waar de consument zijn woonplaats heeft, wanneer dat verschil door objectieve redenen kan worden gerechtvaardigd. In de zomer van 2015 heeft de Commissie een onderzoek gestart naar vergelijkbare praktijken van een groot pretpark in Frankrijk. Dat onderzoek loopt nog.
• - 

  Waar kunnen consumenten met hun klachten terecht? Consumenten kunnen contact opnemen met het Europees consumentencentrum in hun land of met de autoriteit voor consumentenbescherming in het land waar de handelaar gevestigd is. Er bestaan ook sectorspecifieke organen zoals de ECRCS ( European Car Rental Conciliation Service).

7. Ons normensysteem moderniseren

Kort samengevat: normen dragen bij tot veiligheid, innovatie en interoperabiliteit, en zijn essentieel voor de totstandbrenging van de eengemaakte markt. Bij normen kan het zowel gaan om het minimumbeschermings- en veiligheidsniveau van valhelmen, mondmaskers of liften, als om gezamenlijke methoden om vloeroppervlakte te meten (een fundamentele kwestie voor ondernemingen die met onderhoudscontracten te maken hebben). Door de wijzigende aard van de economie en de diversificatie van de bedrijfsmodellen (globalisering, langere leveringsketens enz.), de almaar belangrijkere rol van informatie- en communicatietechnologie (ICT), het toenemende belang van diensten, en het feit dat goederen en diensten almaar vaker samen in één pakket worden geleverd, staat het normalisatieproces echter voor uitdagingen.

Aanpak: door middel van een gezamenlijk initiatief zal de Commissie haar bestaande partnerschap moderniseren om in samenwerking met de desbetreffende gesprekspartners (de industrie, de Europese normalisatieorganisaties, de kmo's en alle andere belanghebbenden) normen vast te stellen. Het toekomstige gezamenlijke normalisatie-initiatief zal voortbouwen op de succesvolle ervaring met productnormen, en heeft als specifieke doelstellingen ervoor te zorgen dat Europa zich als een internationaal centrum voor normalisatie zal blijven ontwikkelen, dat de mogelijkheden inzake normalisatie van diensten worden benut, en dat de producten van het Europees normalisatiesysteem op brede prioriteiten van het EU-beleid worden afgestemd.

...

2016:

Gezamenlijk initiatief inzake normalisatie

Specifieke richtsnoeren inzake normalisatie van diensten

Concreet …

• - 

  Zal de Commissie iedereen dezelfde normen opleggen? Normen stimuleren de innovatie en het concurrentievermogen doordat zij een stabiele en aanvaarde technische basis vormen waarop verdere vooruitgang kan worden gebaseerd. Normen zijn echter over het algemeen vrijwillig, zodat iedereen die dat wenst, voor een andere benadering kan kiezen — op voorwaarde dat hij kan aantonen dat aan de desbetreffende veiligheids- en andere essentiële eisen is voldaan.
• - 

  Zijn normen wel geschikt voor diensten? Vrijwilligenormen die aan marktbehoeften tegemoetkomen, kunnen ondernemingen veel doeltreffender maken, doordat middelen beter kunnen worden aangewend en de ondernemingen zich op hun essentiële activiteiten kunnen concentreren. Zij kunnen de kwaliteit van de dienst helpen verbeteren. Op nationaal vlak wordt steeds vaker aan normalisatie van diensten gedaan. Op Europees niveau kunnen normen voor diensten een belangrijke rol spelen bij het bevorderen van het grensoverschrijdend verstrekken van diensten en het verbeteren van de transparantie van de markt, de kwaliteit van de diensten en de prestaties van de dienstverstrekkers.

8. Transparantere, efficiëntere en verantwoordelijkere overheidsopdrachten

Kort samengevat: overheidsopdrachten zijn voor de Europese economie van cruciaal belang. EU‑regels beogen een efficiënte besteding van het geld van de belastingbetaler, minder corruptie en de modernisering van de overheidsdiensten. De overheidsuitgaven voor goederen, werkzaamheden en diensten vertegenwoordigen bijna 19 % van het bbp van de EU: in de EU wordt daaraan jaarlijks meer dan 2,3 biljoen euro uitgegeven. Transparante en concurrerende overheidsopdrachten in de hele eengemaakte markt creëren kansen voor bedrijven en dragen bij tot efficiëntere overheidsdiensten, economische groei en nieuwe banen. De EU-wetgeving stelt minimale geharmoniseerde regels voor overheidsopdrachten vast die tegen april 2016 (oktober 2018 in het geval van e‑aanbestedingen) in nationale wetgeving moeten zijn omgezet.

Aanpak: om investeringen te bespoedigen en langdurige processen te vermijden, zal de Commissie de lidstaten helpen met een mechanisme met vrijwillige voorafgaande beoordeling van de aanbestedingsaspecten van bepaalde grote infrastructuurprojecten. Dat zal netwerken aanmoedigen tussen beroepsinstanties van eerste aanleg en zal juridische en technische bijstand verlenen aan lidstaten om snelle en billijke beroepsinstanties te creëren. Samen met de lidstaten zal de Commissie contractenregisters opzetten die de hele levenscyclus van de contracten bestrijken. Dat zal de transparantie en de kwaliteit van de nationale aanbestedingssystemen verbeteren en de ontwikkeling van een instrument voor gegevensanalyse en opsporing van afwijkingen ondersteunen. In een notendop: wij stellen voor een vijfde van ons bbp betere governance voor. Deze vrijwillige voorafgaande beoordeling laat de prerogatieven van de Commissie overeenkomstig het Verdrag ongemoeid.

...

2017:

Vrijwillig mechanisme met voorafgaande beoordeling van de aanbestedingsaspecten van bepaalde grote infrastructuurprojecten

2017-2018:

Initiatieven voor een beter bestuur inzake overheidsopdrachten door het opzetten van contractenregisters, een verbeterde gegevensverzameling en netwerkvorming door beroepsinstanties

Concreet …

• - 

  Wil de Commissie uitsluitend nationale aanbestedingen verbeteren, of streeft zij meer pan-Europese toekenningen na? Beide. Momenteel is het aandeel contracten voor overheidsopdrachten dat grensoverschrijdend wordt toegekend laag. Dat beperkt in feite de concurrentie voor overheidsopdrachten, wat betekent dat de belastingbetaler geen waar voor zijn geld en niet de beste overheidsgoederen en -diensten krijgt.
• - 

  Zal het beoordelingsmechanisme voor infrastructuurprojecten niet gewoon de realisatie vertragen van de projecten die Europa dringend nodig heeft? Nee, integendeel. Momenteel wordt te veel tijd besteed aan het uitzoeken of een grootschalig investeringsproject al dan niet aan de regels voor overheidsopdrachten beantwoordt. Met het voorgestelde mechanisme zal de Commissie haar advies uitbrengen binnen een tijdsbestek dat over het algemeen niet langer duurt dan drie maanden, te rekenen vanaf de kennisgeving van het project.

9. Het Europese kader voor intellectuele eigendom consolideren

Kort samengevat: de bescherming van intellectuele eigendom is belangrijk voor het bevorderen van innovatie en creativiteit, en dat levert dan weer banen op en verbetert het concurrentievermogen. De EU heeft een aantrekkelijk, betaalbaar en doeltreffend systeem voor intellectuele-eigendomsrechten nodig om wereldwijd te kunnen concurreren. Dat is bijzonder belangrijk voor kmo's, die niet over evenveel middelen beschikken als grotere ondernemingen om hun portefeuille intellectuele-eigendomsrechten te beheren. Ondanks de recente vorderingen die werden geboekt met de goedkeuring van het eenheidsoctrooisysteem en de hervorming van de wetgeving inzake handelsmerken, blijft de bescherming van intellectuele-eigendomsrechten in de EU gefragmenteerd.

Aanpak: de Commissie zal de laatste stappen zetten om het eenheidsoctrooi tot een realiteit te maken en om duidelijk te maken hoe dat samen zal functioneren met de nationale octrooien en de nationale aanvullende beschermingscertificaten. Zoals reeds aangekondigd in het kader van de strategie voor een digitale eengemaakte markt zal de Commissie de regels voor de handhaving van de intellectuele eigendom evalueren volgens de "follow the money"-aanpak, zodat niet privé-personen worden vervolgd omdat zij individuele-eigendomsrechten schenden, maar wie op commerciële schaal inbreuk pleegt, van zijn inkomsten wordt beroofd.

...

2016-2017

Eerste toekenning van een eenheidsoctrooi

Initiatieven voor de modernisering van het kader voor intellectuele‑ eigendomsrechten, inclusief maatregelen ter ondersteuning van de gebruikmaking van intellectuele‑ eigendomsrechten door kmo's en een evaluatie van het handhavingskader

Concreet …

• - 

  Wat zal de evaluatie van het EU-kader voor de handhaving van de intellectuele eigendom inhouden? Zal het werk in het kader van de strategie voor een digitale eengemaakte markt nog eens worden overgedaan? Het werk in het kader van de strategie voor een eengemaakte markt zal de werkzaamheden aanvullen waarmee voor de digitale eengemaakte markt een aanvang is gemaakt. De digitale eengemaakte markt zal vooral aandacht besteden aan de modernisering van de EU-regels inzake auteursrecht, en onder meer aan de handhaving van het auteursrecht, terwijl de strategie voor een eengemaakte markt de nadruk legt op de handhaving van de intellectuele eigendom meer in het algemeen, met inbegrip van aspecten die geen verband houden met online-inbreuken op de intellectuele eigendom. Na openbare raadplegingen zal de Commissie beslissen of er in de toekomst regelgevings- of niet-regelgevingsmaatregelen nodig zijn.
• - 

  Hoe staat het met het eenheidsoctrooi? Onlangs is Italië toegetreden tot het eenheidsoctrooi, en sindsdien is het aantal lidstaten dat door versterkte samenwerking deelneemt, gestegen tot 26. Eveneens in 2015 werd een overeenkomst over de kosten van octrooibescherming bereikt. De Commissie roept alle resterende deelnemende lidstaten op de overeenkomst over het eengemaakte octrooigerecht zo spoedig mogelijk te ratificeren, zodat het pakket inzake het eenheidsoctrooi eind 2016 in werking kan treden.
• - 

  Wat zijn aanvullende beschermingscertificaten (SPC's, supplementary protection certificates)? SPC's zijn intellectuele-eigendomsrechten die als een in de tijd beperkte uitbreiding van een octrooirecht kunnen dienen. Zij zijn van toepassing op specifieke geneesmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen waarvoor door een regelgevende autoriteit een vergunning is verleend.
• - 

  Zal dit uitsluitend de geneesmiddelenindustrie ten goede komen? Neen. Het aanvullende beschermingscertificaat is niet alleen van cruciaal belang voor producenten van geneesmiddelen en medische uitrusting, maar ook voor diergeneesmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen, en mogelijk ook voor andere sectoren die een vergunning nodig hebben om hun producten in de handel brengen.

10. Een cultuur creëren van naleving en slimme handhaving, en aldus de eengemaakte markt voor diensten en goederen versterken

Kort samengevat: één van de belangrijkste redenen waarom niet alle kansen die de eengemaakte markt op papier biedt, vandaag ook een realiteit zijn, is dat de EU-wetgeving niet ten volle werd uitgevoerd en gehandhaafd. Midden 2015 liepen er ongeveer 1 090 inbreukprocedures. Niet-naleving verzwakt de eengemaakte markt en vermindert het vertrouwen van de consument in die eengemaakte markt. Er kan veel worden gedaan door de bestaande regels beter te handhaven.

Daarnaast houdt handhaving ook in dat de nationale autoriteiten garanderen dat producten veilig zijn en aan de regels beantwoorden. Er worden nog te veel onveilige en niet‑conforme producten op de EU-markt verkocht. Daardoor worden bedrijven die de regels naleven benadeeld en worden consumenten in gevaar gebracht.

Het beginsel van wederzijdse erkenning garandeert dat goederen die in een lidstaat rechtmatig in de handel zijn gebracht, het recht op vrij verkeer genieten en in een andere lidstaat mogen worden verkocht. Dat beginsel wordt op diverse gebieden echter niet toegepast. Daardoor kunnen ondernemingen, en in het bijzonder kmo's, hun producten niet elders in de EU verkopen.

Aanpak: de Commissie zal samen met de lidstaten en de belanghebbenden een slimme en gezamenlijke cultuur van naleving creëren. De Commissie zal een regelgevingsinitiatief voorstellen om uitgebreide, betrouwbare en onpartijdige informatie te verzamelen van geselecteerde marktdeelnemers teneinde de EU‑regels beter te kunnenmonitoren en handhaven. Dat zal bovendien het markttoezichtmechanisme versterken om onveilige en niet-conforme producten op te sporen en van de EU-markt te halen. Het zal eveneens de toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning versterken. Tot slot zal de Commissie preventieve maatregelen nemen om te voorkomen dat in de markt voor diensten nieuwe belemmeringen worden ingesteld.

...

2016:

Voorstel met betrekking tot marktinformatie-instrumenten die de Commissie in staat stellen informatie van geselecteerde marktdeelnemers te verzamelen

Wetgevingsvoorstel ter verbetering van de huidige kennisgevingsprocedure krachtens Richtlijn (EU) 2015/1535 voor diensten

Actieplan om het bewustzijn inzake het beginsel van wederzijdse erkenning te vergroten

2016-2017:

Uitgebreide reeks maatregelen ter versterking van de inspanningen om producten die niet aan de eisen voldoen van de EU-markt te weren (inclusief een eventueel wetgevingsinitiatief)

2017:

Herziening van de verordening inzake wederzijdse erkenning

Instrument voor gegevensanalyse om toe te zien op de wetgeving van de eengemaakte markt

Concreet …

• - 

  Waarvoor zal het informatie-instrument voor de eengemaakte markt worden gebruikt? Ervaring inzake concurrentiebeleid leert ons dat deze instrumenten helpen degelijke informatie te verzamelen, zodat de Commissie gerichtere en doeltreffendere beleids- en handhavingsmaatregelen kan opzetten. De situatie in de eengemaakte markt is weliswaar verschillend, maar niettemin kunnen informatie-instrumenten nuttig zijn om meer inzicht te krijgen in het gedrag van de marktdeelnemers, in het bijzonder van privébedrijven, met betrekking tot aspecten van de eengemaakte markt, zoals bijvoorbeeld geoblocking of de prijsstelling voor grensoverschrijdende leveringen.
• - 

  Zal het informatie-instrument voor de eengemaakte markt voor de bedrijven een extra belasting inhouden? Het informatie-instrument voor de eengemaakte markt zou uitsluitend worden gebruikt wanneer de Commissie redenen heeft om te geloven dat er een probleem is dat het informatie‑instrument kan helpen oplossen. Het zal selectief en uitsluitend in bijzonder belangrijke gevallen worden gebruikt, bijvoorbeeld wanneer uit een grondige screening van alle beschikbare informatie blijkt dat rechtstreeks bij de marktdeelnemers informatie moet worden ingezameld.
• - 

  Wat zou het doel zijn van de kennisgevingsprocedure?Nieuwe of veranderende technische regelgevingen in de lidstaten kunnen onnodige en ongerechtvaardigde handelsbelemmeringen creëren. Discrepanties tussen nationale regels kunnen extra kosten veroorzaken voor exporteurs en de handel binnen de EU beperken. Een doeltreffender procedure, die meer diensten omvat en het de Commissie en andere lidstaten mogelijk maakt ontwerpen van nationale wetten te onderzoeken en daarover opmerkingen te formuleren, zal een betere werking van de markt voor diensten garanderen. De transparantie zal hierdoor verbeteren, en de evenredigheid van nieuwe maatregelen zal beter kunnen worden beoordeeld.
• - 

  Zal de Commissie bedrijven ertoe kunnen verplichten om te reageren, bijvoorbeeld door sancties op te leggen? Deze kwestie zal in ons toekomstige voorstel worden beoordeeld en geregeld.
• - 

  Wat zal de Commissie ondernemen om te voorkomen dat niet-conforme producten op de EU-markt worden verkocht? De Commissie zal bedrijven helpen om te garanderen dat zij over alle relevante informatie over de conformiteit van producten beschikken. Zij zal de verplichtingen van de bedrijven om uitsluitend conforme producten te leveren, moderniseren en verduidelijken. Bovendien zal de Commissie ook maatregelen nemen om het markttoezicht op producten in de EU te versterken, om meer en snellere controles uit te voeren op producten, en niet-conforme producten sneller uit de handel te halen.
• - 

  Hoe kunnen bestaande belemmeringen worden opgeheven en hoe kan worden voorkomen dat nieuwe belemmeringen worden gecre ë erd? De Commissie wil terugkerende belemmeringen aanpakken door het beginsel van wederzijdse erkenning versterkt toe te passen. Meer en betere wederzijdse erkenning op het gebied van goederen zal met name worden bereikt door een herziening van de verordening inzake wederzijdse erkenning, die ondernemingen een daadwerkelijk recht moet garanderen op het vrije verkeer in de Unie van producten die in een lidstaat rechtmatig in de handel zijn gebracht.De Commissie wenst voort te bouwen op de positieve ervaringen met Richtlijn (EU) 2015/1535 (de transparantierichtlijn) in de eengemaakte markt. Deze richtlijn bepaalt dat kennisgeving moet worden gedaan van ontwerpen van regelgeving op het gebied van producten (producten die industrieel worden vervaardigd, landbouwproducten en visproducten) en de diensten van de informatiemaatschappij, zodat de Commissie en andere lidstaten de kans krijgen om te onderzoeken of deze regelgeving nieuwe handelsbelemmeringen op de interne markt zou kunnen creëren. Zo kan meer duidelijkheid worden gebracht in de situatie en kunnen problemen worden voorkomen in een geest van onderlinge samenwerking en zonder dat inbreuken moeten plaatsvinden. Dit zou een nuttige praktijk zijn om tot de diensten uit te breiden.

MEMO/15/5910

---