Vluchtelingencrisis: Europese Commissie brengt verslag uit over voortgang prioritaire maatregelen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 14 oktober 2015.

Vluchtelingencrisis: Europese Commissie i brengt verslag uit over voortgang prioritaire maatregelen

In de aanloop naar de Europese Raad van 15 oktober heeft de Commissie vandaag een mededeling gepresenteerd waarin zij verslag uitbrengt over de uitvoering van de prioritaire maatregelen van de Europese migratieagenda. In deze mededeling aan de Europese Raad beschrijft de Commissie de voortgang van de operationele, budgettaire en wetgevende maatregelen die de Commissie heeft voorgesteld en de staatshoofden en regeringsleiders op 23 september hebben goedgekeurd.

Voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker i: “De Europese leiders zijn drie weken geleden bijeengekomen om het eens te worden over een concrete lijst van maatregelen die we met spoed moeten nemen. De Commissie is al haar beloften nagekomen. We hebben meer geld uitgetrokken voor de vluchtelingencrisis - en onze gewijzigde begroting is al door beide medewetgevers goedgekeurd. We hebben experts naar Griekenland en Italië gestuurd om de hotspots- en herplaatsingsregelingen op gang te brengen en we hebben er bij alle lidstaten op aangedrongen dat zij de gemeenschappelijke asielregels van de EU correct toepassen. Er zijn nu concrete resultaten, maar de lidstaten moeten meer doen. Nobele woorden moeten in eigen land een vervolg krijgen in de vorm van concrete maatregelen.”

Wat de operationele maatregelen betreft: de door de Commissie voorgesteld hotspotaanpak komt nu op gang. De ondersteuningsteams voor migratiebeheer zijn volledig operationeel op Lampedusa (Italië) en gaan in Griekenland binnenkort van start. Daardoor konden de eerste asielzoekers worden herplaatst en is een aantal terugkeervluchten uitgevoerd met irreguliere migranten zonder verblijfsrecht. De Commissie heeft ook samen met de lidstaten operationele voorbereidingen getroffen voor de hervestiging, rechtstreeks vanuit derde landen, van mensen die internationale bescherming nodig hebben. De eerste vluchtelingen uit Syrië zijn al hervestigd in Italië, Tsjechië en Liechtenstein (dat als geassocieerde Schengenstaat aan de regeling deelneemt). Om deze regelingen doeltreffend te laten werken, moeten de lidstaten snel reageren op verzoeken om nationale experts in te zetten op de hotspots, de Commissie inlichten over hun opvangcapaciteit en een nationaal contactpunt opzetten om de herplaatsing in Griekenland en Italië en de nationale hervestigingsactiviteiten te coördineren.

Wat de budgettaire steun betreft: de Commissie heeft al wijzigingen van de begrotingen voor 2015 en 2016 voorgesteld waardoor voor de vluchtelingencrisis 1,7 miljard euro extra beschikbaar komt. Daardoor kan de Commissie voor de vluchtelingencrisis in 2015 en 2016 in totaal 9,2 miljard euro uitgeven. Het Europees Parlement en de lidstaten in de Raad hebben via een versnelde procedure hun goedkeuring gehecht aan het Commissievoorstel van gewijzigde begroting voor 2015. De lidstaten moeten nu hun nationale uitgaven daarop afstemmen, zoals de staatshoofden en regeringsleiders op 23 september hebben afgesproken. Veel lidstaten moeten nog hun eigen gelijkwaardige financiering bieden voor steun aan de UNHCR, het Wereldvoedselprogramma en andere relevante organisaties (500 miljoen euro), het regionale trustfonds van de EU voor Syrië (500 miljoen euro) en het noodtrustfonds voor Afrika (1,8 miljard euro).

De lidstaten moeten ook zorgen voor een correcte uitvoering van de EU-wetgeving. De basis van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel wordt gevormd door hulp aan mensen die internationale bescherming nodig hebben en terugkeer van migranten die niet in de EU mogen blijven. Die regels moeten naar behoren worden uitgevoerd. De Commissie heeft nog geen antwoord gekregen op de 40 schriftelijke waarschuwingen die zij in september aan de lidstaten heeft gestuurd over mogelijke of feitelijke inbreuken op de asielwetgeving van de EU (naast de 34 zaken die op 23 september al liepen).

De Commissie werkt intensief samen met Griekenland (er is een speciaal team ter plaatse dat onder leiding van staat van de directeur-generaal van de Ondersteuningsdienst voor structurele hervormingen) aan de verbetering van de opvangcapaciteit, wat ertoe moet leiden dat de Europese Raad uiterlijk aan het einde van het jaar kan aanbevelen dat de Dublinoverdrachten naar Griekenland kunnen worden hervat. De Commissie legt ook de laatste hand aan een advies over de proportionaliteit en de noodzaak van de tijdelijke herinvoering van de grenscontroles door Duitsland, Oostenrijk en Slovenië. De Commissie zal de situatie nauwlettend in het oog blijven houden. Zij gaat ervan uit dat het Schengensysteem de komende maanden weer volledig kan gaan functioneren, als de overeengekomen prioritaire maatregelen volledig worden uitgevoerd.

Om de onderliggende oorzaken van de huidige toestroom van migranten en vluchtelingen in de EU aan te pakken, is de externe dimensie van cruciaal belang. Extra financiering en diplomatieke inspanningen zijn één deel van de oplossing. De diplomatie van de EU werkt actief aan de totstandkoming van politieke oplossingen voor de crises in Libië en Syrië, ter ondersteuning van de door de VN geleide processen. Daarnaast wordt het EU-actieplan tegen migrantensmokkel uitgevoerd en wordt met de Afrikaanse partners gewerkt aan de voorbereidingen om de migratietop van Valletta (11-12 november) tot een succes te maken. Om het terugkeerbeleid doeltreffender te maken, worden onderhandelingen gevoerd over de sluiting van overnameovereenkomsten en een striktere toepassing van de al bestaande overeenkomsten, zoals die met Pakistan. Turkije en de Westelijke Balkanlanden zijn cruciale partners. Voorzitter Juncker heeft president Erdoğan op 5 oktober een gedetailleerd migratieactieplan voorgelegd met een reeks concrete maatregelen waaraan gezamenlijk kan worden gewerkt. De Commissie voert momenteel actieve besprekingen met de Turkse autoriteiten over de afronding van het actieplan. De recente verklaring van de Conferentie op hoog niveau over de oostelijke route door het Middellandse Zeegebied en de Westelijke Balkanroute maakt de weg vrij voor intensievere samenwerking met de partners in de nabije omgeving.

Achtergrond

In mei 2015 heeft de Europese Commissie een Europese migratieagenda gepresenteerd met brede maatregelen om migratie beter te beheren. Een aantal van die maatregelen is al ingevoerd: onder andere zijn twee noodregelingen opgezet om 160 000 personen die duidelijk internationale bescherming nodig hebben vanuit de meest getroffen lidstaten over te brengen naar andere lidstaten van de EU en is het terugkeeractieplan van de Commissie goedgekeurd.

De Europese Commissie heeft op 23 september een aantal prioritaire maatregelen voorgesteld voor de uitvoering van de Europese migratieagenda, die de komende zes maanden moeten worden uitgevoerd. Het gaat om maatregelen voor de korte termijn om de huidige situatie te stabiliseren en maatregelen voor de langere termijn om een solide en toekomstbestendig systeem tot stand te brengen.

In de lijst van prioritaire maatregelen worden de belangrijkste maatregelen vermeld die onmiddellijk zouden moeten worden uitgevoerd: i) operationele maatregelen, ii) budgettaire steun en iii) uitvoering van de EU-wetgeving. Die lijst is goedgekeurd op de informele bijeenkomst van staatshoofden en regeringsleiders op 23 september 2015.

Meer informatie

Mededeling: Aanpak van de vluchtelingencrisis: stand van de uitvoering van de prioritaire maatregelen van de Europese migratieagenda: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/european-agenda-migration/proposal-implementation-package/index_en.htm

Verklaring van de Europese Commissie naar aanleiding van het besluit van de buitengewone Raad Justitie en Binnenlandse Zaken over de herplaatsing van 120 000 vluchtelingen: http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-15-5697_en.htm

Memo — Vragen en antwoorden over noodherplaatsing: http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-15-5698_en.htm

Persbericht — Aanpak van de vluchtelingencrisis: nu te nemen operationele, budgettaire en wetgevende maatregelen in het kader van de Europese migratieagenda: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-5700_nl.htm

Persbericht — Verantwoordelijker beheer van de vluchtelingencrisis: Europese Commissie opent 40 inbreukprocedures om het Europees asielstelsel te verbeteren: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-15-5699_nl.htm

Factsheet — Een geloofwaardig en doeltreffend terugkeerbeleid: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/e-library/multimedia/publications/index_en.htm#0801262490bfbb82/c_

Factsheet — Een stelsel voor herplaatsing van vluchtelingen: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/european-agenda-migration/background-information/docs/2_eu_solidarity_a_refugee_relocation_system_nl.pdf

Factsheet — Hotspots: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/european-agenda-migration/background-information/docs/2_hotspots_nl.pdf

Alle persmateriaal over de migratieagenda van de EU: http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/what-we-do/policies/european-agenda-migration/press-material/index_en.htm

IP/15/5839