Aanpak van de vluchtelingencrisis: begrotingsmaatregelen in het kader van de Europese migratieagenda

Aanpak van de vluchtelingencrisis: begrotingsmaatregelen in het kader van de Europese migratieagenda

Enkele dagen geleden heeft de Europese Commissie i een pakket prioritaire maatregelen gepresenteerd die het komende half jaar moeten worden genomen om de vluchtelingencrisis aan te pakken. Vandaag heeft de Commissie een eerste pakket concrete voorstellen bekendgemaakt voor de besteding van 1,7 miljard euro aan EU-middelen in 2015 en 2016. Vorige week zegden de staatshoofden en regeringsleiders van de EU een overeenkomstig bedrag toe. Dit geld zal worden gebruikt om noodhulp te bieden aan de EU-lidstaten die daaraan het meest behoefte hebben, de direct betrokken EU-agentschappen i van meer personeel te voorzien, en bijstand en humanitaire hulp te verlenen in derde landen. De Commissie rekent er nu op dat de begrotingsautoriteit - het Parlement en de Raad i - vaart zet achter de goedkeuring van deze maatregelen, zoals zij vorige week heeft beloofd.

Bij de voorstellen van vandaag gaat het om 801,3 miljoen euro voor 2015, een bedrag dat deels wordt gefinancierd met nieuwe middelen, via een voorgesteld ontwerp van gewijzigde begroting voor 2015. Daarbij gaat de Commissie ervan uit dat de lidstaten 330,7 miljoen euro extra zullen bijdragen. Verder stelt de Commissie voor om middelen aan andere gebieden te onttrekken. Hiertoe wil de Commissie 70,6 miljoen euro uit andere programma's en acties gebruiken en 400 miljoen euro die oorspronkelijk was bedoeld voor humanitaire hulp en het Europese nabuurschapsbeleid.

Het tweede pakket maatregelen voor de overige 900 miljoen euro voor 2016 die vorige week zijn aangekondigd, zal in oktober 2015 worden opgenomen in een wijziging bij de ontwerpbegroting voor 2016.

Voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker i zei: "De Europese Commissie streeft consequent naar een gecoördineerde Europese respons op het gebied van vluchtelingen en migratie. We hebben in korte tijd al veel bereikt. En we blijven keihard werken aan gemeenschappelijke Europese oplossingen."

Kristalina Georgieva i, vicevoorzitter van de Europese Commissie bevoegd voor de EU-begroting en personeelszaken, zei: "Europa kampt op dit moment met de gevolgen van een van de grootste crises in de recente geschiedenis. We hebben niet geaarzeld om onze middelen af te stemmen op de prioriteiten, en de beschikbare EU-middelen te verdubbelen om zowel vluchtelingen als de gemeenschappen die hen opvangen, te helpen. We geven op vlotte en flexibele wijze uitvoering aan de EU-begroting om het hoofd te bieden aan deze crisis."

Vorige week heeft de Europese Commissie toegezegd de financiële steun voor de aanpak van de crisis te zullen uitbreiden. In eerste instantie mobiliseert de Commissie 801,3 miljoen euro voor het laatste deel van 2015 ter ondersteuning van de volgende prioritaire maatregelen:

• - 

  100 miljoen euro ter versterking van het Fonds voor asiel, migratie en integratie i (AMIF) en het Fonds voor interne veiligheid (ISF) voor bijstand aan de EU-lidstaten waar de nood het hoogst is. Dit bedrag komt bovenop de 73 miljoen euro die al is besteed;
• - 

  1,3 miljoen euro om de financiering van de drie betrokken EU-agentschappen te verruimen; in 2015 kunnen hiervan 60 personeelsleden voor Frontex, 30 voor het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken i (EASO) en 30 voor Europol worden betaald;
• - 

  300 miljoen euro ter versterking van het Europees nabuurschapsinstrument i (ENI). Daarmee kan het regionale trustfonds van de EU worden versterkt in verband met de Syrische crisis en hulp worden geboden aan derde landen die Syrische vluchtelingen opvangen. Dit bedrag komt bij de 200 miljoen euro die thans wordt herschikt, waardoor het trustfonds voor Syrië in totaal ruim 500 miljoen euro zal bevatten. De lidstaten zouden een overeenkomstig bedrag moeten bijdragen, zodat het fonds in totaal op ten minste 1 miljard euro kan rekenen.
• - 

  200 miljoen EUR zodat onmiddellijk kan worden ingegaan op verzoeken van de UNHCR, het Wereldvoedselprogramma en andere betrokken organisaties, om vluchtelingen snel hulp te bieden. Dit geld was al uitgetrokken voor humanitaire hulp en burgerbescherming en zal nu specifiek worden gebruikt voor de vluchtelingencrisis. De bijdragen van de lidstaten zouden moeten overeenkomen met de steun die de EU biedt.

Dit komt bovenop de grote bedragen (ruim 300 miljoen euro) die in 2015 worden vrijgemaakt als voorfinanciering in het kader van de meerjarige fondsen voor migratie en grenzen (op een totaalbedrag van circa 7 miljard euro dat is uitgetrokken voor 2014-2020).

Het voorstel is in overeenstemming met de overeenkomst over het meerjarig financieel kader van de EU. Voor dit bedrag van 801,3 miljoen euro hoeven de lidstaten in 2015 niets extra te betalen.

Op een informele bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van 23 september 2015 juichten de lidstaten de voorstellen van de Commissie inzake de beschikbaarstelling van de EU-begroting toe en deden zij de toezegging om zelf met een overeenkomstig bedrag over de brug te komen. Daarbij gaat het ook om de middelen die al zijn gemobiliseerd: de EU mobiliseert al 1 miljard euro voor Turkije en 17 miljoen euro voor Servië en de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië om deze buurlanden te helpen bij de aanpak van de migratieproblemen. Ook het aanvangskapitaal van 1,8 miljard euro waarmee de EU het noodtrustfonds voor Afrika heeft uitgerust, moet door bijdragen van de lidstaten worden geëvenaard.

Volgende stappen

Verder zal de Commissie in oktober voorstellen om 900 miljoen euro extra toe te voegen aan de ontwerpbegroting voor 2016, ter ondersteuning van de volgende prioritaire maatregelen in 2016:

• - 

  600 miljoen euro voor het Fonds voor asiel, migratie en integratie en het Fonds voor interne veiligheid, alsook voor meer personeel bij Frontex, EASO en Europol. Dat bedrag zou bovenop de voor de noodherplaatsingsregeling geplande 780 miljoen EUR komen;
• - 

  300 miljoen euro voor humanitaire hulp aan vluchtelingen die worden opgevangen in buurlanden van Syrië en andere derde landen. De lidstaten zouden een overeenkomstig bedrag moeten bijdragen.

Achtergrond

Jean-Claude Juncker presenteerde op 23 april 2014 in Malta een vijfpuntenplan over immigratie. In het kader van zijn campagne om tot voorzitter van de Europese Commissie te worden benoemd, riep hij op tot meer solidariteit in het migratiebeleid van de EU.

Toen voorzitter Juncker zijn functie aanvaardde, belastte hij een van de commissarissen met de speciale verantwoordelijkheid om een nieuw migratiebeleid uit te werken. Dat was een van de tien prioriteiten van zijn politieke beleidslijnen, waarin hij het politieke programma uiteenzette op basis waarvan het Europees Parlement i de Commissie koos.

Op 13 mei 2015 stelde de Europese Commissie haar Europese migratieagenda voor. Daarin zet zij een alomvattende aanpak uiteen die moet zorgen voor een beter beheer van alle aspecten van migratie.

Op 27 mei 2015 heeft de Commissie al een eerste pakket uitvoeringsmaatregelen voor de Europese migratieagenda voorgesteld, waaronder voorstellen voor herplaatsing en hervestiging, en een EU-actieplan tegen mensensmokkelaars.

Op 25-26 juni 2015 is de Europese Raad overeengekomen werk te maken van de voorstellen die de Europese Commissie in de Europese migratieagenda heeft opgenomen, met bijzondere aandacht voor herplaatsing en hervestiging, terugkeer en samenwerking met de landen van herkomst en doorreis.

Op 20 juli 2015 heeft de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken ingestemd met de maatregelen die in de Europese migratieagenda zijn voorgesteld. Dit betreft met name de herplaatsing van mensen die duidelijk internationale bescherming nodig hebben vanuit Italië en Griekenland in de komende twee jaar, te beginnen met de herplaatsing van 32 256 personen, en de hervestiging van 22 504 ontheemden van buiten de EU.

Op 9 september 2015 heeft de Commissie een nieuwe reeks maatregelen voorgesteld, waaronder een noodherplaatsingsregeling voor 120 000 vluchtelingen en concrete middelen om lidstaten te helpen bij de behandeling van verzoeken, de terugzending van economische migranten en de aanpak van de onderliggende oorzaken van de vluchtelingencrisis.

Op 14 september 2015 hebben de lidstaten ingestemd met het besluit om 40 000 vluchtelingen die duidelijk internationale bescherming nodig hebben, vanuit Italië en Griekenland te herplaatsen.

Op 23 september 2015 hebben de lidstaten ingestemd met het besluit om 120 000 vluchtelingen die duidelijk internationale bescherming nodig hebben, vanuit Italië, Griekenland en andere door de vluchtelingencrisis getroffen lidstaten te herplaatsen.

Meer informatie

MEMO/15/5730: Vragen en antwoorden: extra financiering voor de vluchtelingencrisis

Mededeling van de Europese Commissie: Aanpak van de vluchtelingencrisis: operationele en budgettaire maatregelen in het kader van de Europese migratieagenda

De Europese migratieagenda: wetgevingsdocumenten, factsheets en persmateriaal

Website van het directoraat-generaal Migratie en Binnenlandse Zaken

IP/15/5729