Conclusies van de Raad over het vredesproces in het Midden-Oosten

Met dank overgenomen van Raad van de Europese Unie (Raad) i, gepubliceerd op maandag 20 juli 2015.
  • 1. 
    De EU herhaalt toegewijd te zijn aan een rechtvaardige en alomvattende oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict op basis van twee staten waarbij de staat Israël en een onafhankelijke, democratische, aaneengesloten, soevereine en leefbare staat Palestina naast elkaar bestaan in vrede, veiligheid en wederzijdse erkenning. De EU bevestigt dat er geen andere oplossing is dan een via onderhandelingen bereikte tweestatenoplossing. Gezien de regionale context van onder meer aanhoudende radicalisering en verspreiding van terrorisme is het meer dan dringend noodzakelijk dat het conflict wordt beëindigd. De status quo is geen optie, aangezien de leefbaarheid van de tweestatenoplossing voortdurend wordt ondermijnd door nieuwe gebeurtenissen ter plaatse. De EU dringt er bij beide partijen op aan hun toezegging naar de tweestatenoplossing te zullen streven in de praktijk te brengen door middel van concrete acties. Beide partijen moeten zich onthouden van acties die afbreuk doen aan hun toezegging via onderhandelingen te zullen streven naar een oplossing. De EU zal de partijen op actieve wijze steunen bij het herstellen van het wederzijds vertrouwen en het creëren van een gunstig klimaat, hetgeen een noodzaak is om zo spoedig mogelijk zinvolle onderhandelingen te kunnen voeren.
  • 2. 
    Het aanpakken van de ernstige situatie in de Gazastrook moet onmiddellijke prioriteit krijgen. Eén jaar na het conflict is de humanitaire en sociaaleconomische situatie in de Gazastrook nog steeds schrijnend. Gezien de nijpende behoeften van de Gazanen moeten alle beloften van de internationale gemeenschap worden ingelost. De EU spreekt voorts haar bezorgdheid uit over het ernstige gebrek aan middelen van de UNRWA en roept, als belangrijke donor van de UNRWA, alle betrokken donoren op hun financiering op te voeren.

De EU is van oordeel dat de naleving van het internationaal humanitair recht en het internationaal recht inzake de mensenrechten door staten en niet-statelijk actoren, met inbegrip van de verantwoordingsplicht, een hoeksteen is van vrede en veiligheid in de regio.

  • 3. 
    De EU is ingenomen met de recente stappen die Israël heeft ondernomen om de aan Gaza opgelegde beperkingen te versoepelen. Verdere positieve maatregelen zijn nu evenwel noodzakelijk voor het faciliteren van volwaardige humanitaire hulpverlening, heropbouw en economisch herstel op permanente basis. De EU pleit voor een fundamentele wijziging van de politieke, veiligheids- en economische situatie in de Gazastrook, onder meer door het beëindigen van de sluiting, het volledig openstellen van de grensovergangen en het tegelijkertijd aanpakken van de legitieme veiligheidsproblemen van Israël. De recente raketbeschietingen door militante groepen zijn onaanvaardbaar en vormen een zoveelste aanwijzing van gevaar voor escalatie. Alle belanghebbenden moeten zich inzetten voor geweldloosheid en vrede. De EU roept alle partijen op overeenstemming te bereiken over een duurzaam staakt-het-vuren waardoor een nieuw conflict wordt voorkomen, de positie van Gaza - aangezien het een integraal onderdeel is van een toekomstige Palestijnse staat - wordt versterkt, net als de band tussen Gaza en de Westelijke Jordaanoever.
  • 4. 
    De EU dringt er bij alle Palestijnse facties op aan te streven naar een gemeenschappelijke visie die stoelt op geweldloosheid en verzoening, en samen te werken aan het aanpakken van de behoeften van de Palestijnse bevolking. Verzoening tussen de Palestijnen is belangrijk voor het verwezenlijken van de tweestatenoplossing. Daarom roept de EU de Palestijnse facties op verzoening en de terugkeer van de Palestijnse Autoriteit (PNA) naar Gaza als absolute prioriteit te behandelen. De PNA moet in dit verband een grotere verantwoordelijkheid op zich nemen en haar regeringsfunctie in de Gazastrook opnemen, onder meer wat betreft beveiliging en burgerlijk bestuur en door haar aanwezigheid bij de grensovergangen in Gaza. De EU staat klaar haar volledige steun te verlenen aan die inspanningen, onder meer door de spoedige reactivering en mogelijke uitbreiding van de werkingssfeer en het mandaat van haar missies EUBAM Rafah en EUPOL COPPS.
  • 5. 
    De EU wil met alle partijen samenwerken, onder meer door het uitvoeren van bestaande overeenkomsten, om de sociaaleconomische ontwikkeling van de Westelijke Jordaanoever mogelijk te maken, en de Palestijnse instellingen voor te bereiden op de status van soevereine staat, uitgaande van de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten. De EU onderstreept dat maatregelen zoals een versoepeling van de beperkingen deel moeten uitmaken van een grondige koerswijziging ten aanzien van het bezette Palestijnse gebied. Zij roept Israël op tot het faciliteren van een snellere Palestijnse opbouw en sociale en economische ontwikkeling in zone C. Die acties zullen zowel de Israëlische als de Palestijnse bevolking grotere welvaart en veiligheid brengen. Voorts verzoekt zij de Israëlische autoriteiten hun plannen voor een gedwongen verplaatsing van de bevolking en het slopen van Palestijnse woningen en infrastructuur in Susya en Abu Nwar, stop te zetten.
  • 6. 
    Het uitvoerbaar houden van de tweestatenoplossing staat centraal in het EU-beleid en blijft van prioritair belang. De EU herinnert eraan dat volgens het internationaal recht nederzettingen illegaal zijn, en herhaalt in dit verband dat zij ernstig bezwaar maakt tegen het nederzettingenbeleid en de desbetreffende acties van Israël, zoals het bouwen van de scheidingsmuur voorbij de lijn van 1967, het slopen en beslag leggen op eigendommen - onder meer van door de EU gefinancierde projecten - de uitzettingen, gedwongen verplaatsingen van onder meer bedoeïenen, onwettige voorposten, het geweld van kolonisten en de beperkingen inzake verkeer en toegang. Deze acties vormen een ernstige bedreiging voor de tweestatenoplossing. De vestigingsactiviteiten in Oost-Jeruzalem brengen de mogelijkheid dat Jeruzalem in de toekomst zal fungeren als de hoofdstad van beide staten ernstig in gevaar. De EU zal de ontwikkelingen ter plaatse en de bredere gevolgen daarvan van nabij blijven volgen, en blijft bereid verder actie te ondernemen om de levensvatbaarheid van de tweestatenoplossing te beschermen. De EU en haar lidstaten bevestigen andermaal dat zij zich beijveren voor de voortgezette, volledige en doeltreffende uitvoering van de bestaande EU-wetgeving en de bilaterale overeenkomsten die op uit de nederzettingen afkomstige producten van toepassing zijn. De EU zegt toe ervoor te zullen zorgen dat - overeenkomstig het internationaal recht - in alle overeenkomsten tussen de staat Israël en de EU ondubbelzinnig en uitdrukkelijk moet worden vermeld dat zij niet van toepassing zijn op de door Israël in 1967 bezette gebieden.
  • 7. 
    Extra gemeenschappelijke internationale inspanningen zijn noodzakelijk om een rechtvaardige en duurzame vrede veilig te stellen. De EU zal, met name via het optreden van haar onlangs benoemde speciale vertegenwoordiger voor het vredesproces in het Midden-Oosten, actief werken aan een nieuwe multilaterale aanpak van het vredesproces in overleg met alle betrokken belanghebbenden, waaronder de partners van het Kwartet, met name de Verenigde Staten, in de regio en de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Het opzetten van een internationale steungroep zou daartoe kunnen bijdragen; de Raad verzoekt de hoge vertegenwoordiger de opties voor uitvoering van dit initiatief met de regionale en internationale actoren te verkennen en begin september verslag uit te brengen. Het standpunt van de EU over parameters, als uiteengezet in de conclusies van de Raad Buitenlandse Zaken van juli 2014, vormt een basis voor het bereiken van overeenstemming over verdere stappen. De EU staat klaar om samen te gaan werken met regionale partners op basis van het Arabisch vredesinitiatief, en is verheugd over de inspanningen die het Kwartet op dat gebied levert.