Investeren in Europese projecten: Raad neemt EFSI-verordening aan

Met dank overgenomen van Raad van de Europese Unie (Raad) i, gepubliceerd op donderdag 25 juni 2015.

Op 25 juni 2015 heeft de Raad een verordening betreffende een Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI) aangenomen waarmee de economie moet worden gestimuleerd.

Met de aanneming van de tekst wordt de weg vrijgemaakt voor nieuwe investeringen vanaf midden 2015. De tekst werd op 24 juni goedgekeurd door het Europees Parlement, nadat beide instellingen op 28 mei tot een compromis waren gekomen.

"In de huidige economische context is het zeer belangrijk om investeringen te stimuleren", aldus Jānis Reirs, minister van Financiën van Letland en voorzitter van de Raad. "Door de grotere risicodragende capaciteit van het nieuwe fonds zal de interesse van de particuliere sector toenemen."

Het EFSI dient de participatie van particuliere investeerders in een breed scala van nieuwe investeringsprojecten te stimuleren. Door een gedeelte van het risico op zich te nemen in de vorm van een eersteverliesblootstelling, zal het fonds naar verwachting een algemeen multiplicatoreffect van 1:15 aan reële investeringen bewerkstelligen. Deze hefboomwerking zal uiteindelijk meer dan € 300 miljard aan extra investeringen mogelijk maken, die gedurende een investeringsperiode van 3 jaar kunnen worden gemobiliseerd.

Het fonds zal worden opgebouwd uit € 16 miljard aan garanties uit de EU-begroting en € 5 miljard van de Europese Investeringsbank (EIB). Om de betaling van potentiële garantieverzoeken te vergemakkelijken, zal er een garantiefonds worden opgezet. Dat zal geleidelijk aangroeien tot € 8 miljard (d.w.z. 50% van de totale garantieverplichtingen van de EU).

Ontwerp van gewijzigde begroting voor 2015

Op 26 juni heeft de Raad ontwerp van gewijzigde begroting nr. 1 voor 2015 aanvaard en daarmee zijn steun uitgesproken voor de wijzigingen in de EU-begroting voor 2015 die nodig zijn voor het opzetten van het EFSI. Dit ontwerp van gewijzigde begroting legt de begrotingsstructuur voor het garantiefonds vast. Tevens voorziet het in de herverdeling van € 1,36 miljard aan vastleggingen en € 10 miljoen aan betalingen binnen de begroting voor 2015 om het garantiefonds geleidelijk op te bouwen en ondersteunend advies te verstrekken. Er zijn geen nieuwe kredieten nodig.

Breed scala van projecten

Het EFSI zal worden opgezet binnen de EIB, door middel van een overeenkomst tussen de EIB en de Commissie. Het fonds bestrijkt een initiële investeringsperiode van 4 jaar.

Uit het fonds zal steun worden verleend aan projecten in zeer uiteenlopende domeinen, waaronder infrastructuur voor vervoer, energie en breedband, onderwijs, gezondheidszorg, onderzoek en risicofinanciering voor kleine en middelgrote ondernemingen. Het fonds zal gericht zijn op in maatschappelijk en economisch opzicht haalbare projecten zonder sectorale of regionale onderverdeling, met name om marktfalen aan te pakken. Het EFSI zal de lopende EU-programma's en traditionele EIB-activiteiten vervolledigen en aanvullen.

Levensduur van het fonds

Vóór het einde van de initiële investeringsperiode zal de Commissie een onafhankelijke evaluatie indienen, waarin wordt nagegaan of het EFSI de doelstellingen van de verordening heeft bereikt. Op basis van de conclusies van haar verslag zal de Commissie een voorstel indienen om een nieuwe investeringsperiode te bepalen, het fonds te herstructureren of het EFSI te beëindigen.

Financiering

De EU-financiering zal afkomstig zijn uit een herschikking van middelen uit de financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen (vervoer, energie en digitale netwerken) en het programma Horizon 2020 (onderzoek en innovatie), en ook uit niet-gebruikte marges in de jaarlijkse begroting van de EU. De Raad en het Europees Parlement hebben besloten het financieringsaandeel van niet-gebruikte marges te verhogen in vergelijking met wat de Commissie heeft voorgesteld. Op die manier worden de bijdragen van Horizon 2020 en de financieringsfaciliteit voor Europese verbindingen (CEF) verlaagd.

Over de financiering is het volgende overeengekomen:

  • - 
    de herschikking bedraagt € 5 miljard, waarvan € 2,8 miljard van het CEF en € 2,2 miljard van Horizon 2020
  • - 
    de financiering uit niet-gebruikte marges zal oplopen tot € 3 miljard in de periode 2016-2020 - de bron van deze financiering omvat € 543 miljoen en € 457 miljoen die specifiek zijn gereserveerd uit de overkoepelende marge voor vastleggingen voor de begrotingen voor respectievelijk 2014 en 2015
  • - 
    de betalingen zouden kunnen worden verlengd tot 2023 voor de voorziening van het EFSI-garantiefonds

Voorts is afgesproken dat € 500 miljoen van de financiële instrumenten van CEF-vervoer zal worden herschikt voor CEF-vervoerssubsidies.

Governance van het fonds

De EFSI-verordening voorziet in een tweeledige governancestructuur:

  • - 
    Een bestuur zal de algemene strategie, het investeringsbeleid en het risicoprofiel van het fonds bepalen. Om de onpartijdigheid van het bestuur te waarborgen en politieke inmenging bij de selectie van projecten te voorkomen, zal het bestuur louter bestaan uit vertegenwoordigers van de Commissie en van de EIB. Hun aantal zal in verhouding staan tot de omvang van de bijdragen van beide instellingen in de vorm van contanten of garanties. Het bestuur zal bij consensus besluiten. Het zal regelmatig overleg plegen met de belanghebbenden.
  • - 
    Een onafhankelijk investeringscomité zal uitmaken welke projecten EFSI-steun krijgen. Dit comité, bestaande uit 8 onafhankelijke deskundigen en een directeur, zal verantwoording afleggen aan het bestuur. De directeur zal verantwoordelijk zijn voor het dagelijks bestuur van het EFSI en zal de vergaderingen van het investeringscomité voorbereiden en voorzitten. De besluiten van het investeringscomité worden bij gewone meerderheid genomen. Voor ieder door het EFSI ondersteund project is toestemming van de EIB vereist.

Bijdragen aan het fonds

Lidstaten kunnen bijdragen aan het EFSI in de vorm van garanties of contanten, en derden kunnen bijdragen in contanten. De bijdragen zullen echter geen invloed hebben op de governance van het fonds.

Derden, waaronder nationale stimuleringsbanken van de lidstaten, zullen samen met het EFSI projecten kunnen financieren, op projectbasis of via investeringsplatformen.

Nieuwe projecten in kaart brengen

De verordening voorziet in het opzetten van een "Europese investeringsadvieshub". Die zal ondersteunend advies verstrekken voor de identificatie, voorbereiding en ontwikkeling van projecten in de hele EU. Ook wordt een "Europees investeringsprojectenportaal" opgezet om de kennis bij investeerders over bestaande en toekomstige projecten te vergroten.

Eerste EFSI-verrichtingen in september

De Raad heeft de EFSI-verordening aangenomen volgens de schriftelijke procedure. Het akkoord met het Parlement kwam er na een trialoogvergadering in Brussel op 27 en 28 mei, en de definitieve goedkeuring van de trialoog volgde op 4 juni.

De EFSI-verordening zal vóór eind juni worden ondertekend, zodat deze begin juli 2015 in werking kan treden. De eerste EFSI-verrichtingen worden al midden september verwacht.

1.

Relevante EU dossiers

Meer over ...