Energie-unie: iedere Europeaan verzekerd van betrouwbare, duurzame, concurrerende en betaalbare energie

Brussel, 25 februari 2015

Energie wordt gebruikt om gebouwen en woningen te verwarmen en te koelen, goederen te vervoeren en de economie op gang te houden. Maar de infrastructuur is verouderd, de markt is slecht geïntegreerd en het beleid is niet gecoördineerd, zodat consumenten, huishoudens en bedrijven in de EU niet profiteren van toegenomen keuzevrijheid of lagere energieprijzen. Het is tijd dat de eengemaakte energiemarkt in Europa een feit wordt. De Europese Commissie i maakt vandaag haar strategie bekend over hoe zij de topprioriteit die voorzitter Juncker i in zijn politieke beleidslijnen naar voren heeft gebracht, een robuuste Energie-unie met een toekomstgericht klimaatbeleid, tot stand wil brengen.

De Energie-unie houdt met name het volgende in:

• - 

  Solidariteitsclausule: de afhankelijkheid van één enkele leverancier verminderen, volledig kunnen steunen op elkaar als buren, vooral wanneer de Energie-unie wordt geconfronteerd met verstoring van de energievoorziening. Wanneer EU-lidstaten i overeenkomsten sluiten om energie of gas uit landen buiten de EU te kopen, moet dat transparanter gebeuren.
• - 

  Energiestromen, als het ware een "vijfde vrijheid": de vrije stroom van energie over grenzen heen: er moet strikte naleving worden afgedwongen van de bestaande regels, zoals ontvlechting van de energiemarkt en onafhankelijkheid van de regelgevers, zo nodig met juridische middelen. De elektriciteitsmarkt moet worden hertekend: de markt moet beter geïnterconnecteerd worden, meer hernieuwbare energie opnemen en beter op de vraag reageren. De inmenging door de lidstaten in de interne markt moet grondig worden aangepakt en subsidies die schadelijk zijn voor het milieu moeten worden afgebouwd.
• - 

  Energie-efficiëntie op de eerste plaats: energie-efficiëntie moet fundamenteel anders worden bekeken; zij moet worden beschouwd als energiebron op zichzelf, zodat zij op voet van gelijkheid kan concurreren met opwekkingscapaciteit;
• - 

  Overgang naar een duurzaam koolstofarme maatschappij: ervoor zorgen dat plaatselijk geproduceerde energie, ook die uit hernieuwbare bronnen, gemakkelijk en efficiënt in het net kan worden opgenomen. Het leiderschap op technologisch gebied van de EU moet worden bevorderd, door de volgende generatie hernieuwbare energie te ontwikkelen en door leidend te worden op het gebied van elektromobiliteit, terwijl de Europese bedrijven hun uitvoer uitbreiden en op wereldniveau concurreren.

In de Europese Unie i staat de burger centraal. De prijzen die hij betaalt moeten derhalve betaalbaar en concurrerend zijn. Energie moet betrouwbaar en duurzaam zijn, met meer concurrentie en meer keuze voor de consument.

Deze en andere verbintenissen lopen parallel met een actieplan om aan de ambitieuze doelstellingen van ons energie- en klimaatbeleid te voldoen.

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Commissie: "Te lang is energie uitgezonderd van de fundamentele vrijheden van onze Unie. De gebeurtenissen van dit moment laten zien wat er op het spel staat, nu veel Europanen vrezen dat zij wel eens geen energie meer zouden kunnen hebben om hun huis te verwarmen. Dit gaat over een Europa dat samen optrekt voor de lange termijn. Ik wil dat de energie, waarop onze economie steunt, robuust, betrouwbaar, zeker, in toenemende mate hernieuwbaar en duurzaam is.

Maroš Šefčovič, vicevoorzitter, verantwoordelijk voor de Energie-unie: " We lanceren vandaag het meest ambitieuze Europese energieproject sinds de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal i. Het gaat om een project waarbij onze 28 Europese energiemarkten in één Energie-unie zullen worden geïntegreerd, waardoor Europa minder afhankelijk wordt voor zijn energie en waardoor investeerders de voorspelbaarheid krijgen die zij zo nodig hebben om voor banen en groei te zorgen. We beginnen vandaag aan een fundamentele overgang naar een koolstofarme en klimaatvriendelijke economie, naar een Energie-unie die burgers op de eerste plaats stelt door ze goedkopere, betrouwbaarder en duurzame energie te bieden. Samen met alle andere leden van de Commissie die nauw hebben samengewerkt binnen het projectteam, en met de steun van de hele Commissie, ben ik vastbesloten om deze Energie-unie nu tot een realiteit te maken."

Miguel Arias Cañete i, lid van de Commissie verantwoordelijk voor Klimaatactie en Energie: " Aan de slag! Vandaag hebben we het parcours uitgezet voor een geconnecteerde, geïntegreerde en betrouwbare energiemarkt in Europa. Nu moeten we er werk van maken. Het pad dat we moeten afleggen op weg naar echte energiezekerheid en klimaatbescherming begint hier, thuis. Daarom zal ik me concentreren op de opbouw van onze gemeenschappelijke energiemarkt, het besparen van nog meer energie, de uitbreiding van hernieuwbare energie en de diversifiëring van onze energievoorziening. Na tientallen jaren uitstel zullen we deze kans om een Energie-unie op te zetten niet missen. De Commissie-Juncker pakt het groot aan."

Belangrijke cijfers

• - 

  De EU is de grootste energie-importeur in de wereld; zij voert 53 % van haar energie in, hetgeen jaarlijks ongeveer 400 miljard euro kost.
• - 

  Twaalf EU-lidstaten [1] voldoen niet aan de minimumdoelstelling voor interconnectie van de EU, namelijk dat ten minste 10 % van de geïnstalleerde elektriciteitsproductie "grenzen moet kunnen overschrijden". De EU heeft 137 elektriciteitsprojecten gepland, waaronder 35 interconnectieprojecten: samen kunnen die projecten ervoor zorgen dat er straks nog maar twee, en niet twaalf landen geen interconnectie hebben.
• - 

  Een goed geïnterconnecteerd Europees energienet zou de consument tot 40 miljard euro per jaar kunnen besparen.
• - 

  6 EU-lidstaten [2] zijn afhankelijk van één enkele leverancier voor al hun gasinvoer.
• - 

  Van onze huizenvoorraad is 75 % energie-inefficiënt; 94 % van al het vervoer is afhankelijk van olieproducten, waarvan 90 % wordt ingevoerd.
• - 

  Tussen nu en 2020 moet al meer dan 1 biljoen (1000 miljard) euro in de EU-energiesector worden geïnvesteerd.
• - 

  De groothandelsprijzen voor elektriciteit liggen in Europa 30 % hoger dan in de VS, en die voor gas meer dan 100 % hoger.
• - 

  Alle Europese bedrijven die zich met hernieuwbare energie bezighouden, hebben samen een jaarlijkse omzet van 129 miljard euro en ze hebben een miljoen mensen in dienst. De uitdaging is om de leidende rol van Europa op het gebied van wereldwijde investeringen in hernieuwbare energie te handhaven.
• - 

  In de periode 1990-2011 is de uitstoot van broeikasgassen in de EU met 18 % gedaald.
• - 

  De EU is van plan in 2030 de uitstoot van broeikasgassen met ten minste 40 % terug te dringen, het gebruik van hernieuwbare energie met minstens 27 % te laten stijgen en de energie-efficiëntie ook met minstens 27 % te laten toenemen.

Wat is vandaag goedgekeurd?

• - 

  Een Kaderstrategie voor een schokbestendige Energie-unie met een toekomstgericht beleid inzake klimaatverandering. Daarin wordt in vijf onderling samenhangende beleidsdimensies uiteengezet welke doelstellingen een Energie-unie heeft, en welke stappen de Commissie-Juncker zal zetten om die te verwezenlijken, zoals onder meer nieuwe wetgeving om de elektriciteitsmarkt te hertekenen en opnieuw in te richten, te zorgen voor meer transparantie bij gascontracten, de regionale samenwerking goed tot ontwikkeling brengen als belangrijke stap op weg naar een geïntegreerde markt, met een sterker gereguleerd kader, nieuwe wetgeving om de gas- en elektriciteitsvoorziening te garanderen, meer EU-middelen uittrekken voor energie-efficiëntie of een nieuw energiepakket betreffende hernieuwbare energie, de Europese O&I-strategie voor energie beter afstemmen, jaarlijks rapporteren over de "Staat van de Energie-unie", om maar een paar dingen te noemen.
• - 

  Een Interconnectie-mededeling, waarin de maatregelen worden uiteengezet die nodig zijn om uiterlijk in 2020 de doelstelling van 10 % elektriciteitsinterconnectie tot stand te brengen, het noodzakelijke minimum om te zorgen voor een goede stroom en handel in elektriciteit tussen de lidstaten. Hieruit blijkt welke lidstaten momenteel aan de doelstelling voldoen - en welke projecten nodig zijn om de kloof uiterlijk in 2020 te dichten.
• - 

  Een mededeling waarin een visie wordt gegeven op een wereldwijde klimaatovereenkomst in Parijs in december. De visie is om te komen tot een transparante, dynamische en wettelijk bindende overeenkomst waarin alle partijen eerlijke en ambitieuze verbintenissen aangaan. De mededeling vertaalt ook de besluiten die tijdens de Europese top van oktober 2014 zijn genomen in het EU-voorstel voor emissiereductie (de zogenaamde "voorgenomen nationaal vastgestelde bijdrage") voor de nieuwe overeenkomst.

Meer informatie over de Energie-unie:

Website:

Informatieblad: Energie-unie:

Informatieblad: Elektriciteitsmarkten koppelen om te zorgen voor voorzieningszekerheid, marktintegratie en grootschalig gebruik van hernieuwbare energie

Informatieblad: Vragen en antwoorden over de Mededeling van de Europese Commissie: Het Protocol van Parijs - Een blauwdruk om de wereldwijde klimaatverandering na 2020 tegen te gaan

Twitter

[1] Cyprus, Estland, Ierland, Italië, Litouwen, Letland, Malta, Polen, Portugal, Roemenië, Spanje, Verenigd Koninkrijk.

[2] Bulgarije, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Slowakije.

IP/15/4497