VNL: parlementaire enquête naar de aanslag op de MH17

Voorzitter, opnieuw debatteren we ergens in een achterafzaaltje, op een veel te laat tijdstip, over de aanslag op de MH17. Het is onbegrijpelijk dat plenaire debatten over deze zeer aangrijpende gebeurtenis steeds worden geblokkeerd door de coalitiepartijen.

Voorzitter, net na de aanslag op de MH17 gaf onze premier aan niet eerder te zullen rusten voordat de onderste steen boven was. Het blijkt een loze belofte die hem lelijk opbreekt.

Want, Voorzitter, gedurende de afgelopen acht maanden heeft het kabinet de openheid rondom dit onderwerp gefrustreerd. De verkrampte geheimhouding van de diplomatenbriefing bewijst dit opnieuw. Het voedt speculaties over een doofpotaffaire.

Voorzitter, de regering werd kort voor de aanslag door Oekraïne gewaarschuwd voor de escalerende luchtoorlog in het oosten van het land. Liefst zes ministers en tientallen ambtenaren hebben deze cruciale informatie al op 14 juli ontvangen. Maar voor parlementariërs blijft het verslag geheim. En dat is uiterst dubieus.

Voorzitter, het kabinet stelt dat de openbaarmaking van correspondentie het werk van diplomaten onmogelijk maakt. Iedereen in Nederland weet dat dit complete onzin is. Zo werden diplomatieke stukken al veel vaker naar de Kamer gestuurd en gaven de Oekraïense en Amerikaanse regering wél volledige openheid over deze bijeenkomst.

Voorzitter, kan klip en klaar worden aangeven of de aanwezigheid van zwaar afweergeschut met een groot bereik in Oost-Oekraïne bekend was bij het kabinet? En hoe is het mogelijk dat zes ministers het verslag onder ogen hebben gekregen, maar de bewindspersoon die verantwoordelijk is voor de burgerluchtvaart werd overgeslagen?

Voorzitter, het volledige verslag is ontvangen door de ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie, terwijl slechts de ‘essentie’ van de briefing is gedeeld met Veiligheid en Justitie, Binnenlandse Zaken en Algemene Zaken. Kan dit dus betekenen dat gevoelige informatie niet is doorgegeven aan de NCTV en de AIVD, die onder de ministeries van Veiligheid en Justitie en Binnenlandse Zaken vallen?

Voorzitter, het kabinet wist dat de regering in Kiev na het neerhalen van de Antonov besloot niet meer met militaire vliegtuigen boven Oost-Oekraïne te vliegen. Ook vloog een aantal luchtvaartmaatschappijen, zoals British Airways, al om. En ondanks dat het kabinet dit lijkt te ontkennen, waarschuwde de Amerikaanse generaal Breedlove eind juni wel degelijk voor luchtdoelraketsystemen in het gebied.

Voorzitter, waarom is het kabinet aan de hand van al deze signalen niet in overleg gegaan met luchtvaartmaatschappijen? Hadden onze inlichtingendiensten, gezien deze concrete aanwijzingen, niet de plicht om vliegmaatschappijen te waarschuwen voor gevaren in de lucht?

Voorzitter, veel nabestaanden vinden dat Nederland het onderzoek naar de ramp volledig heeft verpest. De gehele oppositie eist openheid over de MH17. Dat is allemaal niet voor niets. Een zwijgende regering voedt het wantrouwen. Het wordt tijd dat de waarheid boven tafel komt.

Voorzitter, het onderzoek van de OVV is hiervoor niet voldoende. Zij doet bijvoorbeeld geen uitspraken over schuld of aansprakelijkheid. De gekozen volksvertegenwoordiging moet nu het zwaarste middel aanwenden: een parlementaire enquête naar wat de regering wist van de veiligheid van het luchtruim boven Oost-Oekraïne.

Want, Voorzitter, als onze premier de onderste steen niet boven wil halen, dan moet de Tweede Kamer dat maar doen.

Dank u wel.