Robuuste missie naar Oekraine
Voorzitter, dank u wel. Allereerst, Voorzitter, wil ik mijn grote waardering uitspreken voor de wijze waarop Nederland afgelopen woensdag, voor de eerste keer sinds 1963, een dag van nationale rouw beleefde. Die dag zal voor altijd in onze herinnering blijven. Het was zeer indrukwekkend. De lichamen van onze slachtoffers zijn op een buitengewoon waardige, zeer respectvolle wijze, thuisgekomen. Ik dank alle betrokkenen bij de organisatie van deze dag van rouw en de terugkomst van onze mensen.
Voorzitter, mijn fractie begrijpt dat de minister van Buitenlandse Zaken vandaag niet aanwezig kan zijn, toch wil ik hem vanaf deze plek complimenteren met zijn wereldwijd als indrukwekkend ervaren rede van een paar dagen geleden bij de VN Veiligheidsraad.
Voorzitter, het kabinet stuurt 40 marechaussees mee naar de crashsite in oorlogsgebied Oost-Oekraïne. Onbewapend. De vraag is: wie garandeert de veiligheid van onze mensen? Dit lijkt op Russische roulette.
Voorzitter, mijn fractie vindt dat het kabinet alsnog een robuuste missie moet sturen. Die missie had wat ons betreft zelfs al ter plekke moeten zijn. Het duurt nu al meer dan een week. Het crashgebied had eerder, vrijwel direct, moeten worden veiliggesteld. Cruciaal bewijsmateriaal lijkt weggehaald. Bezittingen van slachtoffers zijn weggeroofd. Trouwringen zijn gestolen. Er wordt gerommeld met creditcards. Tuig neemt nu Nederlandse mobieltjes op. Het is te triest voor woorden.
Voorzitter, de plaats des onheils moet uiteraard worden onderzocht. En dat moet natuurlijk veilig verlopen. Daarom pleit mijn fractie niet voor het meesturen van onbewapende marechaussees, maar voor het uitzenden van speciale eenheden. Daar vroeg ik ook al afgelopen maandag om, tijdens de briefing. De veiligheid van het onderzoek moet worden gewaarborgd. We kunnen ons niet nog meer slachtoffers permitteren. Wij willen zo min mogelijk risico’s.
Daarom wil ik van het kabinet weten of de berichtgeving van vandaag in de Telegraaf juist is. Klopt het dat er dit weekend Nederlandse special forces naar Oost-Oekraïne gaan? Dat is een cruciale vraag. Als dat zo is, zijn er dan voldoende transporthelikopters aanwezig voor eventuele evacuatie? En zijn er dan voldoende gevechtshelikopters aanwezig voor eventuele luchtsteun?
Voorzitter, ik zeg nu al dat wij het meesturen van slechts 40 onbewapende marechaussees naar een oorlogsgebied onverantwoord vinden. Er moeten special forces mee. Deze missie moet robuust zijn. Ik denk dus aan het Korps Commandotroepen, het Korps Mariniers en de Luchtmobiele Brigade. Ik ben niet uit op het indienen van een motie, maar het kabinet moet wel met een stevig antwoord komen op mijn vragen. Voor mijn fractie is cruciaal of er speciale eenheden mee gaan.
Voorzitter, een ander punt. De verantwoordelijken voor de aanslag, want daar mogen we toch wel van spreken, op vlucht MH17 moeten worden gepakt en berecht. Het kabinet moet dan ook naar de mening van mijn fractie niet alleen mensen sturen die zich bezighouden met het onderzoek op de crashsite, maar ook mensen die zich toeleggen op de opsporing van de daders. Staat het kabinet daarvoor open? Graag een reactie.
Dan, Voorzitter, het punt van de vliegroute. Veel mensen vragen zich terecht af hoe het mogelijk is dat de vlucht van Malaysia Airlines over het oorlogsgebied in Oost-Oekraïne vloog. Waarom vlogen Britse en Franse vluchten wel om Oekraïne heen? Waarom waren de Britse en Franse veiligheidsdiensten wel op de hoogte van het gevaar van raketten en de Nederlandse diensten blijkbaar niet? Heeft dat te maken met de bezuinigingen op de AIVD en MIVD? En waarom wordt er blijkbaar op dit punt tussen de diensten geen informatie gedeeld? Kan het kabinet daar opheldering over verschaffen?
Dan, Voorzitter, kom ik op het punt van de sancties. Het is duidelijk dat de Russen achter de onrust in Oost-Oekraïne zitten en wapens leveren aan de separatisten. Daar kan geen misverstand over bestaan. Rusland moet dan ook als medeplichtig worden beschouwd. Dat betekent dat Rusland keihard gesanctioneerd moet worden.
Onze fractie vraagt het kabinet om samen met de andere EU-lidstaten en onder andere de Verenigde Staten en Australië, zowel persoonlijke als sectorsancties te treffen. Laat de Russische economie bloeden en laat de kliek rondom Poetin bloeden. Het zal Poetins interne positie ontzettend verzwakken. Poetins populariteit zal, ondanks de dagelijkse hersenspoeling van de Russische bevolking, bij economische neergang afnemen en hopelijk verdwijnen. Tref Poetin daar waar het pijn doet.
Voorzitter, Vladimir Poetin beschouwt de ondergang van de Sovjetunie als de grootste tragedie van de twintigste eeuw, een eeuw waarin nota bene de Eerste en Tweede Wereldoorlog plaatsvonden. Met zo’n man hebben we hier te doen, een man die het liefst het Russische Rijk in ere zou herstellen. De geest van het Evil Empire, waarover Ronald Reagan sprak, is nooit helemaal verdwenen.
Het kan dus zeker niet zo zijn dat de Fransen vrolijk doorgaan met het leveren van schepen voor de Russische vloot. Wil de regering zich ten volle inspannen, bijvoorbeeld samen met de Britse premier Cameron die zich ook erg kritisch over deze levering uitliet, Frankrijk op andere gedachten te brengen?
Voorzitter, wij moeten niet naïef zijn. Poetin is nog steeds een KGB-schurk, zoals de Republikeinse Senator John McCain zei. Oud-Secretaris-Generaal van de NAVO, Jaap de Hoop Scheffer, schreef gisteren dat we moeten ophouden met bezuinigen op defensie. Hij zei: “Iemand die daar nu nog niet van is overtuigd, leeft in een andere wereld . Zo is het precies. Het moet over zijn met de linkse dagdromerij. Mijn fractie bepleit al tijden een verhoging van het defensiebudget met minstens 5 miljard, zodat Nederland weer voldoet aan de verplichtingen in NAVO-verband om minstens 2 procent van het nationaal inkomen te besteden aan defensie. Is het kabinet bereid weer te investeren in defensie, in het belang van de veiligheid van Nederland?
Dank u wel.