'EU speelt belangrijke rol bij gezondheid en veiligheid op het werk'

Blijkens een verslag van het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk i (EU-OSHA) speelt de EU een belangrijke rol bij de gezondheid en veiligheid op het werk. Het verslag licht ook toe waarom de Europese kaderrichtlijn 89/391/EEG, die beoogt werknemers uit alle lidstaten een gelijk beschermingsniveau te bieden, binnen de EU op verschillende wijzen ten uitvoer wordt gelegd.

Het verslag ‘Analysis of the determinants of workplace occupational safety and health practice in a selection of EU Member States’, dat een vervolgstudie is op de bedrijvenenquête over nieuwe en opkomende risico's (Esener), beschrijft gedetailleerd hoe omgevingsfactoren van invloed zijn op de manier waarop met veiligheid en gezondheid op het werk wordt omgegaan.

Naast vijf brede categorieën van bepalende factoren laat het verslag zien dat verandering de meest voorkomende omgevingsfactor is die van invloed is op de manier waarop wetgeving in Europa i wordt vertaald naar de praktijk. Verschillen tussen Europese werkomgevingen zijn groot en komen voort uit algemene omgevingsfactoren, zoals bestaande nationale infrastructuren en processen.

De directeur van EU-OSHA, Christa Sedlatschek, onderstreept het belang van dergelijke bevindingen: ‘Het is belangrijk dat we erkennen dat iedere organisatie werkzaam is in een specifieke omgeving die bepaalt hoe met veiligheid en gezondheid op de werkplek wordt omgegaan. We kunnen dus niet verwachten dat in verschillende lidstaten de wetgeving op de werkplek op dezelfde manier ten uitvoer wordt gelegd. EU-beleidsmakers moeten bij het bedenken van nieuwe strategieën oog hebben voor deze verschillen.’

De bevindingen van het project en de uitkomsten van de bedrijvenenquête over nieuwe en opkomende risico's duiden erop dat de EU-voorschriften in de lidstaten op werkplekniveau verschillend worden toegepast. De vijf belangrijkste factoren die de praktijk van veiligheid en gezondheid op het werk bepalen, zijn:

• - 

  beïnvloeding vanuit EU- en supranationaal niveau (bijv. wetgeving, overeenkomsten met sociale partners, strategieën, enz.),
• - 

  bestuur en regelgeving op nationaal niveau en het systeem van veiligheid en gezondheid op het werk,
• - 

  arbeidsverhoudingen, vakbonden en de organisatie en procedures van de werkgever,
• - 

  economische herstructurering, en
• - 

  andere gerelateerde systemen (bijv. welzijn, gezondheid, enz.).

Het effect van de eerste van deze bepalende factoren, de EU, is afhankelijk van de gevolgen van de andere, landspecifieke factoren. De invloed van het EU-beleid verschilt tot op heden dus sterk per land.

Wat de landen gemeenschappelijk hebben, is een dynamische omgevingscontext die in de afgelopen decennia snel veranderd is door bijvoorbeeld globalisering en arbeidsmarkthervorming, begrotingstekorten en een terugval van het aantal vakbondsleden.

Het verslag richt zich op de voornaamste Esener-gebieden - het beheer van gezondheid en veiligheid op het werk, het beheer van psychosociale risico's en het betrekken van werknemers en hun vertegenwoordigers bij deze twee gebieden - en analyseert welke invloed de omgeving heeft op deze drie terreinen.

Factoren die van invloed bleken op het niveau van beheer van gezondheid en veiligheid in een land:

• - 

  of er een historie is van een procesgebaseerde participatieve benadering van het beheer van gezondheid en veiligheid op het werk,
• - 

  de verwachte kosten van tenuitvoerlegging en naleving van de wetgeving,
• - 

  de beschikbare ondersteunende infrastructuur, en
• - 

  het algemene politieke en economische klimaat.

Het beheer van psychosociale risico's bleek meer in het algemeen een ‘geavanceerde subgroep’ van het beheer van gezondheid en veiligheid op het werk, en organisaties met een goed beheer van gezondheid en veiligheid op het werk bleken ook psychosociale risico's goed te beheren.

Uit het onderzoek komt echter naar voren dat er duidelijk behoefte is aan een krachtige, grensoverschrijdende preventiestrategie met betrekking tot veiligheid en gezondheid op het werk. Een dergelijke strategie zou ertoe kunnen bijdragen dat de nationale inspanningen worden gericht op verbetering van de praktijk op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk.

Links:

Lees het volledige Engelstalige verslag

Lees de samenvatting

Technische bijlagen

Ga naar de speciale Esener-webpagina