Vluchtelingenwerk: tijd om Dublin-afspraken over asielbeleid te herzien

Met dank overgenomen van VluchtelingenWerk Nederland, gepubliceerd op dinsdag 19 februari 2013.

Tijd om Dublin-afspraken te herzien

De Dublin-verordening bestaat tien jaar. Het Dublin Transnational Project, waarin ECRE, de Europese koepelorganisatie voor vluchtelingen, en haar nationale partners waaronder VluchtelingenWerk Nederland deelnemen, publiceert vandaag een vergelijkend onderzoek van diverse landen over de ervaringen met de Dublinafspraken. Daaruit blijkt dat het systeem de rechten van vluchtelingen schendt. Het is tijd om de Dublin-afspraken te vervangen door een humaner en rechtvaardiger systeem.

Geen jubileum om ook echt te vieren

Asielzoekers moeten volgens Europese afspraken hun asielprocedure doorlopen in het land waar ze als eerste Europa binnen komen, het Dublin-systeem. Een asielzoeker die dus aankomt in Italië en doorreist naar Nederland, mag door Nederland direct weer worden teruggestuurd naar Italië zonder dat er hier naar het asielverzoek wordt gekeken. Het rapport onthult de harde gevolgen van het Dublin-systeem voor asielzoekers waarbij mensen gedetineerd worden en waarbij gezinnen van elkaar worden gescheiden.

Onderlinge verschillen zijn groot

Dat het Dublin systeem niet werkt is echter al langer bekend. VluchtelingenWerk heeft al vaker op verbeteringen aangedrongen. Een van de grote problemen is dat het asielbeleid per Europees land enorm verschilt. Daardoor maakt het voor een asielzoeker een groot verschil waar hij of zij bescherming vraagt. In een land als Griekenland worden mensenrechten met voeten getreden en ook in Hongarije zijn de omstandigheden voor asielzoekers schrijnend. Vanwege de afspraken dragen de Zuid-Europese grenslanden de zwaarste lasten, omdat zij door hun ligging de dichtstbijzijnde toegang tot Europa vormen voor de meeste asielzoekers.

Lang in de cel

Asielzoekers die via Schiphol in Nederland bescherming zoeken en een Dublinclaim krijgen, komen in afwachting van hun overdracht in de cel terecht. Dit kan in de praktijk weken tot maanden duren. In de tussentijd wordt er inhoudelijk niets aan hun asielverzoek gedaan. Ongeveer driekwart van de asielzoekers die vast zitten in het grensdetentiecentrum op Schiphol, hebben een Dublinclaim. VluchtelingenWerk vindt dat deze asielzoekers niet in de cel op hun overdracht moeten wachten, ze zijn immers geen criminelen. In het rapport wordt ook aangegeven dat dublinclaimanten niet zouden moeten worden gedetineerd.

Gezinnen blijven door Dublin gescheiden

Het kan gebeuren dat een gezin dat samen vluchten, elkaar onderweg kwijt raakt. De een reist vervolgens met de kinderen via Italië Europa binnen en de andere via Spanje, maar doet een asielverzoek in Nederland. Er zijn bepalingen binnen Dublin die deze gezinnen bij elkaar moeten brengen, maar er blijft veel ruimte voor de individuele lidstaten om hier zelf invulling aan te geven. Dit kan betekenen dat gezinnen vanwege Europese regels van elkaar gescheiden blijven en soms maar met de grootst mogelijke moeite toch bij elkaar komen. De Nederlandse overheid zou het bij elkaar brengen van gezinnen voorrang moeten geven. In Nederland speelt dit bij zo'n tientallen zaken per jaar.

Dublinafspraken volledig herzien

VluchtelingenWerk en andere Europese vluchtelingenorganisaties pleiten ervoor de Dublin-verordening grondig te herzien. Alleen op die manier komen we tot een humaner en rechtvaardiger systeem dat rekening houdt met de individuele gevallen van asielzoekers en hun verbindingen met bepaalde landen en daarmee hun integratiekansen in Europa.