Zwitserland beperkt voordeel rijken; België (nog) niet

Rijke Nederlanders in Zwitserland krijgen het een beetje moeilijker. Het kanton Basel-Landschaft heeft bij referendum het belastingvoordeel voor buitenlanders in 2014 geheel afgeschaft, terwijl het kanton Bern het voordeel gaat beperken. De superrijken in het kleine skioord Gstaad en enkele andere Zwitserse gemeenten behouden hun privileges.

Zwitserland heeft grote aantrekkingskracht op vermogende buitenlanders vanwege de zogeheten Pauschalsteuer, een soort vast bedrag aan belasting. Dat is erg voordelig voor grootverdieners zoals de Franse zanger Johnny Hallyday, die sinds 2006 in Gstaad woont. Naar verluidt verdiende hij vorig jaar 5 miljoen euro en betaalde hij slechts 575.000 euro belasting.

Onhoudbaar

Willem Vermeend i, hoogleraar Europees fiscaal recht en fiscale economie aan de universiteit van Maastricht, is niet verbaasd over de ontwikkelingen in Zwitserland. Volgens hem is het Zwitserse systeem onhoudbaar. ‘De Zwitsers staan onder toenemende internationale druk om hun belastingwetgeving aan te passen en lijken daarin steeds verder op te schuiven. Vooral de Duitsers zijn woedend. Vanuit Duitsland is echt sprake van een enorme belastingvlucht, zoals dat vanuit de Verenigde Staten gebeurt naar de Bahama’s. Als vermogende burgers en bedrijven de grens over gaan, scheelt dat vele miljoenen aan belastinginkomsten. Ook door de Europese Unie i wordt al jaren druk uitgevoerd op Zwitserland om het systeem aan te passen.’

'Of rijke Nederlanders in Zwitserland zich nu zorgen moeten maken? Ze zullen in ieder geval meer moeten gaan betalen, en dat is terecht. Dat zeg ik niet alleen als sociaaldemocraat, maar ook als econoom. Want een gelijkmatig inkomen is beter voor de consumptie en daarmee voor de economie als geheel.’

Trend

Vermeend constateert een trend: ‘In tijden van crisis wordt er in toenemende mate een beroep gedaan op de rijken. Je ziet dat niet alleen in Zwitserland, maar ook in bijvoorbeeld Frankrijk, waar het topbelastingtarief naar 75 procent gaat. De afgelopen jaren zijn veel belastingstelsels in Europa doorgeslagen in het voordeel van vermogende burgers. Je ziet nu de tendens dat die maatregelen worden teruggedraaid.’

Het gaat de voormalig minister van Sociale Zaken te ver om te zeggen dat er een einde is gekomen aan het belastingparadijs Zwitserland. ‘Maar als je je vandaag de dag als bedrijf of particulier vestigt in Zwitserland of op de Bahama’s, dan heb je heel wat uit te leggen. Er is op dat punt echt een omslag in het denken gekomen’, aldus Vermeend.

Het mogelijke einde van het Zwitserse fiscale forfait krijgt veel aandacht in de buitenlandse media, vooral de Franse. Enkele weken geleden ontstond heisa toen bleek dat de Franse miljardair Bernard Arnault Belg wil worden omwille van de fiscale voordelen in België.

België

Bij onze zuiderburen hoeven rijke buitenlanders voorlopig geen vermogensbelasting te vrezen. De komende drie jaar wordt zo'n heffing niet ingevoerd, zo heeft minister van Financiën Steven Vanackere laten weten. De liberale coalitiepartij Open Vld en de socialistische PS hadden gepleit voor een belastinghervorming, maar Vanackere wil daar niets van weten. ‘We hebben dertig maanden om drie belangrijke dingen te doen en een vermogensbelasting hoort daar niet bij', zei hij.

Vanackere zei wel dat er belastingverhogingen moeten komen. Hij moet nog een gat van 4,6 miljard euro vullen in de komende drie jaar.

Heel wat rijke Nederlanders wonen net over de grens in België, om de Nederlandse heffing op het vermogen te vermijden. In Nederland betalen mensen feitelijk 1,2 procent belasting over vermogens hoger dan 21.139 euro. In 2010 maakten 5445 buitenlanders gebruik van het voordeel. Zij betaalden gemiddeld 120.000 euro belasting per persoon.