Nederlandse kenniseconomie scoort middelmatig

Nederland presteert economisch gezien relatief goed, maar blijft op het gebied van concurrentie en innovatie steken in de Europese middenmoot. Dat stelt het Nederlandse onderzoeksbureau TNO i in een rapport. Bijsturen van het beleid is hard nodig om de kenniseconomie op gang te houden.

Hoewel Nederland nog steeds bovengemiddeld investeert in ontwikkeling van de kenniseconomie, is het aantal werknemers in innovatieve beroepen onder het Europese gemiddelde gezakt.

TNO maakt zich zorgen over de achterblijvende aanwas van nieuw talent in exacte wetenschappen en techniek. Relatief weinig studenten kiezen voor bètavakken. Vrouwen blijven hier helemaal achter.

Bijsturen beleid is hard nodig

'Met alleen het eigen arbeidsaanbod van nationale bodem dreigt Nederland de internationale concurrentieslag op termijn te verliezen. Met de snelle vergrijzing die ons land doormaakt, is bijsturing van het beleid urgent', zegt TNO-bestuursvoorzitter Jan Mengelers.

Het belang van buitenlandse bedrijven in Nederland is in de afgelopen tien jaar fors gegroeid. Ongeveer 1 procent van het Nederlandse bedrijvenbestand is in buitenlandse handen. Deze bedrijven zijn goed voor 31 procent van de totale omzet in de marktsector en voor 33 procent van de investeringen in onderzoek en ontwikkeling.

Meekomen met China en Duitsland

Tegelijkertijd blijkt dat Nederlandse bedrijven vaker investeren in onderzoek en ontwikkeling in het buitenland. Mengelers: 'Cruciaal is dat Nederland zijn deuren naar de wereld openhoudt en verder naar buiten treedt. Het doen van onderzoek levert directe kennis en werkgelegenheid op. We moeten Nederlandse bedrijven in het buitenland, maar ook buitenlandse bedrijven in Nederland, koesteren en faciliteren'.

Volgens TNO kan Nederland meekomen met gidslanden als China en Duitsland als overheid en bedrijven economische schaalvergroting doorvoeren. Alleen dan blijven innovatieve afdelingen betaalbaar. In sommige gevallen betekent het dat Nederlandse bedrijven door buitenlandse multinationals moeten worden overgenomen, stelt TNO.

Bedreigingen kenniseconomie

TNO vreest dat een nieuwe bezuinigingsronde grote gevolgen kan hebben voor onderwijs en economische ontwikkeling. Jan Mengelers: 'Elke euro aan innovatie levert een veelvoud aan economische groei, welvaart en werkgelegenheid op. Met alleen behoud van het bestaande komen we er niet. Bezuinigingen dreigen Nederland ver terug te zetten ten opzichte van naaste concurrenten'.

TNO heeft grote bedrijven en wetenschappelijke en economische organisaties bereid gevonden mee te denken over de ontwikkeling van de innovatie- en concurrentiepositie van Nederland.