Underground - De utopische ideologie van anarchisten en kapitalisten. Prof. dr. Achterhuis, Utrecht
Underground
De jaren ’70 en ’80
Laura Mary / Flickr.com
Tentjes op het beursplein, rellen in de hoofdsteden, jeugdwerkloosheid in veel Europese landen: de geest van de seventies en eighties waait niet alleen door mode en muziek. Toen heette het ‘Geen woning geen kroning’, kwam er een neutronenbom en was het eveneens crisis. Graffiti in het straatbeeld, buttons op de kleren. Jongeren namen het heft in eigen hand en vormden een undergroundcultuur die harder en extremer was dan ooit. Do-it-yourself was het motto, bij het opstarten van kleine bedrijfjes en in kunst en muziek. Onze digitale cultuur is te herleiden tot de pioniers van toen. Maar zoals elke avant-garde werd ook de punk- en kraakcultuur al snel ingehaald door commercie. Zelfs de Sex Pistols waren door een slimme manager bij elkaar gezet.
Wat is er over van de anarchistische idealen én van het kapitalistische denken van politici als Reagan en Thatcher waar de jongeren zich tegen afzetten? Kun je de tegenbewegingen in die tijd wel onder één noemer vatten? In twee lezingen laten sprekers die deelnamen aan het maatschappelijk debat toen en nu, zien wat de tijdgeest doet met wie je bent. Hoe kijken ze terug op zichzelf in die tijd? Waar zijn ze trots op en wat hebben ze geleerd? De underground zie je nu op het wereldwijde web, in de sociale media en de kunst. De 80’s zijn weer hip en jonge schrijvers, kunstenaars en musici keren ernaar terug. Op de derde avond brengt Studium Generale met hen de underground bovengronds.
Bezoek ook de tentoonstelling God Save The Queen in het Centraal Museum, van 3 maart tot en met 10 juni 2012.
Programma
Dinsdag 13 maart
De utopische ideologie van anarchisten en kapitalisten
Prof. dr. Hans Achterhuis (Filosofie, Universiteit Twente)
Dinsdag 20 maart
Van kraken en hacken tot ontwerp en bestuur
Dr. Caroline Nevejan (ontwerper en onderzoeker TU Delft)
Dinsdag 27 maart
Van underground tot commercie in muziek, kunst en tv
Met Thomas van Aalten (journalist), Martijn Haas (columnist) en Leonor Jonker (schrijver)
Leestips en links
Algemeen
-
-Kijk ook onze reeks Retro terug, over de herwaardering van de jaren 70, 80 en 90.
-
-No Future Nu: website van uitgeverij Lebowski met jaren '80-links en filmpjes.
-
-Ewald Engelen, Verloren generaties. Foliaweb, 11 oktober 2011.
-
-Dirk-Jan Arensman, Jennifer Egan: 'Punk is nooit helemaal weggeweest. 3voor12, 7 november 2011.
-
-Remco Daalder, Grafherrie. Uitgeverij Bas Lubberhuizen 2008. Punkroman over de jaren tachtig.
-
-Dick Hebdige, Subculture. The Meaning of Style. Routledge 2002. (Oorspronkelijk verschenen in 1979)
-
-Joost Zwagerman, Zwagerman kijkt: van underground tot überkitsch. Revival van de jaren tachtig. De Volkskrant, 23 november 2011. (pdf)
-
-Judith Laanen, Punk als wapen tegen de apartheid. nrc.next, 2 februari 2012.
Hans Achterhuis
-
-Hans Achterhuis, Utopie van de vrije markt. Lemniscaat 2011.
-
-Maarten Meester, Hans Achterhuis: Iedereen kan ernstig ontsporen. Filosofie Magazine, nr. 8, 2008.
-
-Maartje Somers, Ik wil niet blind zijn voor mijn eigen blinde vlekken. Interview met Hans Achterhuis. NRC Handelsblad, 9 april 2011. (pdf)
-
-Het geloof der kameraden in de liberale revolutie. Over De utopie van de vrije markt. De Volkskrant, 10 april 2010. (pdf)
Caroline Nevejan
-
-Caroline Nevejan, Presence and the design of trust. Proefschrift, Universiteit van Amsterdam 2007.
-
-Frank Westerman, In de buik van het technologiebeest. NRC Handelsblad, 6 mei 1995. (pdf)
Undergroundcultuur
-
-Leonor Jonker, Voorpublicatie uit No Future Nu. Punk in Nederland 1977-2012. Lebowski, 2012.
-
-Martijn Haas, Inleiding bij ‘Bibikov for President’ door Martijn Haas (met fragment). De Jaap, 20 februari 2012.
-
-Jan Vollaard, Punk leeft nog, zegt de professor. (pdf) NRC Handelsblad, 11 februari 2012.
-
-Verzamelde links over de jaren tachtig door Martijn Haas
-
-Op 3voor12.nl: De 12 favoriete platen van Rats On Rafts - een tour door de punk van de jaren tachtig.