Koffieshops nog niet klaar voor wietpas

Nederlands 'nee' tegen softdrugs

De wietpas is lang niet de enige maatregel om het softdruggebruik in Nederland terug te dringen.

Vorig jaar werden al nieuwe regels van kracht over de locatie van koffieshops. Ze moeten nu op minstens 350 meter afstand staan van de dichtstbijzijnde school.

Ook wordt komend jaar wetgeving verwacht die marihuana met een hoog percentage van de werkzame stof THC als harddrug classificeert.

Een paar jaar geleden al maakte de regering met een verbod een einde aan de bloeiende handel in 'paddo's'.

Het beeld van Nederland als softdrugparadijs gaat steeds verder in rook op. Komend jaar wordt het zelfs illegaal voor toeristen om cannabis te kopen. Het verzet tegen die maatregel is fors.

Er is de afgelopen maanden veel te doen geweest over de zogenoemde wietpas. Koffieshops mogen volgend jaar nog wel cannabis verkopen, maar alleen als ze zichzelf eerst omtoveren tot besloten clubs. In plaats van klanten, krijgen ze dan leden. Maximaal 2000 per koffieshop. En alleen inwoners van Nederland zijn welkom.

Verkeerde boodschap

Dat wil niet zeggen dat het ministerie van Justitie daadwerkelijk pasjes gaat uitdelen. Zo'n pasje zou veel te fraudegevoelig zijn, vindt het ministerie. En dus moeten de leden zichzelf identificeren aan de hand van hun paspoort of rijbewijs. De eigenaar van de koffieshop wordt geacht het ledenbestand scherp bij te houden.

Maar die eigenaars zijn bang voor minder klanten en hogere administratieve kosten door de wietpas. En ook vanuit de politiek is er weerstand. Tweede Kamerlid Lea Bouwmeester i (PvdA i) vindt dat de maatregel zijn doel voorbijschiet. Pak de productie van marihuana aan, zegt ze. Niet de vraag.

'De marihuanateelt en bevoorrading van koffieshops vindt plaats in het criminele circuit en blijft doorgroeien. Daar moeten we greep op zien te krijgen.' Meer repressie leidt alleen maar tot meer misdaad, zegt ze. En de politie, die belast is met de uitvoering van de maatregel, heeft het al druk genoeg.

Toeristen trekken

Ook de toerismebranche maakt zich zorgen. Steven van der Heijden staat aan het hoofd van de twee grootste Nederlandse reisbureaus, Arke en Holland International. Vooral in Amsterdam, zegt hij, hoort een bezoekje aan een koffieshop er nu eenmaal bij: ruim een kwart van de toeristen doet het.

'Het is net als met de Walletjes. Iets dat veel toeristen naar de stad trekt, gaat nu op de schop.' De effecten daarvan zullen ook in de zuidelijke provincies goed voelbaar zijn. Daar vind je honderden koffieshops die vooral zaken doen met klanten van over de grens, uit België en Duitsland.

Paniekvoetbal, zo omschrijft Marc Joseman, de voorzitter van een Maastrichtse organisatie van koffieshops, de maatregel. 'Je kan zien dat dit beleid haastig tot stand is gekomen. We verwachten grote problemen in Maastricht. Het wordt een hete zomer.'

Openbare orde

Ironisch genoeg is het idee van de wietpas oorspronkelijk juist uit Maastricht afkomstig. De autoriteiten in de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland kampten al langer met overlast door drugstoeristen. Ze zochten daarom naar manieren om meer overzicht te krijgen over de verkoop aan buitenlanders.

Het Europese Hof heeft een bezwaar tegen de maatregel verworpen. Er zou sprake zijn van discriminatie van burgers uit andere EU-landen i. Maar volgens het hof is het handhaven van de openbare orde voldoende rechtvaardiging daarvoor. Ook het hoogste Nederlandse hof gaf in juni het groene licht.

Maar dat wil niet zeggen dat op 1 januari de koffieshops op slot gaan voor toeristen. De invoering van de wietpas moet in fases geschieden. Eigenaars hebben daardoor nog wat tijd om de aanpassingen door te voeren die door de maatregel nodig worden.

Oudjaar 2012

Pas in mei zal er strak op het nieuwe beleid worden toegezien, en dan alleen nog maar in de zuidelijke provincies. In Amsterdam is de deadline pas eind volgend jaar. Niet dit, maar volgend Oudjaar wordt dus de laatste dag dat toeristen - legaal - in Nederland high kunnen worden.

---