33131 - Constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Grondwetswijziging, eerste lezing)

Dit wetsvoorstel werd op 27 december 2011 ingediend door de minister van Algemene Zaken, Rutte i, en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Donner i.

Dit voorstel is gebaseerd op de overweging, dat Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn toegetreden tot het staatsbestel van Nederland en dat er derhalve grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Stand van zaken
2. Kerngegevens
3. Uit de memorie van toelichting
4. Nota's van wijziging en amendementen
5. Moties
6. Documenten
7. Woordvoerders
8. Andere bronnen
9. Over dit dossier

Het wetsvoorstel is verheven tot wet (Wet houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer) en gepubliceerd in het Staatsblad op 2 december 2016 (Stb. 2016, 458).

Als novelle i bij dit wetsvoorstel is ingediend Wijziging van de voorgestelde regeling in de Grondwet voor de vertegenwoordiging van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in de Eerste Kamer i.

De tweede lezing van dit voorstel vond plaats door middel van wetsvoorstel Verandering in de Grondwet mbt een constitutionele basis voor Caribische openbare lichamen en een kiescollege voor de Eerste Kamer i.

Ingediend
27 december 2011

Volledige titel
Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer

Ondertekening memorie van toelichting

Kamercommissies

Dit wetsvoorstel strekt ertoe de staatkundige positie van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in de Grondwet vast te leggen. Door de inwerkingtreding van de artikelen I en II van de Rijkswet wijziging Statuut in verband met de opheffing van de Nederlandse Antillen1 op 10 oktober 2010 is de toetreding van Bonaire, Sint Eustatius en Saba tot het staatsbestel van Nederland een feit en is de Grondwet in haar geheel van toepassing op deze eilanden. De volgende stap is dat voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba in de Grondwet een constitutionele basis wordt opgenomen die een bijzondere vorm van lokaal bestuur mogelijk maakt: territoriale openbare lichamen die niet provinciaal zijn ingedeeld en waarvoor afwijkende regels kunnen worden gegeven.

De eilanden hebben in eerste aanleg de status van openbare lichamen in de zin van artikel 134 Grondwet gekregen, zoals is afgesproken in de Slotverklaring van de Miniconferentie over de toekomstige positie van Bonaire, Sint Eustatius en Saba van 11 oktober 2006.2 Hun bestuurlijke inrichting en de verhouding tot het Rijk zijn geregeld in de Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. In de Kieswet is een regeling opgenomen voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer en de leden van de eilandsraad door de Nederlandse inwoners van de eilanden. Met de besturen van de drie eilandgebieden is afgesproken dat Nederland en de drie eilanden gezamenlijk de uitwerking van de staatkundige structuur zullen evalueren; deze evaluatie zal binnen zes jaar na de transitiedatum voltooid zijn.3 Daarna zal worden bezien wat het staatsrechtelijke eindmodel voor de eilanden zal zijn. De regering heeft er steeds de voorkeur aan gegeven eerst dit eindmodel te bepalen en dan te bezien of, en zo ja, op welke punten, de Grondwet wijziging behoeft. Artikel 134 van de Grondwet biedt – zoals afdeling I van de Raad van State van het Koninkrijk in zijn voorlichting van 18 september 2006 voorstelde4 – de mogelijkheid aan Bonaire, Sint Eustatius en Saba de status van openbare lichamen te geven. De Raad achtte ook wat betreft het kiesrecht voor de Eerste Kamer wijziging van de Grondwet vooraf niet nodig. De regering heeft steeds betoogd dat er geen directe noodzaak tot wijziging van de Grondwet is, naast de wel noodzakelijke wijziging van het Statuut voor het Koninkrijk. De Tweede Kamer stelde zich echter op het standpunt dat een spoedige indiening van een voorstel tot wijziging van de Grondwet wenselijk is.1 Met dit wetsvoorstel geeft de regering uitvoering aan deze wens van de Tweede Kamer. Het regelt dat de leden van de eilandsraden de leden van de Eerste Kamer kunnen kiezen. Overigens treedt de desbetreffende bepaling in de Kieswet pas in werking wanneer het onderhavige voorstel in werking is getreden.2

Artikel 134 van de Grondwet fungeert nu als grondslag voor de instelling van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Deze bepaling maakt het mogelijk openbare lichamen voor beroep en bedrijf en andere openbare lichamen in te stellen. Het artikel is echter niet met het oog op territoriale openbare lichamen met een algemene bestuursopdracht geschreven. Het bevat daarom geen grondwettelijke waarborgen die kenmerkend zijn voor en tevens zijn voorbehouden aan de territoriaal gedecentraliseerde bestuurslichamen die de Grondwet kent: gemeenten en provincies. De wetgever heeft bij de instelling van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba voorzieningen getroffen welke in de Grondwet tot nu toe zijn voorbehouden aan gemeenten en provincies. Het is wenselijk aan deze voorzieningen een basis in de Grondwet te geven. Daarom wordt voorgesteld een bepaling in de Grondwet op te nemen, waaruit voortvloeit dat voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba ook de overeenkomstige grondwettelijke waarborgen gelden onder eerbiediging van de verschillen.

In het voorgestelde artikel 132a worden de meeste grondwettelijke bepalingen die gelden voor gemeenten van overeenkomstige toepassing verklaard, omdat de openbare lichamen een vorm van territoriale decentralisatie zijn die sterke gelijkenis vertoont met de gemeente. De openbare lichamen hebben net als gemeenten een algemene, niet tot bepaalde belangen beperkte bestuursopdracht (een open huishouding), een rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordiging en een eigen belastinggebied. Ook hun inrichting komt op hoofdpunten overeen met die van de gemeente, waarbij sprake is van drie hoofdorganen: de eilandsraad, het bestuurscollege en de gezaghebber. Dit alles is in de Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba vastgelegd.

1 Kamerstukken II 2009/10, 32 123 IV, nr. 12 (motie-Remkes c.s., aangenomen op 8 december 2009).

Bij dit wetsvoorstel werden twee amendementen ingediend. Bij dit dossier werden in de Tweede Kamer twee moties ingediend. (54 stuks, sortering omgekeerd chronologisch)   sortering omkeren

S	14 december 2016, verbeterblad Staatsblad, Stb. 2016, 458-n1     Wet van 15 november 2016, houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer -
S	2 december 2016, bekendmaking wet, Stb. 2016, 458     Wet van 15 november 2016, houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer -
1	25 oktober 2016, stemming(en), 33131     HEK20162017-4-4 Stemming in verband met het wetsvoorstel Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer (33131) - vergadering: 25 oktober 2016
1	11 oktober 2016, behandeling, 33131; 33900; 34341     HEK20162017-3-10 Openbare lichamen Bonaire, Sint-Eustatius en Saba - vergadering: 11 oktober 2016
1	30 juni 2016, eindverslag, nr. H     KST33131H Eindverslag
2	12 mei 2015, brief, nr. 17     KST3313117 Brief regering; Aanvang consultatie over novelle inzake aparte Caribische kiescolleges voor de Eerste Kamer
1	30 april 2015, brief, 33131; 33900, nr. G     KST33131G Brief inzake aanvang consultatie over novelle betreffende aparte Caribische kiescolleges voor de Eerste Kamer - Wijziging van de Kieswet en de Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, houdende aanpassing van de regeling met betrekking tot het kiesrecht van niet-Nederlanders bij eilandsraadsverkiezingen
2	1 juli 2014, verslag van een schriftelijk overleg, nr. 16     KST3313116 Verslag van een schriftelijk overleg over het kiescollege BES-eilanden
2	2 april 2014, agenda procedurevergadering, 2013A04790     Agenda procedurevergadering Tweede Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken (BIZA) donderdag 3 april 2014 - vergadering: 3 april 2014
2	27 maart 2014, bijlage bij nr. 15     BLG309023 Gezamenlijke brief van de voorzitters van de Commissie voor Binnenlandse Zaken en de Hoge Colleges van Staat/Algemene Zaken en Huis van de Koning en van de Commissie voor Koninkrijksrelaties van de Eerste Kamer (bijlage bij 33131,nr.15) -
2	27 maart 2014, brief, nr. 15     KST3313115 Brief regering; Kiescollege BES-eilanden
1	25 maart 2014, verslag van een schriftelijk overleg, 33268; nr. M     KST33268M Verslag van een schriftelijk overleg inzake een Kiescollege BES-eilanden
1	7 maart 2014, verslag van een mondeling overleg, 33268; nr. L     KST33268L Verslag van een mondeling overleg over verslag van het schriftelijk overleg met de minister van 21 januari 2014 (EK 33268/33131, K) over een kiescollege op de BES-eilanden
1	22 januari 2014, verslag van een schriftelijk overleg, 33268; nr. K     KST33268K Verslag van een schriftelijk overleg nzake Kiescollege BES
2	15 januari 2014, verslag van een algemeen overleg, 30196, nr. 236     KST30196236 Verslag van een algemeen overleg, gehouden op 4 december 2013, over duurzaam hout - Duurzame ontwikkeling en beleid vergadering: 4 december 2013
2	9 januari 2014, verslag van een algemeen overleg, 21501-02, nr. 1329     KST21501021329 Verslag van een algemeen overleg, gehouden op 12 december 2013, over Raad Buitenlandse Zaken - Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken vergadering: 12 december 2013
1	18 juli 2013, brief, nr. F     KST33131F Brief inzake Opschorting schriftelijk behandeling 33131 en evaluatie staatkundige structuur
1	25 juni 2013, behandeling, 33131; 33268; 33268; E     HEK20122013-32-9 Voortzetting van de behandeling van het wetsvoorstel Wijziging van de Kieswet houdende maatregelen om het eenvoudiger te maken voor Nederlanders in het buitenland om hun stem uit te brengen, wijziging van de wijze van inlevering van de kandidatenlijsten, aanpassing van de datum van kandidaatstelling en stemming, alsmede regeling van andere onderwerpen ( 33268 ) - vergadering: 25 juni 2013
1	25 juni 2013, behandeling, 33131; 33268     HEK20122013-32-7 Behandeling van het wetsvoorstel Wijziging van de Kieswet houdende maatregelen om het eenvoudiger te maken voor Nederlanders in het buitenland om hun stem uit te brengen, wijziging van de wijze van inlevering van de kandidatenlijsten, aanpassing van de datum van kandidaatstelling en stemming, alsmede regeling van andere onderwerpen ( 33268 ) - vergadering: 25 juni 2013
1	17 april 2013, brief, nr. D     KST33131D Brief inzake opschorting schriftelijk behandeling 33131
1	3 april 2013, lijst(en) van besluiten en ingekomen stukken, ...; 33131; ...     HEK20122013-20-10 Lijst van ingekomen stukken (dinsdag 12 maart 2013) - vergadering: 12 maart 2013
1	21 maart 2013, brief, nr. C     KST33131C Brief inzake opschorting van de schriftelijke behandeling
1	21 februari 2013, memorie van antwoord, nr. B     KST33131B Memorie van antwoord
1	23 januari 2013, voorlopig verslag, nr. A     KST33131A Voorlopig verslag
2	6 december 2012, regeling van werkzaamheden, ...; 33131, 14; ...     HTK20122013-32-4 Regeling van werkzaamheden (donderdag 6 december 2012) - vergadering: 6 december 2012
2	30 november 2012, lijst(en) van besluiten en ingekomen stukken, ...; 33131, 14; ...     HTK20122013-20-5 Lijst van ingekomen stukken (donderdag 8 november 2012) - vergadering: 8 november 2012
1	13 november 2012, lijst(en) van besluiten en ingekomen stukken, ...; 33131; ...     HEK20122013-7-6 Lijst van besluiten (dinsdag 13 november 2012) - vergadering: 13 november 2012
1	12 november 2012, lijst(en) van besluiten en ingekomen stukken, ...; 33131; ...     HEK20122013-5-9 Lijst van ingekomen stukken (dinsdag 30 oktober 2012) - vergadering: 30 oktober 2012
2	5 november 2012, bijlage bij nr. 14     BLG191999 Brief aan eilandsraden over wijziging Grondwet (bijlage bij 33131,nr.14) -
2	5 november 2012, brief, nr. 14     KST3313114 Brief regering; Aanbieding afschrift van de brief aan eilandsraden over wijziging Grondwet
2	1 november 2012, gewijzigde motie, nr. 13     KST3313113 Gewijzigde motie Hachchi (ter vervanging van 33131, nr. 11) over het Papiaments en het Engels als officiële taal vergadering: 30 oktober 2012
2	30 oktober 2012, stemming(en), 33131; 33131; 11; 33131; 13     HTK20122013-16-17 Stemming over een motie, ingediend bij de behandeling van wetsvoorstel Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba ( 33131 ) - vergadering: 30 oktober 2012
2	30 oktober 2012, regeling van werkzaamheden, ...; 33131, 11; ...     HTK20122013-16-6 Regeling van werkzaamheden (dinsdag 30 oktober 2012) - vergadering: 30 oktober 2012
2	26 oktober 2012, gewijzigde motie, nr. 12     KST3313112 Gewijzigde motie Segers/Hachchi (ter vervanging van 33131, nr. 10) over het kiesrecht voor niet-Nederlanders
2	23 oktober 2012, stemming(en), 33131; 33131; 10; 33131; 11; 33131; 12     HTK20122013-13-9 Stemmingen in verband met het wetsvoorstel Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint-Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer ( 33131 ) - vergadering: 23 oktober 2012
2	23 oktober 2012, regeling van werkzaamheden, ...; 33131, 6; ...     HTK20122013-13-7 Regeling van werkzaamheden (dinsdag 23 oktober 2012) - vergadering: 23 oktober 2012
2	10 oktober 2012, motie, nr. 11     KST3313111 Motie Hachchi over het Papiaments en het Engels als officiele taal vergadering: 9 oktober 2012
2	10 oktober 2012, motie, nr. 10     KST3313110 Motie Segers over het kiesrecht voor niet-Nederlanders vergadering: 9 oktober 2012
2	10 oktober 2012, amendement, nr. 9     KST331319 Amendement Segers over het bij de specifieke (maat)regelen voor de BES in acht nemen van de gelijkwaardigheid van de ingezetenen van de BES
2	10 oktober 2012, amendement, nr. 8     KST331318 Amendement Hachchi over het niet van overeenkomstige toepassing verklaren van artikel 131 Grondwet
2	9 oktober 2012, behandeling, 33131; 33131; 10; 33131; 11     HTK20122013-10-16 Behandeling van het wetsvoorstel Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot het opnemen van een constitutionele basis voor de openbare lichamen Bonaire, Sint-Eustatius en Saba en het regelen van de betrokkenheid van hun algemeen vertegenwoordigende organen bij de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer ( 33131 ) - vergadering: 9 oktober 2012
2	2 juli 2012, bijlage bij nr. 6     BLG175415 Reactie van het bestuurscollege van Saba (bijlage bij 33131,nr.6) -
2	2 juli 2012, bijlage bij nr. 6     BLG175417 Reacties van de oppositiefracties in de eilandsraad van Bonaire (MBL en PDB) (bijlage bij 33131,nr.6) -
2	2 juli 2012, bijlage bij nr. 6     BLG175414 Reactie van het bestuurscollege van Bonaire (bijlage bij 33131,nr.6) -
2	2 juli 2012, bijlage bij nr. 6     BLG175418 Reactie van het bestuurscollege van Sint Eustatius (bijlage bij 33131,nr.6) -
2	2 juli 2012, brief, nr. 6     KST331316 Brief regering; Reacties van de BES-bestuurscolleges en van de oppositiefracties op Bonaire
2	29 juni 2012, nota naar aanleiding van het verslag, nr. 7     KST331317 Nota naar aanleiding van het verslag
2	19 maart 2012, nr. 5     KST331315N1 Verslag (Herdruk)
2	19 maart 2012, verslag, nr. 5     KST159008 Verslag (Herdruk)
2	8 maart 2012, lijst(en) van besluiten en ingekomen stukken, ...; 33131; ...     HTK20112012-41-13 Lijst van ingekomen stukken (dinsdag 17 januari 2012) - vergadering: 17 januari 2012

Dit parlementaire dossier is door PDC automatisch samengesteld en verrijkt en redactioneel gecheckt. Op basis van dezelfde methoden en technieken creëert PDC 24/7 actuele dossiers in de Parlementaire Monitor en in de EU Monitor. Met behulp van de monitoren volgt u Den Haag en Brussel op de voet of blikt u terug op eerdere besluitvorming. Neem contact op als u meer wilt weten over de parlementaire data van PDC of over een abonnement op een monitor.