Hoe lang kan Nederlander nog geheim in Luxemburg sparen?

In Luxemburgse kluizen liggen tientallen miljarden euro’s van anonieme Nederlandse spaarders. Veilig weggestopt, dankzij het bankgeheim in het groothertogdom. Maar voor hoe lang nog? Brussel eist openbaarheid. Luxemburg verzet zich.

'Ik weet niet hoe ze het voor elkaar krijgen, maar het is hier spotgoedkoop', zegt een Nederlander die langs de Luxemburgse snelweg zijn tank volgooit. 17 eurocent minder dan voor een liter diesel in Nederland, rekent hij hardop. 'Luxemburg is net als Nederland lid van de Europese Unie. Maar kennelijk heeft de staat hier minder nodig. Ze geven minder belastinggeld uit aan onnodige zaken.'

Met een slof goedkope sigaretten op de achterbank is hij klaar voor de reis. Die gaat naar Zuid-Frankrijk. 'Ik heb niets te klagen. Maar goedkoop inslaan in Luxemburg hoort er nou eenmaal bij.'

Bankgeheim zorgvuldig bewaakt

Lage accijnzen en lage belastingen bepalen het imago van Luxemburg. Maar nog populairder voor wie genoeg geld heeft, is het Luxemburgse bankgeheim.

Nederlandse spaarders hebben bij elkaar naar schatting 50 miljard euro staan op Luxemburgse bankrekeningen. 'Het kan iets minder of iets meer zijn', zegt Fernand Grulms van promotieagentschap Luxemburg For Finance. In totaal beheert de Luxemburgse bankensector 320 miljard euro van Europese spaarders die dankzij het bankgeheim anoniem blijven.

Omdat belastingdiensten van de landen waar de spaarders wonen daardoor veel geld mislopen, kwam er in 2005 een EU-richtlijn. Luxemburg maakt sindsdien 'blind' een flink bedrag over naar de belastingdiensten van hun buitenlandse spaarders. Maar Luxemburg, en ook Oostenrijk dat het bankgeheim hanteert, bedongen een uitzondering. Grulms: 'Behoud van ons bankgeheim. Het bestaat dus nog steeds.'

Meten met twee maten

'Het is een oude traditie die wij niet zo maar opgeven', zegt Pierre Leyers, chef-economie van dagblad Luxemburger Wort. 'Het gaat niet om belastingontduiking, maar om privacy. Vermogende mensen hebben liever niet dat de fiscus in hun land precies weet wat ze hebben.'

Maar de Europese Commissie heeft genoeg van die traditie in het groothertogdom. De kritiek neemt toe, vooral op de Luxemburgse premier Jean Claude Juncker i die tevens voorzitter is van de eurolanden. Om het vertrouwen in de eurozone te herstellen, bepleit Juncker onafgebroken, moeten landen hun financiële beleid harmoniseren en transparantie nastreven.

'Maar stop dan met meten met twee maten', haalde de Franse president Sarkozy onlangs hard uit.'Anderen de les lezen, en zélf je bankgeheim bewaren? Pas possible, monsieur Juncker.'

Geen bodyguards

In eigen land is Juncker, al zestien jaar op rij premier, onverminderd populair. Het motto in het groothertogdom luidt 'Mir wëlle bleiwe wat mir sin', we willen blijven wat we zijn, en dat motto is het veiligst in handen van Juncker die als veteraan in Europa niet met zich laat sollen.

'Ik loop Juncker in de stad regelmatig tegen het lijf als ‘ie z’n lunchbroodje gaat halen', zegt Stefan van Look, voorzitter van de Nederlandse vereniging in Luxemburg. 'Bodyguards komen er niet aan te pas. Juncker stapt altijd spontaan op me af en schudt me de hand.'

Nederlandse gemeenschap

De Nederlandse gemeenschap telt ruim vierduizend zielen waarvan de meerderheid werkt in de financiële sector, zegt Van Look. 'We betalen hier minder belasting dan in Nederland, maar vergis je niet: Luxemburg is geen belastingparadijs. Ik zie het eerder zo: wie klein is, zoals Luxemburg, moet gewoon slim zijn.'

De Europese Commissie zoekt naar wegen om de richtlijn uit 2005 uit te breiden, in het nadeel van het Luxemburgse bankgeheim. Van Look: 'Het is natuurlijk in het belang van de andere EU-landen om Luxemburg dat concurrentievoordeel af te nemen.'

Fernand Grulms van Luxemburg For Finance verzet zich fel tegen de, wat hij noemt, discriminerende maatregelen. 'Als de Europese Commissie ons bankgeheim wil aanpakken, dan moet er tegelijk een akkoord komen met landen búiten de EU, zoals met Zwitserland.' Als er buiten de EU bankgeheimen blijven bestaan, dan boeken Nederlandse spaarders hun spaargeld gewoon over naar een geheime bankrekening in een ander land. 'Schieten we daar iets mee op?', vraagt Grulms. 'Ik vind het een slecht idee.'