Europarlementariër Jordan Cizelj over de vraag: wat te doen met radioactief afval?
De problemen met de kerncentrales in Japan hebben vragen over de veiligheid van radioactief afval weer op de agenda gezet. Een aspect dat al decennialang discussiepunt is, is de vraag wat te doen met het radioactieve afval. Maandag besprak de industrie- en energiecommissie i het verslag van de Sloveense christendemocrate Romana Jordan Cizelj over het beheer van splijtstof en radioactief afval. Zij vindt dat het 'de vervuiler betaalt' principe ook voor dit soort afval zou moeten gelden.
Met betrekking tot de problemen met kerncentrales in Japan, is veiligheid momenteel een belangrijk onderwerp. Ziet u risico's in de manier waarop wij nu omgaan met radioactief afval en verbruikte splijtstof?
Het belangrijkste risico ten aanzien van kernafval in Europa i is eigenlijk het groepsrisico. Ik zou dit het risico van verantwoordelijkheid willen noemen. In Europa gaan wij voornamelijk om met de verwijdering van laag- en middelactief afval, maar niet met de verwijdering van hoogactief radioactief afval. Ik denk niet dat dit verantwoord is, vooral omdat we niet beschikken over technische oplossingen hiervoor.
Hoogradioactief afval wordt momenteel opgeslagen in installaties die niet een definitieve, maar slechts een voorlopige oplossing zijn. Verbruikte splijtstof wordt meestal opgeslagen naast de reactoren. Dit wordt dus veilig opgeborgen, maar het veiligheidsniveau zal veel hoger bij de definitieve opslag.
Het vaststellen van veiligheidsnormen die zo hoog mogelijk zijn voor de definitieve opslag vormt de kern van onze verantwoordelijkheid. Dit is een verantwoordelijkheid voor opiniemakers, het publiek en - uiteraard - de politici, die moet zorgen voor een passend wettelijk kader.
Het lijkt erop dat er niet een echte oplossing voor de opslag op lange termijn van radioactief afval bestaat. Wat zijn de belangrijkste veiligheidsnormen voor de omgang met het afval die u voorstelt?
Het is waar dat we geen definitieve opslag van hoogradioactief afval hebben. Finland en Frankrijk zijn al dichtbij de uiteindelijke oplossing. Ik denk dat het gepast is dat we hier over gemeenschappelijke Europese wetgeving spreken, die de lidstaten dwingt om echt te handelen. De belangrijkste norm is naar mijn mening het gebruik van de nieuwste technologie, een sterke en onafhankelijke regelgevende instantie, passende personele middelen en adequate financiële middelen.
De richtlijn bevat uiteraard veel meer aspecten, omdat wij ook moeten zorgen voor vertrouwen van het publiek, niet alleen in deskundigen, maar ook in de politici. Dat is de reden waarom de richtlijn ook transparantie en een vorm van inspraak omvat.
Wie moet opdraaien voor de kosten voor het beheer van verbruikte splijtstof en radioactief afval?
Ik ben een voorstander van het algemene Europese 'de vervuiler betaalt' beginsel Ik denk dat het een must is dat we dit principe ook hierop betrekken. Ik stel een amendement i voor dat verder gaat dan het 'de vervuiler betaalt' principe: de beoordeling van de kosten, toezicht en revisies, regelmatige rapportage aan de Commissie i en de betrokkenheid van de nationale parlementen.
Hoe kunnen wij voorkomen dat door de hogere normen in de EU, dergelijk afval naar derde landen zal worden uitgevoerd?
De Commissie stelt voor dat we de uitvoer van nucleair afval verbieden. Dat is een mogelijkheid, een tweede is dat de export alleen mogelijk is naar landen die dezelfde veiligheidsnormen hebben als de EU. Een derde optie is, en dat moet toch worden bereikt, dat we actiever binnen de internationale gemeenschap proberen om een hoog internationaal veiligheidsniveau te introduceren vooral binnen het Internationale Agentschap voor atoomenergie.