Wereldwijd elektronisch patiëntendossier goed voor expats?

Neelie Kroes i tekende onlangs namens Europa i een akkoord met haar Amerikaanse evenknie om uitwisseling van medische gegevens mogelijk te maken tussen de VS en de EU i. Zo wordt in feite een wereldwijd elektronisch patiëntendossier mogelijk gemaakt. Hartstikke handig, vooral voor expats. Of toch niet?

Terwijl in Nederland de Eerste Kamer i grote bezwaren aantekende tegen het invoeren van een landelijk EPD tekenden vice-president van de Europese Commissie i Neelie Kroes en de Amerikaanse Secretary of Health and Human Services Kathleen Sebelius bijna geruisloos een zogenaamde 'e-healthovereenkomst'.

Big business

Deze overeenkomst moet vooral de kansen van Europese leveranciers van e-health software op de Amerikaanse markt vergroten en vice versa. De dames verwachten dat de nu nog in de kinderschoenen staande elektronische patiëntendossiers big business gaan worden, waar al bestaande, maar ook nieuwe bedrijven op moeten inspringen. Staaltje van industrie-ondersteuning dus van Kroes en Sebelius.

Maar daarnaast draagt een wereldwijd EPD in hun ogen bij aan 'het verhogen van de veiligheid en de kwaliteit van de zorg.' Bovendien reduceert een wereldwijd systeem de kosten van de zorg, bevordert het een 'onafhankelijk leven' en is het natuurlijk verrekte handig dat een arts in pak-em-beet Polen met één druk op de knop een dossier van een patiënt uit Nederland tevoorschijn kan toveren.

Leve Neelie Kroes

Een win-winsituatie dus, zou je zeggen. Leve Neelie Kroes die big business, de kwaliteit van zorg én de belangen van expats met één deal aan elkaar weet te knopen. Consultant Peter Rietveld wil de feestvreugde dan ook niet verstoren. Maar hij doet het wel.

'Het doel van de deal tussen de VS en de Europese Unie is de softwarebedrijven die de patiëntendossiers ontwikkelen, te verlossen van de landsgrenzen die belemmerend zouden werken. Zodat de burger betere zorg krijgt. En dus moet er een uitwisseling komen tussen de elektronische dossiers wereldwijd. Ik denk niet dat deze redenering klopt.'

Niemand wil

'Punt is: de zorg heeft al jaren internationale standaarden voor patiëntgegevens. Het landelijke EPD bestaat op zich al jaren. Zorginstellingen kunnen dus allang gegevens uitwisselen. Alleen: dat willen ze helemaal niet! Uit concurrentie-overwegingen.'

'Want als iedere handige jongen in die elektronische dossiers kan neuzen, wordt ook duidelijk hoe goed en hoe kosteneffectief een zorginstelling of medicus is. Daarom komt het landelijke systeem al niet van de grond, laat staan een wereldwijd.

Goed voor expats?

Rietveld vraagt zich ook af voor wie het hele systeem nu eigenlijk wordt opgetuigd. 'Voor mensen die veel in het buitenland verkeren. Maar om hoeveel procent van de bevolking gaat het dan? Hooguit vier procent.' Bovendien: 'alle overwinteraars ten spijt. Zodra de zorgbehoefte stijgt is het adios Costa del Sol en terug naar Nederland.'

'De expats en studenten die wel in het buitenland zitten, zijn doorgaans bovengemiddeld gezond, dus ook daar hoeft het allemaal niet voor. Kortom: omdat de Europese e-healthindustrie moet worden gesteund, wordt er een onnodig wereldwijd project opgezet, dat eigenlijk niemand dient en bovendien de privacy van de burgers aantast', vindt Rietveld.

Gladde types

Want: 'over de veiligheid van het systeem wordt niet of nauwelijks gerept. Alle dienstkloppers, loverboys en secties Stiekem Wereldwijd krijgen heus wel toegang tot jouw patiëntgegevens als ze maar genoeg aandringen. Voor je het weet wordt je dochter opgewacht door een paar gladde types omdat haar psychiater in het dossier schreef dat ze makkelijk te beïnvloeden is. Bij wijze van spreken dan. Dat is precies waar de Eerste Kamer nu over valt.'

Juridisch adviseur bij ICTRecht, Itte Overing, ziet het allemaal zo’n vaart niet lopen met de schending van patiëntengegevens. 'Voor het uitwisselen van patiëntgegevens gelden strenge regels, zowel binnen Nederland, als binnen Europa.'

Privacy waakhond

'Met de VS bestaat er het zogenaamde 'Save Harbourprogramma.' Alle gegevens die bedrijven uitwisselen met elkaar worden gecontroleerd door de US Federal Trade Commission en deze waakhond is heel streng.'

'Bovendien: er is alleen maar een intentieverklaring getekend dat de VS en de EU een standaard willen maken waardoor uitwisseling in de toekomst mogelijk kan worden gemaakt. Er is nog met geen woord gerept over de daadwerkelijke uitvoering. Op het moment dat die uitvoering zou plaats vinden gelden alle heersende privacyregels die er nu ook al zijn. Patiënten moeten inzage krijgen in hun dossier, enzovoorts.'

Expats kunnen kiezen

Overing vindt dus dat Rietveld overdrijft. Wel vraagt ze zich af wat een expat opschiet met een nieuw wereldwijd patiëntendossier. 'Er zijn al een paar grote spelers, Microsoft heeft Health Vault en er is Google Health. Daarmee moet Europa dan concurreren. Maar goed, je hebt als expat dus wel wat te kiezen in de toekomst.'