VN-Veiligheidsraad voor ingrijpen in Libië

De VN-Veiligheidsraad heeft ingestemd met een resolutie over maatregelen tegen Libië. Tien leden stemden voor een vliegverbod in Libië, vijf landen onthielden zich van stemming. In de resolutie staat dat alle noodzakelijke maatregelen genomen kunnen worden om bedreigde burgers in Libië te beschermen. Wat Frankrijk betreft moet er op zeer korte termijn worden ingegrepen.

De uitspraak van de V-raad kwam kort nadat de Libische leider Kadhafi bekendmaakte de aanval in te zullen zetten op de oostelijke stad Benghazi, het bolwerk van de opstandelingen in Libië. 'We komen vannacht', zei Kadhafi in een radiotoespraak. Hij voegde daaraan toe: 'Er zal geen genade zijn'.

De resolutie staat Arabische landen en andere landen toe om in samenwerking met de Verenigde Naties de 'burgers en door burgers bewoonde gebieden te beschermen die bedreigd worden door een aanval'. Een buitenlandse 'bezettingsmacht' - ofwel de inzet van grondtroepen - in Libië wordt in de VN-resolutie uitgesloten.

Het vliegverbod is het dringende verzoek van de Libische oppositie, daarin gesteund door de Arabische Liga, Frankrijk en Groot-Brittannië. Vooral om burgers te beschermen tegen luchtaanvallen door Kadhafi-getrouwe troepen.

Urgente situatie

Volgens de Franse minister van Buitenlandse Zaken Alain Juppé kunnen de luchtaanvallen op Libische stellingen direct beginnen. ‘Gezien de urgente situatie op de grond in Libië, ligt het voor de hand dat de resolutie snel wordt uitgevoerd.’ De minister zei verder dat Frankrijk in contact staat met Groot-Brittannië en Arabische landen.

Ondanks eerdere bezwaren heeft Italië gezegd zijn verantwoordelijkheid te nemen. De vliegbasis Sigonella op Sicilië is een van de NAVO-bases die het dichtst bij Libië liggen.

De mogelijkheid van luchtaanvallen op Libië staat in schril contrast met de moeizame onderhandelingen over een no-flyzone boven Libië. Deze week strandde een voorstel van Frankrijk en Groot-Brittannië. De Europese grootmachten zochten binnen de G8 steun voor een vliegverbod. Duitsland en Rusland waren tegen. Duitsland is bang verwikkeld te raken in een Noord-Afrikaans conflict dat gemakkelijk kan escaleren tot een echte oorlog.

Nederlands standpunt

Minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken riep zijn collega’s in de Europese Unie donderdag nog op snel actie te ondernemen. De bewindsman waarschuwde tijdens een debat in de Tweede Kamer voor een dreigende 'genocide' in Benghazi.

Formeel heeft Nederland zich nog niet achter een vliegverbod geschaard. De minister noemde dit een uiterste mogelijkheid waarvan de uitvoering eerst moet worden bekeken. Hij wil een onderzoek naar andere strafmaatregelen, zoals een exportverbod voor Libische olie.

Geen optimisme

Het Amerikaanse ministerie van Defensie waarschuwde voor al te veel optimisme. Volgens generaal Norton Schwarz van de Amerikaanse luchtmacht duurt het instellen van het vliegverbod minstens een week.

Bovendien hebben de Amerikanen beperkte middelen tot hun beschikking, omdat materieel en mankracht nodig zijn in Irak en Afghanistan. De VS willen dat de Arabische landen actief meedoen aan de uitvoering van de resolutie. Verbale steun alleen is onvoldoende.

Vergeldingsacties

De Libische minister van Defensie waarschuwde op de staatstelevisie dat een militaire interventie het civiele lucht- en zeeverkeer in het Middellandse Zeegebied in gevaar brengt. Het land zal een buitenlandse militaire aanval vergelden door burgerdoelen te treffen.

'Civiele en militaire faciliteiten zullen doelwit zijn van de tegenaanval van Libië', zei de minister. 'Het Middellandse Zeegebied is niet alleen op de korte termijn in gevaar, maar ook op de lange termijn.'

Een regeringswoordvoerder noemde iedere door de VN goedgekeurde militaire actie 'illegaal en immoreel'. Volgens hem is sprake van een interne gewapende opstand, waartegen ieder land zou terugvechten. Hij zei verder dat militair ingrijpen Libië zal versterken. 'Het Libische volk zal eensgezind optreden tegen een buitenlandse vijand.'

Bombardementen

Het leger gebruikt alle middelen om regio’s die in handen zijn van de rebellen, terug te veroveren. Daarbij worden bombardementen op burgerdoelen niet geschuwd. Begin deze week zijn de steden Zuwarah en Ajdabiya aangevallen met MIG-straaljagers, artillerie en tanks. Daarbij zouden tientallen doden en honderden gewonden zijn gevallen.

VN-Veiligheidsraad voor ingrijpen in LibiëFoto; ANP