VVD wil Europese regels om problemen met Shell in Nigeria te voorkomen
Oliemaatschappij Shell moet verantwoordelijkheid nemen, vinden critici. Shell doet zijn best, maar heeft te maken met een falende overheid en sabotage-acties, zegt het concern zelf. De Tweede Kamer hield een hoorzitting over de oliewinning in Nigeria en de gevolgen voor de bevolking.
'Veel dorpelingen wachten op de uitkomst van deze hoorzitting. U zult als Kamerlid veel tegenstand ontmoeten van grote bedrijven met veel geld en macht. Maar u moet weten dat elke keer dat u gaat tanken, dit ten koste gaat van iemands gezondheid,' aldus Sunny Ofehe.
De Nigeriaanse actievoerder richtte zich tot de Kamerleden die eigenlijk vragen aan hem wilden stellen. Ofehe is oprichter van Hope for the Niger Delta Campaigns HNDC. De Tweede Kamer had besloten tot een Rondetafelgesprek over de rol van Shell in Nigeria na uitzending van een Zembla-documentaire.
Gezondheid
Volgens Ofehe probeert het olieconcern weliswaar de relatie met de locale bevolking te verbeteren, maar dat is niet genoeg. Zolang de mensen nog steeds lijden onder olievervuiling en de gevolgen van het affakkelen van de olie-installaties, zal het wantrouwen tegen Shell niet verdwijnen, betogen Ofehe en andere sprekers.
Volgens Shell is het vaak niet mogelijk om lekke pijpleidingen te repareren en de weggelekte olie op te ruimen. Bovendien is een groot deel van de lekken te wijten aan sabotage. Volgens vice-president Craig van Shell Sub-Saharan Africa is de situatie erg gecompliceerd.
'Het is een dichtbevolkt gebied met hoge werkloosheid, armoede, geen politieke invloed en corruptie. Bovendien lijdt de overheid hier aan chronisch geldgebrek. Dit leidt tot frustratie en criminaliteit. Omdat militante organisaties het werken te gevaarlijk maken, hebben we de helft van onze produktie moeten sluiten,' aldus Craig in de Tweede Kamer.
Kritiek
Shell weigert schadevergoedingen aan slachtoffers als het lek door sabotage is veroorzaakt. Dat zou alleen maar nieuwe sabotage-acties in de hand werken. Maar critici zeggen dat Shell de cijfers over sabotage expres overdrijft.
Diverse NGO’s leveren kritiek geleverd op de houding van het bedrijf in Nigeria. Shell zou er bij de regering meer op moeten aandringen misstanden aan te pakken. Ook moet Shell zelf de milieuvervuiling actiever bestrijden.
Het concern weigert openheid te geven over de contacten met de regering van Nigeria. Tussen zakenpartners is vertrouwelijkheid belangrijk, aldus Shell.
Amnesty International verwijt de oliemaatschappij dat zij Nigerianen onder druk zet. 'Van onze contacten binnen de regering horen wij dat mensen bang zijn voor Shell. Vooral lokale bestuurders willen niet praten over Shell, tenzij het gegarandeerd anoniem kan,' aldus Audrey Gaughran van Amnesty International. ‘Op federaal niveau moet veel gebeuren. Maar ik vind dat Shell ook verantwoordelijkheid moet nemen voor bepaalde zaken en niet alleen maar met het vingertje naar de regering kan wijzen,' zegt Gaughran.
Groot belang
De oliemaatschappij zegt dat de situatie in Nigeria moeilijk te beheersen is. Waarom verlaat u het land niet?, vroeg een Kamerlid. Maar Peter de Wit, de president-directeur van Shell Nederland, wijst deze optie van de hand.
'Wij vinden dat Shell goed werk doet in Afrika, vaak onder moeilijke omstandigheden. Ons werk is van groot belang voor Nigeria: we zijn de belangrijkste inkomstenbron voor de staat; we zorgen voor duizenden goedbetaalde banen; we brengen know-how, onderwijs en technologie; en we hebben talloze projecten voor de gemeenschap opgezet. Sommige hebben veel succes. Natuurlijk zijn we ook in Nigeria voor ons eigen, weloverwogen belang.'
Na het rondetafelgesprek toonden Kamerleden van oppositiepartijen SP, PvdA en ChristenUnie zich teleurgesteld. Volgens de ChristenUnie heeft Shell de morele plicht de situatie in Nigeria te verbeteren. Regeringspartij VVD stelde voor dat de Europese Unie regels en beleid opstelt.
