Week over gezondheid en veiligheid op het werk: conclusies

In het kader van het Belgisch Voorzitterschap van de Europese Unie i, heeft Vice-Eerste minister en minister van Werk, Joëlle Milquet, maandag een week over gezondheid en veiligheid op het werk gelanceerd, met de organisatie van een Europees Forum over het beheer van psychosociale risico’s op het werk in tijden van verandering, opgezet in samenwerking met de Europese Commissie i.

Tijdens een rondetafel over de nieuwe beleidslijnen die ter bestrijding van stress en pesten op het werk moeten worden uitgevoerd, heeft de minister van Werk conclusies en voorstellen voor de toekomst uit de doeken gedaan, zowel op Belgisch als op Europees niveau.

Indien de veranderingen niet goed worden beheerd, kunnen ze een zeer negatieve impact hebben op de gezondheid van wie ermee geconfronteerd worden. Dit kan gaan van gewone psychosomatische klachten tot zelfmoord. De actualiteit van de laatste jaren, en onlangs nog in België, heeft deze trieste realiteit jammer genoeg aangetoond. De negatieve gevolgen die deze veranderingen met zich meebrengen, kunnen alleen worden vermeden door ze op verschillende fronten aan te pakken.

De akkoorden die de Europese sociale partners hebben gesloten rond de risico’s op de gezondheid van werknemers, en in het bijzonder wat stress en pesten op het werk betreft, hebben al gezorgd voor een goede bewustwording van het probleem en geleid tot tal van preventiemaatregelen in Europa.

Het Europees Forum dat deze week werd georganiseerd, heeft vooral de nadruk gelegd op preventie. Al van in het begin was het de bedoeling van de reglementering om arbeidsongevallen en beroepsziekten te voorkomen. In 1989 is Europa de juiste weg ingeslagen door werkgevers te verplichten om een algemene evaluatie te houden van de risico’s. Joëlle Milquet is van mening dat de psychosociale risico’s die tot stand komen door veranderingen, ook risico’s vormen voor de gezondheid. Iedere werkgever moet hier dan ook rekening mee houden, net zoals met alle andere risico’s. Het is zeer belangrijk dat elke werknemer de kans krijgt om in een gezonde arbeidsomgeving te werken, waar zijn integriteit en gezondheid worden gerespecteerd.

De rol van de sociale partners

Het Europees kaderakkoord over stress werd tijdens het Forum geëvalueerd. Er werd opgemerkt dat dit kaderakkoord in de verschillende lidstaten op verschillende manieren werd uitgevoerd. Uit de recente actualiteit blijkt dat we, ondanks de wettelijke bepalingen, niet bespaard blijven van onaanvaardbaar wangedrag.

Het werd benadrukt dat de sociale partners een belangrijke rol te spelen hebben:

• • 

  in de effectieve uitvoering, in elke lidstaat en elke sector, van de akkoorden die gesloten zijn aangaande psychosociale risico’s op Europees niveau;
• • 

  door de mogelijkheden te benutten om nieuwe akkoorden te sluiten op zowel Europees, nationaal als sectoraal niveau.

De rol van de overheden

Voor Joëlle Milquet moet het strafrechtelijke aspect aan duidelijke regels worden onderworpen om onaanvaardbaar gedrag van zowel werkgevers als werknemers te kunnen bestraffen, teneinde dit gedrag zo nog meer te kunnen vermijden.

De Europese overheden en die van de verschillende lidstaten moeten:

• • 

  bevestigen dat investeren in het welzijn van werknemers een van de hoofddoelstellingen is;
• • 

  bevestigen dat psychosociale risico’s ook een risico vormen voor de gezondheid, net als andere gezondheidsrisico’s op de werkvloer;
• • 

  waken over de informatie en sensibilisatie;
• • 

  waken over een effectief toezicht op het naleven van akkoorden en voorschriften.

De rol van de preventiediensten

Psychosociale risico’s in dezelfde categorie plaatsen als alle andere gezondheidsrisico’s, houdt in dat alle spelers hun rol op zich nemen, en dan vooral de preventiediensten die met hun expertise de werkgevers in hun verplichtingen moeten bijstaan.

De preventiediensten zouden:

• • 

  in hun midden de bevoegdheden en opleidingen moeten voorzien die nodig zijn om ook met psychosociale risico’s te kunnen omgaan, en dat in alle lidstaten;
• • 

  belast moeten worden met de evaluatie van de capaciteit van werkgevers in het correct beheren van hun risico’s, via pakweg een certificatiesysteem.