'Op jacht naar gas knijpt Europa een oogje dicht'

In Azerbeidzjan kom je niet voor democratie maar voor olie en gas. De Europese Unie i vecht er voor een strategische positie en ziet de totalitaire streken van het totalitaire regime van president Alijev door de vingers.

Formeel steunt de Europese Unie democratiseringinitiatieven in Azerbeidzjan. Maar in de praktijk probeert elk land een één-op-één-relatie met het gastland op te bouwen. Ook Nederland.

Terwijl elders ambassades wegens bezuinigingen moeten inkrimpen, opende Nederland in Bakoe onlangs een nieuwe ambassade. 'Om mee te kunnen doen in de grote concurrentieslag', zegt ambassadeur Arjen Uijterlinde. 'Je moet hier investeren in solide politieke contacten, maar Azerbeidzjan is zéker geen gevaarlijk land,' verzekert de ambassadeur.

Wolkenkrabber

'Engelen bestaan niet,' zegt de Azerbeidzjaanse minister van Buitenlandse Zaken Elmar Mammadyarov, terwijl hij achteroverleunt in zijn leren fauteuil. De minister blaakt van zelfvertrouwen. 'Kijk in de stad om je heen! Iedere week herrijst er wel een nieuwe wolkenkrabber.'

Sinds het kleine petroleumstaatje Azerbeidzjan in 1991 Moskou de rug toekeerde en onafhankelijk werd, stroomt de welvaart door pijplijnen het land binnen. En iedereen - Europeanen, Chinezen en Amerikanen - meldt zich in hoofdstad Bakoe om een stuk te krijgen uit de taart. Het is dáárom dat minister Mammadyarov kritiek vanuit Europa op het totalitaire regime met een minzaam lachje pareert.

Ilham Alijev

Zondag gaan de Azeri's naar de stembus, maar de uitslag staat al vast: de partij van president/oliechef Ilham Alijev wint met ruim 80 procent. De oppositie is kansloos. Onafhankelijke kranten moeten op hun woorden passen. En twee bloggers die de president parodieerden, zitten inmiddels achter de tralies.

Ook de Nederlandse expat Ruben Scholten is op z'n hoede. In de zomer werden hij en zijn gezin door een olieboorbedrijf naar Bakoe gezonden. 'Op elke hoek van de straat staat politie,' zegt Scholten. 'Een fout kun je je niet veroorloven, want ze willen allemaal geld zien. Hier in de bak komen riskeer ik liever niet.'