Servië - Belgrado Pride verandert stad in slagveld
Vandaag is voor het eerst een Gay Pride in de Servische hoofdstad Belgrado gehouden. Dat is het goede nieuws, want in 2001 liep een eerste kleine poging al snel uit op een vechtpartij met skinheads en vorig jaar werd de Belgrado Pride nog verboden. Dit keer kregen de organisatoren wel toestemming van het stadsbestuur - mede vanwege grote internationale druk - en trokken zo’n duizend Pride-deelnemers vreedzaam langs een afgezet en door duizenden agenten beschermd parcours door de stad. Maar daarna veranderde de stad in een slagveld tussen de duizenden Pride-tegenstanders en de oproerpolitie met als gevolg: brandstichting, tientallen gewonden en arrestaties. Homo-activist Lazar Pavlovic zegt blij te zijn dat er nu wel een Gay Pride gehouden kan worden. ‘Er is ons alle medewerking van de politie toegezegd en belangrijke politieke leiders steunen onze mars. We zullen langs diverse ministeries en het parlementsgebouw kunnen lopen’. De Pride-manifestatie werd gehouden in een park in het centrum van Belgrado. Daar werden de duizend Pride-deelnemers toegesproken door ondermeer Vincent Degert, het hoofd van de EU-missie in Servië. ‘We zijn hier bijeen om de waarden van tolerantie en de vrijheid van meningsuiting en vergadering te vieren’, zegt Degert. Na afloop van de bijeenkomst in het park trokken de duizend deelnemers in een stoet naar een gebouw waar een feestelijke bijeenkomst zou worden gehouden. Zoals zo langzamerhand gebruikelijk bij Gay Prides in Oost-Europa zijn er ter bescherming van de inheemse Pride-deelnemers ook veel buitenlandse deelnemers. Mensenrechtenactivisten, politici en diplomaten, vanuit ons land ondermeer (op de foto van links naar rechts) Europarlementslid Marije Cornelissen (GroenLinks), ProGay-voorzitter Frank van Dalen en de Nederlandse ambassadeur Stokvis De tweets die zij en andere deelnemers de wereld insturen, maken duidelijk dat de Belgrado Pride zelf een groot succes geworden is, maar dat de stad door de duizenden tegenstanders volkomen op z’n kop is gezet en er uren chaos heeft geheerst. De Pride-deelnemers zijn voorbeeldig beschermt door de oproerpolitie. Eerst tijdens de Pride-mars zelf, maar ook daarna door hen voor hun eigen veiligheid met busjes naar politiebureaus te brengen. Geleidelijk aan zouden ze die kunnen verlaten om als het ware ‘op te gaan’ in de stadsbevolking. Die aanpak lijkt gewerkt te hebben, want tot op heden is er maar één melding van een gewonde deelnemer aan de Belgrado Pride. Het gaat waarschijnlijk om een Zwitser die mishandeld is na het verlaten van de ‘veilige zône’. De man is inmiddels voor behandeling opgenomen in het ziekenhuis. De tegenstanders van de Belgrado Pride schreeuwden ‘Homo’s Dood’ en gooiden met molotovcocktails en stenen. Geparkeerde auto’s en winkelruiten lopen zware averij op en zeker één politieauto is in brand gestoken. Het hoofdkantoor van de Democratische Partij - een progressieve partij die in de Servische regering zit en de Belgrado Pride steunt - wordt aangevallen. De garage van het partijkantoor zou in brand zijn gestoken. Ook de partijkantoren van de Liberale en de Socialistische Partij worden bedreigd - mogelijk is ook daar brand geweest. De ramen van de Oostenrijkse ambassade worden ingegooid en ook de Nederlandse ambassade is bedreigd door de oproerkraaiers. De politie bestrijdt de ordeverstoorders met traangas en pantserauto’s om hen uit elkaar te drijven. Het Servische B92 meldt 158 gewonden - waaronder voornamelijk agenten - en 249 arrestaties. Onder hen zijn veel supporters van Partizan Belgrado - via hun club zijn zij nauw verbonden met neonazistische organisaties en andere rechts-extremistische groeperingen. Tekenend daarvoor is dat ook Mladen Obradovi?, de leider van de rechtsradicale Obraz-beweging, werd door de politie opgepakt voor ondervraging. Volgens de Servische minister Dragan Sutanovac van Defensie hebben ‘de rellen daarom ook niets met de Gay Pride te maken, maar vertegenwoordigen ze haat’. Volgens de minister gaat het om ‘hooligans die hun straf niet zullen ontlopen’. De Servisch-orthodoxe Kerk is tegen de Belgrado Pride, maar heeft wel voor het eerst geweld tegen homoseksuelen veroordeeld. ‘Geweld geneest of verslaat het kwaad niet, maar helpt alleen het te verspreiden’, zo liet de Heilige Synode in een persverklaring weten. Aanzetten of overgaan tot geweld ‘ogenschijnlijk in de naam van God of de christelijke kerk’ is ‘absoluut ontoelaatbaar is en in tegenspraak met de christelijke waarden’. Ook de Servische president Boris Tadic heeft het gewelddadige vandalisme inmiddels veroordeeld. ‘Servië waarborgt de mensenrechten van al zijn burgers, ongeacht de verschillen tussen hen, en geen enkele poging om deze vrijheden door middel van geweld te schenden wordt geaccepteerd’. De Belgrado Pride wordt gezien als een lakmoesproef voor de bereidheid van de Servische regering daadwerkelijk de rechten van holebi’s en transgenders te beschermen. Het verbeteren hiervan is één van de voorwaarden waaraan Servië moet voldoen om lid te kunnen worden van de Europese Unie. Servië heeft daarvoor in 2009 nieuwe antidiscriminatiewetwetgeving aangenomen. Het toestaan van de Belgrado Pride en het adequaat beschermen van de deelnemers - ondanks het maatschappelijk protest - is daarvan een noodzakelijke consequentie. Foto Belgrado Pride - GayEcho.