'Democratische cultuur steviger dan ooit'
Volgens politicoloog Jacques Thomassen moeten we niet te gemakkelijk spreken over een crisis in de democratie. Op 24 september neemt hij afscheid als hoogleraar en universiteitshoogleraar politicologie aan de universiteit Twente. Alle beschouwingen over een afname van het politiek vertrouwen in Nederland kunnen de toets van de empirische kritiek niet doorstaan, aldus Thomassen in zijn afscheidsrede. Zo blijkt in feite het politiek vertrouwen in de jaren zeventig en de vroege jaren tachtig lager geweest te zijn dan in de jaren erna. Ook de internationale vergelijking plaatst Nederland verhoudingsgewijs in een positief daglicht. Bijna nergens in Europa is het vertrouwen in regering, parlement en politici zo hoog als in Nederland.
Hij ziet de massale toeloop naar partijen als de LPF i en de PVV i niet als een teken van erosie van politiek vertrouwen. Volgens hem ging het niet om een redeloos volk dat in opstand kwam tegen de politieke elite. Het plotseling succes van deze partijen heeft een duidelijke beleidsinhoudelijke achtergrond. De onvrede met het beleid kon worden geuit door een stem op de LPF en de PVV die zich afzetten tegen het politieke establishment. De onvrede over het beleid kon zo omslaan in onvrede met het politieke systeem als zodanig.
De problemen waarvoor we nu een oplossing voor proberen te vinden liggen volgens hem in de het verlengde van het democratiseringsproces zoals dat al in de negentiende eeuw is begonnen. De inzet daarvan is een meer directe relatie tussen de wil van het volk en het overheidsbeleid. De democratische cultuur is steviger gevestigd dan ooit tevoren. Dat geldt echter meer voor de waarden van de democratie dan voor de waarden van de rechtstaat. Laatstgenoemden behoren volgens Thomassen meer tot het culturele erfgoed van de elite dan tot de brede lagen van het volk. Daar ligt volgens hem het spanningsveld waar gretig gebruik van wordt gemaakt door populistische partijen. Maar alle vergelijkingen met de jaren dertig missen volgens de Twentse politicoloog iedere grondslag.
Bron: ANP , 16 september