Bijeenkomst voor een reglementair kader voor de traceerbaarheid van nanomaterialen

Vandaag zijn hoge vertegenwoordigers van de regelgevende instanties van de Lidstaten bijeengekomen in Brussel, na te hebben deelgenomen aan een workshop samen met alle stakeholders. Het Belgisch Voorzitterschap had hen uitgenodigd om een aantal voorstellen te onderzoeken die moeten zorgen voor de veilige ontwikkeling van nanomaterialen.

Veel courante consumptieproducten zoals kleding, autobanden, tennisraketten of sommige huishoudtoestellen (zoals bijvoorbeeld een steiltang) zouden nanomaterialen kunnen bevatten. Tegenwoordig vindt men dus nanomaterialen in vele producten die op de markt beschikbaar zijn, en dit ondanks het feit dat er op wetenschappelijk vlak nog heel wat twijfels bestaan, onder meer rond de normen, de testmethoden, de metrologie, de chemische benamingen, de toxicologie en de ecotoxicologie.

Op uitnodiging van het Belgisch Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie i werd er op 14 september een topevenement georganiseerd met de vertegenwoordigers van consumentenverenigingen, milieubeschermingsorganisaties, werknemersorganisaties en industriële beroepsfederaties en met de nationale en Europese regelgevende instanties, om over deze kwestie een stand van zaken op te maken.

Dit evenement was gekoppeld aan een vergadering van de hoge vertegenwoordigers van de regelgevende instanties van twaalf Lidstaten en Noorwegen, en van waarnemers van de Europese Commissie i. Zij vertegenwoordigden voornamelijk instanties verantwoordelijk voor het leefmilieu, voor de gezondheid of voor chemische producten, of instanties die met nanomaterialen te maken hebben. Zij werden door het Voorzitterschap uitgenodigd om een aantal voorstellen te onderzoeken die gericht zijn op een veilige ontwikkeling van nanomaterialen, zoals de definitie van een operationeel kader dat op korte termijn moet zorgen voor het beheer van incidenten en op lange termijn voor het risicobeheer.

Dit evenement en deze vergadering hebben een ruim akkoord mogelijk gemaakt over de noodzaak om naast de bestaande algemene wetgeving rond nanomaterialen bijkomende specifieke maatregelen te nemen, vooral wat betreft de behoeften aan informatie, aan gegevens, aan transparantie en aan traceerbaarheid. Het Voorzitterschap heeft een waaier aan opinies kunnen verzamelen over de antwoorden die hierop moeten worden gegeven, en over de uitvoeringsmodaliteiten:

Voor sommige stakeholders, en zoals het Voorzitterschap had vooropgesteld:

• - 

  levert de huidige wetgeving onvoldoende informatie om een antwoord te bieden ingeval van incidenten, en om het risicobeheer rond nanomaterialen te garanderen;
• - 

  kan er vandaag de dag, omwille van vele onzekerheden, geen hoog beschermingsniveau voor de menselijke gezondheid en voor het milieu worden gegarandeerd;
• - 

  moet er spijtig genoeg doorheen de hele bevoorradingsketen gewag worden gemaakt van een aanzienlijk gebrek aan informatie die nodig is voor de traceerbaarheid.

In navolging van het Voorzitterschap zijn sommige stakeholders van oordeel dat de voorziene termijnen voor de verbetering van de huidige wetgeving onaanvaardbaar zijn en dat er meteen maatregelen moeten worden genomen. Anderen vinden dat de bestaande wetgeving gewoon moet worden aangepast. Ten slotte, en op basis van een voorstel dat wordt gedragen door het Voorzitterschap, meent een bepaald aantal stakeholders dat een geharmoniseerd register van nanomaterialen een onmiddellijk en doeltreffend antwoord biedt. Een dergelijk hulpmiddel zou kunnen zorgen voor de traceerbaarheid van nanomaterialen en zou op die manier de toegang kunnen vergemakkelijken tot een beter beheer van incidenten en risico’s.

Ook werd er gesproken over het opzetten van een structurele link om een financiering mogelijk te maken die het evenwicht houdt tussen innovatie en onderzoek naar de veiligheid van nanomaterialen.

Eveneens werd de mogelijkheid onderzocht om de bekommernissen inzake nanomaterialen mee te nemen als één van de prioriteiten in het tweede “Europees actieplan voor milieu en gezondheid” van de Europese commissie, voorzien in het kader van de strategie voor milieu en gezondheid van 2003.