Kieskompas tegengif tegen Europese apathie

Wanneer zijn de Europese verkiezingen? En wat ga je stemmen? Het merendeel van de driehonderd miljoen stemgerechtigde Europeanen zal het antwoord schuldig moeten blijven. Maar voor deze apathie is nu een tegengif gebrouwen: een stemwijzer, die de kiezer bij de hand neemt in het doolhof van Europese wensen en gedachten.

Is Europa te ver weg voor de kiezers? Bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van vorig jaar bleken Europeanen best bereid zich in te leven in kwesties waar ze niet gelijk iets aan hadden. Zoals de voor- en nadelen van een zwarte president.

Bij die verkiezingen raadpleegde ook een recordaantal belangstellende Europeanen één van de vele stemwijzers. Logisch. Amerika ligt niet in de achtertuin, en zo hadden ze in één klap een overzicht van de belangrijkste standpunten.

Toerist in Europa

Stemwijzers zijn ook populair bij nationale verkiezingen, maar dan meer als leuke extra. Want bij nationale verkiezingen gaat het om zaken die mensen direct raken zoal de economische crisis, en zijn kiezers gewend de kandidaten steeds langs te zien komen in de media. Tot het hen de oren uitkomt.

Zo bezien hebben de verkiezingen voor het Europese Parlement, op 4 juni a.s., meer weg van de verkiezingen in de VS dan van een binnenlandse stembusgang. Alleen lijkt dat misschien niet zo, door de betrokkenheid van partijen en gezichten die ook uit de nationale politiek bekend zijn.

Kiescompas

Door een kieskompas in te vullen, kunnen Europese kiezers daar doorheen prikken. Je mag je even toerist op je eigen continent wanen, en dat kan net zo verhelderend - en verslavend - werken als al dat gezellige 'buurten' door Europeanen vorig jaar op de Amerikaanse verkiezingswebsites.

Met zulke gedachten in het achterhoofd is in Brussel de 'EU Profiler' gelanceerd. Volgens de initiatiefnemers de heilige graal onder de kieswijzers, omdat je de standpunten van alle Europese partijen op belangrijke punten naast elkaar kan leggen. Zonder dat er voorkennis nodig is.

EU PROFILER: PROBEER 'M ZELF!

· Uit het menu kies je één van de zevenentwintig EU-lidstaten. Bij België, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk kies je ook een taalgebied of regio.

· Bij elk land of gebied kun je de vragen in de taal van de regio of in het Engels invullen.

· Er zijn dertig stellingen; je geeft aan of je het er 'helemaal' mee eens bent, mee eens, neutraal, niet mee eens, helemaal niet of geen mening.

· Na het invullen van de dertig stellingen kun je aangeven welke onderwerpen voor jou het zwaarst wegen.

· Ook kun je aangeven op welke partijen je denkt dat je wel of niet zou stemmen. Maar dat is niet verplicht.

· De resultaten zijn te bekijken als een politiek 'landschap' of een lijst met partijen. Voor je eigen land, of ook voor de rest van Europa.

"Wij hebben anderhalf jaar gewerkt om alle partijen in Europa een mooi profiel te geven en te kijken waar ze voor staan", zegt één van de mensen achter de EU Profiler, de Amsterdamse politicoloog André Krouwel. "We hebben zoveel mogelijk gekeken naar stellingen waar Europa over gaat, en die in alle of zoveel mogelijk landen een rol spelen. Want dan kan je jezelf vergelijken. Niet alleen in Nederland, maar ook met alle andere partijen in Europa."

Wijzen naar de buren

En die kennismaking met de standpunten van buitenlandse partijen zou wel eens een tegengif kunnen zijn tegen de apathie in landen als Nederland, verwacht een andere initiatiefnemer van het project, Peter Mair van de Europese Universiteit in het Italiaanse Bologna. "De Nederlanders zijn van alle Europeanen op dit moment misschien wel het minst tevreden met hun plaats in het politieke landschap van hun eigen land", zegt hij. "Ze vinden dat er niet naar hen geluisterd wordt. Maar als ze dan ergens anders een partij zien waar ze het wèl mee eens zijn, dan kunnen ze naar de partijen in Nederland gaan en zeggen: waarom vertegenwoordigen jullie ons niet net zo goed als die partij?"

Keuzestress

Of een beter beargumenteerde keuze het ook makkelijker maakt voor al die zwevende of thuisblijvende Europese kiezers is natuurlijk een andere zaak.

"Ik weet nog niet op wie ik wil stemmen, en de EU Profiler leek me ideaal", zegt journalist Michael Manske vanuit Slovenië. "Maar met het eindresultaat ben ik niet veel opgeschoten, want ik blijk van alle grote partijen even ver af te staan. Ik zit in een soort niemandsland. En de partij die nog het dichtst in de buurt komt, is er één waar ik hoe dan ook nooit op zou stemmen."

Je moet je dus wel durven openstellen voor verrassingen. Maar het gaat dan ook om meer dan zevenhonderd zetels in het Europees Parlement, die verdeeld worden onder zevenentwintig verschillende landen.

Vergeleken daarbij was Obama tegen McCain vorig jaar eigenlijk maar kinderspel.

Meer over: André Krouwel, EU, EU Profiler, Europees Parlement, Europese Unie, kiescompas, Michael Manske, Obama, Peter Mair, verkiezingen stemwijzer, VS