Gaslevering: welke alternatieven zijn er voor Europa?

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op dinsdag 27 januari 2009, 12:48.

Het dichtdraaien van de gaskraan begin januari liet de EU zien dat er alternatieven voor gastoevoer nodig zijn. Meer dan de helft van de lidstaten werd door het gasconflict geraakt. Rusland en Oekraïne hebben volgens de parlementsleden hun status als betrouwbare energieleveranciers verloren. 'Diversificatie' is het nieuwe sleutelwoord. Maar waar kan Europa in de toekomst haar gas vandaan halen? Vorige week werd er tijdens een workshop geprobeerd om op deze vraag een antwoord te vinden.

Het belang van de kwestie werd benadrukt door het Roemeens parlementslid Ioan Mircea Pascu (PES). Hij zei: "Dit is het belangrijkste geostrategische spel van de komende vijftig jaar. Rusland wil de regels herschrijven en de lijnen opnieuw tekenen. Wij moeten collectief reageren, niet door egoïstische nationale doelstellingen te verdedigen."

Het Poolse parlementslid Jacek saryusz-Wolski (EVP-ED) riep op tot grotere diversificatie van de levering en vond dat het "niet meer een probleem van energie maar van buitenlands beleid" was.

Het Britse parlementslid Charles Tannock, (EVP-ED) zei dat de "betrouwbaarheid van handelspartners en solidariteit tussen de EU-lidstaten" voor toekomstige veiligheid van gaslevering essentieel was.

Gaspijplijnen: wat zijn de opties van Europa?

Een optie is het project "Southstream", een voorstel van het Russische Gazprom, dat gas naar de Europese Unie zou voeren door de Zwarte zee naar Bulgarije. Professor Alan Riley van de City University uit Londen zei echter dat dit te duur zou zijn.

Het Poolse parlementslid Janusz Onyszkiewicz (ALDE) benadrukte het belang van een pijplijn door Rusland die niet door het bedrijf Gazprom (dat in handen is van Rusland) wordt gecontroleerd. Momenteel worden op één na alle pijpleidingen in Rusland gecontroleerd door staatsorganisaties.

Een andere route die wordt overwogen is die van het project Nabucco: door het gebruik van oude en nieuwe pijpleidingen door de Kaspische Zee naar Georgië, en dan via Turkije naar de EU naar een mogelijk distributieknooppunt in Oostenrijk.

Het probleem van dit project is dat de  wettelijke status van de  Kaspische Zee nog niet is opgelost, de politieke instabiliteit in Azerbeidzjan, Iran en Turkmenistan en de vraag waar het gas vandaan zou moeten komen.

De 'lichte Nabucco optie' zou een goedkopere route zijn naar Europa via Turkije en Griekenland en dan naar Italië voor distributie. Deze optie is goedkoper aangezien van bestaande pijpleidingen gebruik word gemaakt.

Een andere optie waarvan geschat wordt dat die duurder is dan Nabucco, zou het bouwen van een fabriek in Turkije zijn waar gas vloeibaar gemaakt kan worden voordat het naar Europa wordt verscheept.

Het Deense parlementslid Christian Rovsing (EVP-ED) bracht het potentieel van gasreserves onder de Noordpoolijskappen ter sprake als een "complementaire bron".  Het is nog wel onduidelijk aan welke landen dit gas toebehoord.

Toekomstige energiestrategie van de EU

Op 21 januari keurde de parlementaire commissie Industrie, onderzoek en energie een verslag goed over het energiebeleid. In het verslag wordt opgeroepen tot actieplannen voor noodsituaties, meer netwerkconnecties tussen de EU-lidstaten en het bereiken van nieuwe klimaatdoelstellingen tegen 2050, inclusief het verhogen van het aandeel duurzame energie tot 60% van de totale energiebehoefte.

Het verslag wordt op 2 februari besproken tijdens de plenaire vergadering in Straatsburg. De toekomstige energiestrategie van de EU staat ook in maart op de agenda van de  Europese Raad.