Oecumenische Patriarch Bartholomeus I spreekt in Europarlement: "Onze planeet is van iedereen"
De Oecumenische Patriarch Bartholomeus I in het EP
De Oecumenische Patriarch Bartholomeus I van Constantinopel bezocht deze week het Europees Parlement i. In de plenaire vergaderruimte liet hij de EP-leden i weten dat "godsdienst en politiek naast elkaar bestaan, omdat beide de mens dienen" en noemde hij christenen en moslims "kinderen van dezelfde God". Ook voorziet hij een plaats voor Turkije in de EU. We spraken met hem.
Vandaag sprak u als een religieuze leider een politieke instelling toe. Hoe ziet u de wisselwerking tussen religie en politiek op Europees niveau?
"Godsdienst en politiek kunnen naast elkaar bestaan, omdat beide ten dienste zijn van de mens, ze zijn er om de mens te dienen. Een politicus kan zijn geloof, zijn religie niet verbergen. Het feit dat het EP heeft mij uitgenodigd laat zien dat politici religie niet buiten hun interesses, buiten het leven van mensen plaatsen.
De Europese cultuur is gebaseerd op het christelijk geloof, over de lessen van het evangelie, maar dit betekent niet dat we eenieder die geen christen is moeten buitensluiten. Het samenleven van christenen en niet-christenen moet leiden tot wederzijdse verrijking."
U noemt de dialoog tussen religies een belangrijke prioriteit. Hoe zou u de huidige betrekkingen tussen christenen en moslims in Europa omschrijven?
"Het bestaan van miljoenen moslims in Europa is vandaag de dag een realiteit. Zowel christenen als minderheden die dat niet zijn moeten streven om te leven in harmonie als kinderen van dezelfde God. Moslims en andere minderheden moeten niet leven in getto's: ze moeten worden geïntegreerd in een samenleving die hen verwelkomd.
De Europese samenleving is een open samenleving. Er bestaan moskeeën in vele Europese steden en we vinden dit heel natuurlijk. Maar dit proces moet wederzijds zijn. Het is oneerlijk dat het bijvoorbeeld nog niet is toegestaan om een christelijke kerk in Saoedi-Arabië te bouwen.
Wij in Constantinopel vormen een zeer kleine christelijke minderheid, maar we zijn Turkse burgers en voldoen als minderheid volledig aan onze verplichtingen jegens de staat. Maar we worden niet altijd gelijk behandeld. We zijn van mening dat wij tweederangs burgers zijn en dat doet ons verdriet. Om tot vrede en harmonie te komen moet de meerderheid de rechten van minderheden respecteren."
U wordt ook wel de 'groene patriarch' genoemd door het ondersteunen van de milieuproblematiek. Waarom steunt u dergelijke gevallen?
"Ik heb deze belangstelling geërfd van mijn voorganger, wijlen patriarch Dimitrios, die 1 september als een dag van gebed voor de bescherming van het milieu vestigde. Milieubescherming is een urgent en belangrijk vraagstuk in alle uithoeken van de wereld. Elke dag horen we over verwoestingen veroorzaakt door orkanen, overstromingen en de klimaatverandering in het algemeen.
Ik heb in New Orleans de verwoesting door Katrina aanschouwd. De omvang van deze ramp is onvoorstelbaar. De kerk heeft de plicht om iets te doen. We moeten proberen de mensen de bewust te laten worden, met name jongeren want zij zullen bepalend zijn voor de toekomst van onze planeet. Dit is een onderwerp dat ons allen aangaat: christenen en niet-christenen. De planeet is ons gemeenschappelijk huis. Wist u dat het woord ecologie is afgeleid van het woord oikos, wat in het Grieks 'thuis' betekent?"
Wat betreft de lopende toetredingsonderhandelingen tussen Turkije en de EU, denkt u dat uw denkbeelden invloed hebben op het proces?
"Turkije heeft goede betrekkingen met alle buurlanden, waaronder Griekenland, Bulgarije en Roemenië - drie orthodoxe landen en lidstaten van de EU. Deze betrekkingen zullen helpen in de toetreding van Turkije, maar ook bijdragen tot het welzijn van de naburige volkeren. Deze zullen in plaats van het doden van elkaar en het uitgeven van miljoenen voor defensie in staat zijn om vreedzaam samen te werken en deze middelen te gebruiken voor zaken als openbare werken en onderwijs.
Velen beweren dat Turkije een bijna geheel islamitisch land is dat niet thuishoort in Europa. Wij zijn van mening dat het verschil van godsdienst geen belemmering mag zijn. Als Turkije voldoet aan alle criteria die er bestaan voor de kandidaat-lidstaten, kan het worden toegelaten tot de EU, zelfs indien de bevolking moslim is. In het verleden heeft dit ook plaatsgevonden. In Europa is er voor iedereen plaats, zolang we ons kunnen aanpassen en niet in getto's wonen."
Meer over...