EU nog lang niet klaar met Servië

De reactie van de Europese Unie i op de arrestatie van Radovan Karadzic door Servië klinkt als een schoolrapport: 'maakt vorderingen maar kan beter'. Brussel is blij met de vangst van de voortvluchtige oorlogsmidadiger. Maar aan de eisen waaraan Servië moet voldoen voordat er over EU-lidmaatschap i gepraat kan worden verandert niets.

"Eindelijk! Eindelijk! Na dertien jaar wachten is het zover!" De Franse minister Kouchner stak zijn vreugde over de vangst van Karadzic niet onder stoelen of banken bij een bijeenkomst van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel.

Maar de vreugde en schouderklopjes zijn niet bedoeld om Belgrado de indruk te geven dat het zich nu geen zorgen meer hoeft te maken en de deur naar het EU-lidmaatschap rustig verder open kan trekken. Er is nog veel te doen, en ook dat benadrukte Kouchner. "Karadzic is dan wel gearresteerd, maar Mladic nog niet."

De Zweedse minister van Buitenlandze Zaken Carl Bildt - zelf een voormalig VN-gezant op de Balkan - was eveneens zuinig met zijn lof.

"Dat de Servische regering dit doet zo kort nadat ze aan de macht zijn gekomen, is zeker een belangrijke stap. Niet noodzakelijk DE stap, maar een stap."

Geen nieuwe regels

De Nederlandse staatssecretaris voor Europese zaken, Frans Timmermans i, benadrukt dat er aan de regels van het spel niets is veranderd.

"De voorwaarde die we altijd hebben gesteld aan Servië om verder te kunnen gaan met de samenwerking is volledige medewerking met het Joegoslavië Tribunaal. Tot die volledige medewerking behoort de arrestatie en uitlevering van vier verdachten van oorlogsmidaden. Dit is nummer twee, er zijn er nog twee te gaan."

Na Karadzic en de in 2006 overleden ex-president Milosevic gaat het nog om legerchef Mladic - in de ogen van veel Bosniërs de echte verantwoordelijke voor de massamoord in Srebrenica - en om Goran Hadzic, voormalig leider van de Kroatische Serviërs die begin jaren negentig een eigen republiek probeerden te stichten.

In een verklaring zeiden de Europese ministers dat Servië nu wel sneller EU-lid kan worden. Maar wanneer Belgrado officiëel als kandidaat voor het lidmaatschap zal worden beschouwd - een cruciale stap op de Europese ladder die Servië liefst dit jaar nog wil beklimmen - is onduidelijk.

Meer bewijs

De eerste stap is een Associatie- en Stabilisatie-akkoord (SAA) i tussen de EU en Servië. Ratificatie daarvan is tot nu toe tegengehouden door Nederland en België. Minister Timmermans ziet ook nu geen reden om overhaaste conclusies trekken.

"De positie van de hoofdaanklager van het Joegoslavië Tribunaal is erg belangrijk. Hij is degene die kan vaststellen of er inderdaad volledig wordt meegewerkt, hij heeft daartoe de instrumenten en het inzicht in wat er ter plekke gebeurt. Daarnaast maken we natuurlijk zelfstandig een afweging of we van oordeel zijn dat Servië inderdaad doet wat Servië gehouden is te doen zoals afgesproken in de Raad van Europa op 29 april."

Stimulus

Maar er zijn ook stemmen in Europa die zeggen dat het allemaal sneller moet. Bijvoorbeeld Ollie Rehn. De Europees Commisaris voor uitbreiding vindt dat het tijd is om Servië in ieder geval een stimulus te bieden op het gebied van de handel.

Volgens Rehn staat niets de Europese Commissie in de weg om nu al het economische deel van het SAA door te voeren. Maar Frans Timmermans vindt dat te vaag, en zegt dat Rehn eerst precies moet aangeven wat hij bedoelt. Ook dan is het volgens hem aan de 27 lidstaten om samen een beslissing te nemen.

De eerste gesprekken daarover beginnen volgende week. Rond die tijd wordt ook de aankomst van Radovan Karadzic in Den Haag verwacht.