Dokter Karadzic ontmaskerd

Luister naar de eerste reacties vanuit Nederland op Karadzic' arrestatie (11'34'')

Een lange witte baard, witgeverfde haren en een grote bril op de neus. Vermomd kon de voormalige Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic jarenlang ongestoord wonen en werken in de Servische hoofdstad Belgrado. Maandag pakte de politie in Belgrado hem op. Naar alle waarschijnlijkheid wordt Karadzic binnen enkele dagen overgedragen aan het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag waar hij terecht zal staan wegens oorlogsmisdaden.

• - 

  Lees ook: Van arts tot oorlogsmisdadiger

Radovan Karadzic liep vrij rond en ondernam geen enkele poging om te vluchten. Zo vertelden de Servische aanklagers op een persconferentie. Karadzic maakte gebruik van een valse identiteit, hij noemde zich Dragan Dabic. Hij werkte als arts in een privékliniek. Niemand herkende hem omdat zijn uiterlijk sterk was veranderd.

De Bosnisch-Servische oud-president werd maandagavond gearresteerd toen hij in Belgrado in de bus zat. Hij werd al enige tijd geobserveerd. Een Servische onderzoeksrechter heeft inmiddels bepaald dat hij mag worden overgedragen aan het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. De advocaat van Karadzic heeft aangekondigd dat hij daartegen in beroep gaat.

Lang gekoesterde wens

Voor veel nabestaanden van slachtoffers van de Joegoslavische burgeroorlog was de arrestatie van Karadzic een lang gekoesterde wens. Samen met zijn militaire bevelhebber, generaal Ratko Mladic, wordt Karadzic verantwoordelijk gehouden voor de massamoord in de moslimenclave Srebrenica in 1995, en voor de maandenlange beschieting van de Bosnische hoofdstad Sarajevo.

Nu Karadzic is opgepakt is de verwachting dat ook Mladic binnenkort zal worden gearresteerd. Samen met de Bosnische-Servische Goran Hadzic is hij de laatste voortvluchtige verdachte van het Joegoslavië-tribunaal.

'Mijlpaal in de geschiedenis'

De openbaar aanklager van het tribunaal, Serge Brammertz, noemde de arrestatie een 'mijlpaal in de geschiedenis', en een verdere vervulling van de opdracht van het tribunaal om de belangrijkste verdachten van de misdaden in de Joegoslavische burgeroorlog te berechten.

Het Joegoslavië-tribunaal stelde al in 1995 een aanklacht op tegen Karadzic. Hij werd beschuldigd van genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Daarbij ging het niet alleen om de massamoord in Srebrenica en de belegering van Sarajevo, maar ook om duizenden andere doden in heel Bosnië. Veel mensen zijn omgekomen in gevangenkampen, die waren ingericht voor moslims die bij etnische zuiveringen uit hun huizen werden verdreven.

Verder wordt Karadzic verantwoordelijk gehouden voor de vernietiging van duizenden huizen, moskeeën en bedrijven in Bosnië. En voor de gijzeling van 284 VN militairen in 1995, die moesten dienen als menselijk schild tegen de aangekondigde bombardementen van de NAVO.

Sinds het Dayton-akkoord van 1995, waarbij een wapenstilstand werd afgesproken voor Bosnië, is Karadzic ondergedoken geweest. Wel is een aantal keren een poging gedaan hem op te pakken. Maar steeds zonder succes.

EU-lidmaatschap

De arrestatie van Karadzic is volgens velen mogelijk geworden door het aantreden van een nieuwe regering in Servië. Deze is veel meer op Europa gericht en op toetreding tot de Europese Unie. Om daarvoor in aanmerking te komen is altijd als voorwaarde gesteld dat Servië volledig moet meewerken met het Joegoslavië-tribunaal. Vooral Nederland heeft daar steeds een hard standpunt over ingenomen.