Consumenten: de EU neemt strenge maatregelen tegen oplichterij met ringtones

Europees commissaris voor Consumenten, mevrouw Meglena Kuneva i, heeft vandaag de resultaten bekendgemaakt van een onderzoek van websites in de hele EU die mobieletelefoondiensten zoals beltonen en wallpapers (bureaubladachtergronden) aanbieden. Meer dan 500 websites in de 27 lidstaten, Noorwegen en IJsland werden onderzocht en 80% van de gecontroleerde sites moest verder worden onderzocht op vermoedelijke inbreuken op de EU-consumentenregels. Veel websites waren op kinderen en jongeren gericht. Een paar van de vastgestelde problemen: onduidelijke prijsinformatie met onvolledige prijzen en prijzen excl. taksen, en consumenten die zich er niet van bewust zijn dat zij zich ergens op abonneren. Heel wat websites vermelden de verplichte contactgegevens van de handelaar slechts gedeeltelijk. Andere problemen houden verband met misleidende informatie: essentiële informatie is verborgen in de heel kleine lettertjes, is moeilijk te vinden op een website, of het woord "gratis" wordt gebruikt om consumenten met contracten op lange termijn te binden. De ernst van de inbreuken varieert. In Europa zijn er meer dan 495 miljoen mobiele telefoons in omloop. Volgens de schattingen maakten in 2007 beltonen alleen al 29% van de totale Europese markt voor mobiele inhoud uit (dat is ongeveer 10% meer dan in 2006). De waarde van de Europese verkoop van beltonen in 2007 wordt op 691 miljoen euro geschat. Zeven landen (Noorwegen, Finland, Zweden, Letland, IJsland, Roemenië en Griekenland) publiceren de namen van de websites waarvan zij hebben vastgesteld dat deze onregelmatigheden vertonen (MEMO/08/516).

"Deze maatregel op het niveau van de EU is een rechtstreekse reactie op de honderden klachten van consumenten bij nationale instanties. Veel te veel mensen worden het slachtoffer van dure verrassingen door mysterieuze kosten, vergoedingen en beltoonabonnementen waarvan zij het bestaan pas ontdekken wanneer zij hun mobieletelefoonrekening te zien krijgen. In heel Europa zullen handhavingsmaatregelen worden getroffen om elk van die handelaars op te sporen. Maar vooral tieners en kinderen moeten de duidelijke boodschap meekrijgen: wees op jullie hoede! Lees vooral de kleine lettertjes! Er zijn ook veel eerlijke handelaars, maar om veilig te spelen wanneer je deze diensten koopt, moet je telkens weer de kleine lettertjes lezen om er zeker van te zijn dat je je niet abonneert op iets wat je niet wilt."

De bezemactie

De "bezemactie" is een nieuwe soort onderzoeks- en handhavingsmaatregel in de EU. De lidstaten voeren tegelijkertijd gecoördineerde controles van webpagina's uit om inbreuken op de consumentenwetgeving in een bepaalde sector op te sporen.

Zij nemen contact op met operatoren bij wie zij onregelmatigheden vermoeden en vragen hen hun standpunt uiteen te zetten en/of de situatie recht te zetten.

De "bezemactie" voor mobiele diensten vond plaats tussen 2 en 6 juni. Handhavingsinstanties in heel Europa onderzochten websites die mobiele diensten aanbieden op vermoedelijke inbreuken op de EU-consumentenwetgeving – de richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken (Richtlijn 2005/29/EG); de richtlijn betreffende verkoop op afstand (Richtlijn 1997/7/EG) en de richtlijn inzake elektronische handel (Richtlijn 2000/31/EG).

Resultaten

De "bezemactie" was gericht op 3 soorten praktijken in de sector mobiele diensten die de rechten van de consument aantasten (onduidelijke informatie over de prijs van het aanbod, gebrekkige informatie over de handelaar en misleidende reclame).

• - 

  80% van de gecontroleerde websites wordt verder onderzocht. In totaal werden 558 websites gecontroleerd; daarvan moeten 466 websites verder worden onderzocht. In 76 gevallen is mogelijk grensoverschrijdende samenwerking tussen verschillende nationale instanties nodig: het zijn gevallen voor het Consumer Protection Co-operation Network (CPC). Zie (MEMO/08/516) voor de verdeling per land.
• - 

  50% van de gecontroleerde websites was op kinderen gericht (279 van de 558 websites). Deze websites maakten gebruik van personages uit kindertekenfilms of bekende tv-figuren of vereisten ouderlijke toestemming. Ook bij deze sites werden evenveel onregelmatigheden (80%) vastgesteld.
• - 

  Veel websites vertoonden diverse onregelmatigheden. De cijfers zijn als volgt (zie MEMO/08/516 voor meer details):
• - 

  Bijna 50% van alle gecontroleerde sites vertoonde een onregelmatigheid wat de informatie over de prijs van het aanbod betrof (268 websites van de 558). Op veel websites zijn de prijzen en de ermee verband houdende kosten en vergoedingen niet duidelijk of helemaal niet vermeld – tot de consument zijn telefoonrekening ontvangt. De prijzen omvatten niet alle taksen en in het geval van een abonnement wordt het woord "abonnement" niet duidelijk vermeld of is het niet duidelijk hoe lang het abonnement loopt.
• - 

  Op meer dan 70% van alle gecontroleerde websites werd niet alle informatie vermeld die nodig is om contact op te nemen met de handelaar - de naam van de handelaar, het geografische adres of de contactgegevens waren onvolledig (399 van de 558 websites). Dat druist in tegen de EU-wetgeving: volgens de richtlijn inzake elektronische handel (Richtlijn 2000/31/EG) moeten de contactgegevens van de dienstverlener en een e-mailadres worden vermeld.
• - 

  Meer dan 60% van de gecontroleerde websites presenteerde de informatie op een misleidende manier (344 van de 558 websites). Informatie over het contract is beschikbaar op de site, maar is verborgen in de kleine lettertjes of is moeilijk te vinden. Goederen en diensten worden als "gratis" geadverteerd, maar de consument wordt misleid en constateert later dat er kosten zijn of dat hij door een contract gebonden is.

Wat gebeurt hierna?

De nationale instanties zullen contact opnemen met de ondernemingen en hen verzoeken de vastgestelde problemen toe te lichten of te corrigeren. Doen zij dat niet, dan kunnen gerechtelijke stappen worden ondernomen die tot boetes of tot sluiting van de website kunnen leiden.

Voor grensoverschrijdende gevallen zullen de nationale instanties samenwerken met collega's van andere instanties in de EU. De instanties wordt verzocht tijdens het eerste semester van 2009 verslag uit te brengen over de geboekte vooruitgang.