'Servië wil de blik op Europa richten'

Drie dagen is hij in Nederland, Oliver Dulic, de 33-jarige voorzitter van het Servische parlement. In die korte tijd hoopt hij Nederland ervan te overtuigen dat het zijn handtekening moet zetten onder een Europees samenwerkingsverdrag i met Servië. Anders zal generaal Ratko Mladic straks als een vrij man rondlopen in de straten van Belgrado. Of nog erger...

Oliver Dulic toont alle begrip voor de vasthoudendheid van Nederland: eerst Ratko Mladic uitleveren aan het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag, dan pas een Stabilisatie en Associatie-akkoord i voor Servië. Europeaan Dulic zou zelf niets liever willen: "Wij willen Mladic naar Den Haag, de Nederlanders willen dat, maar als we hem in Den Haag willen krijgen moeten de pro-Europese partijen in Servië wel aan de macht blijven.

Op 11 mei zijn er parlementsverkiezingen in Servië. Het is heel goed mogelijk dat de nationalisten dan opnieuw aan de macht komen. "Het spant erom," zegt Dulic. "En juist daarom is het zo belangrijk dat dat akkoord met de EU i getekend wordt. Want met het kandidaat-lidmaatschap van de EU in zicht, zullen de kiezers die twijfelen - zo'n 5 procent - mogelijk op een pro-Europese partij stemmen."

Als dat niet gebeurt, loopt het slecht af met Servië, zegt Dulic. "Ons probleem is dat wij het risico lopen straks nieuwe radicale nationalisten in de regering te krijgen. Wie weet wordt Mladic dan wel commandant van het Servische leger, en krijgt hij rechtstreekse protectie van de regering. En voor de stabiliteit van de regio zou het ook niet best zijn."

Op dit moment is voormalig generaal Ratko Mladic, verdachte van oorlogsmisdaden in o.a. Srebrenica, nog altijd op vrije voeten. Dulic: "Hij bevindt zich vrijwel zeker in Servië. Hij slaagt er heel goed in zich te verbergen. Bovendien heeft hij een sterk netwerk. Zijn aanhangers helpen hem."

Dulic hoopt dat straks, als de democratische partijen de verkiezingen winnen, er eindelijk genoeg politieke wil zal zijn om de politie en geheime dienst te dwingen Mladic te arresteren.

Er zijn nog drie andere verdachten van het tribunaal op vrije voeten: Goran Hadžic, Radovan Karadžic en Stojan Župljanin. Dulic: "Župljanin zal waarschijnlijk zeer binnenkort gearresteerd worden. Hadži? zit in Moskou en Karadžic valt ook volgens het tribunaal niet onder Servische verantwoordelijkheid. Dulic: "Mladic is de belangrijkste persoon, zowel voor ons, als voor de Nederlanders."

Dulic benadrukt dat de Serviërs zich de afgelopen jaren zeer coöperatief hebben opgesteld: "Wij hebben ongeveer 50 man uitgeleverd aan Den Haag. Daarbij zaten twee voormalige presidenten van Servië en Joegoslavië, we hebben vrijwel de complete staf van het leger naar Den Haag gestuurd, inclusief 10 generaals, en hele belangrijke politici, onder wie Milosevic. We doen dus erg ons best. We willen Mladic ook uitleveren, want we willen dit lelijke hoofdstuk uit onze geschiedenis afsluiten."

Maar om dat te kunnen doen is nu, nog vóór de verkiezingen van 11 mei, maximale steun uit Europa nodig. In Nederland hoopt Dulic het beeld over Servië enigszins te kunnen bijstellen. "Wij zijn niet allemaal nationalisten. Servië wil de blik op Europa richten. Wij willen graag naar de toekomst kijken. Ons land kan van grote economische betekenis zijn voor de regio." Afgezien daarvan legt Dulic ook de nadruk op het recht van gelijke behandeling door de EU-landen i. "Ook Kroatië moest samenwerken met het tribunaal. Maar dat was geen voorwaarde voor een Stabilisatie- en Associatie-akkoord. Bovendien hebben wij aan die samenwerkingseis gedaan wat we konden. Waarom ons nog langer laten wachten? Soms twijfelen we eraan of de EU ons wel echt wil."

De Servische politiek is op dit moment diep verdeeld over de gewenste relaties met de Europese Unie i. De ultranationalistische SRS en delen van de centrum-

socialistische regeringscoalitie willen het toetredingsproces van Servië tot de EU bevriezen. Reden is de recente erkenning van een onafhankelijk Kosovo door de meeste lidstaten. Parlementsvoorzitter Oliver Dulic heeft verhinderd dat een motie hiertoe in stemming kwam. De EU doet haar uiterste best de verhoudingen met de Balkanlanden te verbeteren. Commissaris Rehn i heeft voorstellen gepresenteerd die de bevolking van de landen uit het voormalig Joegoslavië enthousiast moet maken voor Europa. Zo laat de EU meer studenten toe uit landen als Servië en worden de visumregels versoepeld. Ook vinden de meeste EU-lidstaten - met uitzondering van Nederland en België - dat nu een Stabilisatie- en Associatie-akkoord getekend kan worden.