Presentatie van het programma van het Sloveense voorzitterschap
Janez JANSA, Premier van Slovenië en EU i Raadsvoorzitter presenteert vandaag zijn prioriteiten aan het Europees Parlement i. Zoals de Voorzitter van het Europees Parlement Hans-Gert Pöttering i in zijn inleiding benadrukte, dit is de eerste keer dat één van de Centraal-Europese voormalige communistische staten, die in 2004 tot de Unie zijn toegetreden, het voorzitterschap van de Unie bekleedt.
Namens de Raad i
Janez JANSA zegt dat het een eer is om als eerste van de twaalf nieuwe lidstaten het Raadsvoorzitterschap te mogen bekleden. "Twintig jaar geleden werd de voorzitter nog gearresteerd vanwege kritiek op het Joegoslavische bestuur. Toen had ik niet geloofd dat ik twintig jaar later het Europees Parlement zou toespreken als Premier van mijn land en voorzitter van de Unie." Jansa bedankt de leden van het EP voor de steun voor de toetreding namens meer dan honderd miljoen Europeanen in Centraal en Oost-Europa.
Betreffende de prioriteiten van het Voorzitterschap benadrukt Jansa op de eerste plaats de ratificatie van het Verdrag van Lissabon i. Dat is een opdracht voor de lidstaten. Hij feliciteert Hongarije met de ratificatie, benadrukt dat Slovenië dat eind deze maand zal doen en hoopt dat de meerderheid van de lidstaten dat aan het eind van het Sloveense voorzitterschap zal hebben geratificeerd. De doelstelling is dat het nieuwe verdrag op 1 januari 2009 in werking kan treden.
Met betrekking tot de Lissabonagenda, benadrukt de Raadsvoorzitter dat de Unie voort moet op de ingeslagen weg. We moeten investeringen in mensen, modernisering van de arbeidsmarkt, versterking van de ondernemerszin, energievoorziening en milieubescherming bovenaan onze lijst zetten. De voorwaarden voor de succesvolle aanpassing aan externe uitdagingen is macro-economische stabiliteit. We moeten transparantie en controle op de financiële markten bevorderen en daartoe internationaal samenwerken. Tijdens de Europese Raad i wil de raadsvoorzitter een vijfde vrijheid toevoegen, het vrij verkeer van kennis.
Voor wat betreft extern beleid benadrukt de voorzitter dat de toetredingsonderhandelingen met Kroatië en Turkije voortgaan. De uitbreiding heeft veel opgeleverd voor oude en nieuwe lidstaten. De uitbreiding is nog niet afgelopen. We moeten onze beloftes nakomen. Anderzijds moeten we de normen niet verlagen. We moeten de kandidaten een Europees perspectief blijven bieden en de hervormingen steunen. De situatie in Kosovo noemt de Raadsvoorzitter onhoudbaar. De Voorzitter moet met brede steun vanuit de Unie de stabiliteit bevorderen en een duurzame oplossing vinden. Talmen kan leiden tot problemen in de gehele regio. Alle landen in de regio verdienen speciale steun. Daarbij mogen de vluchtelingen, die nog niet terug gekeerd zijn, en de oorlogsmisdaden, die nog niet bestraft zijn, niet vergeten worden.
Andere uitdagingen waar de Unie mee geconfronteerd wordt zijn, de hervormingen van de VN i, de ontwikkeling van een wereldorde, de strijd tegen armoede en tegen klimaatverandering. Met het Europese jaar van de interculturele dialoog kunnen wij bewustwording bevorderen en spanningen wegnemen.
De Voorzitter rondt af met het doen van een belofte. Hij wil eraan bijdragen, dat meer Europese burgers zullen zeggen "ik geef om Europa, omdat Europa om mij geeft".
Namens de Commissie i
José Manuel BARROSO i roemt Slovenië als een prachtig voorbeeld van de laatste uitbreiding en biedt het Voorzitterschap alle steun de komende zes maanden. De uitbreiding van 2004 en 2007 is één van de grootste successen van de Unie.
Barroso noemt drie prioriteiten - het Verdrag van Lissabon, energie en klimaatsverandering en het vernieuwde Lissabonproces.
De Voorzitter benadrukt dat het Verdrag van Lissabon een geloofwaardig en uitgebalanceerd verdrag is, dat de Unie in goede positie brengt om concrete resultaten te boeken. Hij roept alle lidstaten op het Verdrag te ratificeren.
Het energie- en klimaatsveranderingpakket, dat de Commissie volgende week zal presenteren, is een antwoord op de roep van de Europese Raad om precieze en juridisch bindende doelstellingen. We moeten ons richten op concurrentie, duurzaamheid en garantie van energieleveringen en zullen een win-win situatie creëren.
Het Lissabonproces werkt, maar er is meer nodig. We moeten MKB en het vrije verkeer van kennis steunen en investeren in de arbeidsmarkt met kansen voor iedereen. Onze economische fundamenten zijn sterk, maar in de huidige situatie moeten we voort blijven gaan met de hervormingen.
Fractiewoordvoerders
Joseph DAUL (EVP-ED, FR) benadrukt dat Slovenië een land van prestaties is. Hij voorspelt dat Slovenië ook aan de top van het peloton zal staan betreffende de ratificatie van het Verdrag van Lissabon, de hervorming van de economie en de bevordering van de interculturele dialoog.
De EVP fractie zal de inspanningen van het Voorzitterschap steunen om de ratificatie van het nieuwe verdrag te bevorderen, zodat de Europese Unie aan het werk kan voor de verkiezingen van 2009. Daul wenste Slovenië succes, eraan herinnerend, dat de prestaties van een Voorzitterschap niet afhangen van de grootte van een land en zijn bestuursapparaat.
De socialistische fractie is bereid zijn steun te geven aan het Sloveense Voorzitterschap, zegt Martin SCHULZ (PES, DE). Slovenië verdient de steun van alle democraten, omdat het aantoont dat vrijheid en democratie uiteindelijk van elke dictatuur zullen winnen.
Schulz is tevreden over de plannen, maar wil graag duidelijkheid over de onderhandelingen met Turkije. Kan het Voorzitterschap bevestigen, dat het hier inderdaad gaat over toetredingsonderhandelingen?
Schulz vraagt ook duidelijkheid over geruchten, dat de verplaatsing van een Nokiavesting van Duitsland naar Roemenië wordt gesubsidieerd door de Europese Unie.
"Europa heeft verwachtingen", opent Graham WATSON (ALDE/ADLE, UK). 2008 moet het jaar van de voortgang worden en daarom verwacht hij van het Voorzitterschap een goede start. Europa heeft inderdaad interne dynamiek nodig om banen te creëren voor de mensen.
Vooruitgang op de Balkan is terecht een van de prioriteiten en de kennis van het Voorzitterschap van de regio is een bonus. "Maar laat me duidelijk zijn. De situatie in Bosnië is niet slechter dan in Kosovo. Die opmerkingen van u stimuleren de inwoners van Bosnië niet. We moeten strikt zijn ten aanzien van Servië. Zonder medewerking met het Joegoslavië tribunaal zal er geen Stabilisatie en Associatieovereenkomst zijn tussen Servië en de Europese Unie. Die medewerking is vooralsnog onvoldoende en uw constructieve houding zou de Serviërs wel eens over de streep kunnen trekken."
Brian CROWLEY (UEN, IE) benadrukt, dat Slovenië voorzitter wordt op een uitdagend moment. De ratificatie van het Verdrag van Lissabon is cruciaal voor de Unie. Betreffende de uitbreiding merkt hij op, dat de kandidaat-lidstaten het gevoel moeten hebben een kans op toetreding te hebben. Aangaande Kosovo hebben we een vreedzame transitie nodig. Gezamenlijk politie-optreden is een goed begin.
"Als rebel, democraat en man van rede weet ik zeker dat u licht kunt laten schijnen in de donkere hoeken van ons continent. Europa heeft helden nodig die weten wat het is om geen vrijheid te hebben, die gevochten hebben voor de vrijheid en die vrijheid nu in waardigheid hanteren."
Monica FRASSONI (GROENEN/EVA, IT) zegt dat een low-carbon economie geen nucleaire economie is. We verspillen tijd en geld, terwijl we zouden moeten werken voor echt hernieuwbare energiebronnen. Frassoni bekritiseert het gebrek aan toegang tot Raadsdocumenten inzake internationale onderhandelingen, zoals bijvoorbeeld inzake de onderhandelingen met China. Het Parlement moet geïnformeerd worden over wat er gaande is. Inzake van persoongegevens vraagt Frassoni dat de toepassing van het besluit wordt uitgesteld tot na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon. Dan kan het Europees Parlement ook een rol spelen.
Francis WURTZ (EVL/NGL, FR) onderstreept dat Slovenië een aantal ondankbare dossiers heeft geërfd. De ratificatie van het nieuwe verdrag zonder referenda is een stap terug in de relatie tussen de Unie en de burgers. Wurtz benadrukt ook de noodzaak van een debat over sociale dumping en dalende lonen in vergelijking met stijgende winsten. Hij noemt de terugkeerrichtlijn inzake migratie een schandalige richtlijn, die de mooie intenties ontmaskeren van de interculturele dialoog. Ten slotte stelt hij een aantal kritische vragen over problemen op de Balkan.
"U bent actief om te voorkomen dat er in de lidstaten van de Unie een referendum over het Verdrag van Lissabon plaatsvindt," zegt Jens-Peter BONDE (IND/DEM, DK) tegen de Raadsvoorzitter. Het Verdrag verplicht de EU instellingen zo open en zo dicht mogelijk bij de burger te besluiten. "Uw inmenging in interne aangelegenheden is in strijd met het Verdrag. Het nieuwe Verdrag (van Lissabon) werd zo ver mogelijk van de burger besloten. Nu kan alleen Ierland de democratische eer redden".
Overige sprekers
Els DE GROEN i (GROENEN/EVA, NL) heet het Sloveense Voorzitterschap welkom, maar spreekt ook haar zorgen en teleurstelling uit over het ontbreken van een antwoord op de vraag of Slovenië de Romaconferentie zal organiseren in eigen land. Er is steun van de Europese Commissie en Europese raad. De Romagemeenschap wil graag samenwerken. De Roma zijn het slachtoffer van de Balkanoorlog en zijn als vergeten natie nu verspreid over heel Europa.
Een Europese werkgroep moet Servië helpen de samenwerking met het Joegoslavië tribunaal te verbeteren, zegt Jan Marinus WIERSMA i (PES, NL). Dit zou de impasse kunnen doorbreken en zou ook de Nederlandse regering kunnen overtuigen. We moeten het voorbeeld van Kroatië volgen.
De Unie moet ook Oekraïne nieuwe concretere voorstellen doen zonder lidmaatschap te bieden. Inzake Georgië is de Unie misschien te snel en te positief geweest over de presidentsverkiezingen. De Unie moet een brug slaan tussen de oppositie en de president in Georgië. Het Voorzitterschap moet de dialoog met Rusland voortzetten en focussen op energie en democratie, nu de blokkades voor de onderhandelingen lijken weggenomen.
Het Voorzitterschap moet bij de start van de nieuwe Lissaboncyclus de sociale dimensie meer in het oog houden, zegt Anne VAN LANCKER (PES, BE). De vorige cyclus zorgde voor groei en jobs, maar de nieuwe voorstellen missen ambities. In de sfeer van de globalisering moeten we ons sterk maken voor jobs van kwaliteit en niet op lage lonen en standaarden. Er zijn nog steeds veel precaire jobs en er is veel armoede. Het Sloveense Voorzitterschap moet een ambitieuzere agenda inzake de sociale dimensie ontwikkelen.
Nogmaals de Raad
Janez JANSA bedankt voor de vele vragen en voor de steun betreffende de prioriteiten van het Voorzitterschap. Aangaande het Verdrag benadrukt hij dat de lidstaten de verantwoordelijkheid hebben om in soevereiniteit de ratificatie af te handelen. Hij benadrukt dat hij slechts solidariteit wil tonen. In Bosnië is de situatie inderdaad niet slechter dan in Kosovo. De terugkeer van vluchtelingen is een probleem, waar voor veel maatregelen nodig zijn.
Nogmaals de Commissie
José Manuel BARROSO benadrukt dat de Commissie geen regionale steun heeft gegeven ten faveure van de delokalisatie van Nokia. Barroso noemt het volstrekt onaanvaardbaar als fondsen zouden worden gebruikt voor delokalisatie. Via PHARE heeft de Unie wel steun gegeven aan de ontwikkeling van bedrijventerreinen in Roemenië. Bovendien maakt het voor Barroso uit of we over delokalisatie naar buiten de Unie of binnen de Unie spreken. Duitsland is de grootste exporteur naar de nieuwe lidstaten. Meer in het algemeen verdienen zowel de nieuwe als de oude lidstaten erg veel aan de uitbreiding. Politieke leiders in de lidstaten moeten meer verantwoordelijkheid durven dragen voor hun besluiten betreffende de uitbreiding.