Debat over de toekomst van Europa met de Spaanse premier
De Spaanse premier Zapatero ontvouwt in het halfrond zijn visie op de toekomst van Europa.
De voorzitter van het Parlement
Hans-Gert PÖTTERING i (EVP-ED, DE) bedankt de Spaanse premier Zapatero voor zijn acceptatie van de uitnodiging van het Parlement om te komen spreken over de toekomst van Europa. De premiers Guy Verhofstadt, Romano Prodi en Jan Peter Balkenende i gingen hem voor. Zapatero heeft als eerste een referendum over het nieuwe verdrag georganiseerd. 77% van de Spanjaarden sprak zich in dat referendum uit voor het nieuwe verdrag. Spanje is een land met een diepgaande Europese overtuiging.
De Spaanse premier
Als "overtuigend en militant Europees gezinde en als premier van een Europees gezind land," is José Luis RODRIGUEZ ZAPATERO trots om aanwezig te zijn in het Europees Parlement. "In het EP i huist de wil van de Europese burger." "De Europese idee is voor Spanjaarden gekoppeld aan de schreeuw om vrede, veiligheid en welvaart. Spanje dankt veel aan Europa."
Zapatero wil een Europa van waarden. "De Europese identiteit is gesmeed in tragische gebeurtenissen, maar ook in verlichte gedachten." Zapatero spreekt over een 'morele codex' van Europa.
Europa moet ook efficiënt zijn en de uitdagingen van deze tijd aankunnen. De Europese burgers hebben de meeste rechten en zijn het best beschermd van alle burgers ter wereld. Er ligt een ethische taak om aan de verspreiding van die rechten wereldwijd te werken. Zapatero heeft het pessimistische beeld, dat de uitbreiding van de Unie de Unie zou verwateren, nooit gedeeld.
De minister-president prijst de weg die tot een nieuw verdrag heeft geleid en de steun die Spanje daarin van het Europees Parlement heeft ontvangen. Het is goed dat er in de nabije toekomst meer met meerderheidsbeslissingen zal worden besloten.
Europa moet zijn markten openstellen en de markten van zijn niet-communautaire partners ondersteunen, op basis van een eerlijke behandeling. Er moet worden gewerkt om welvaart te genereren, want ons Europa is een sociaal Europa.
Cohesie is een basisprincipe van de EU. De solidariteit tussen de lidstaten moet worden bevorderd. Spanje is bereid zijn ervaringen te delen met de nieuwe lidstaten die aanspraak maken op de structuurgelden.
Het Europese migratiebeleid moet worden versterkt. Immigratie heeft een positief potentieel voor het ondervangen van de vergrijzing en het scheppen van economische groei. Het Europese grensbewakingsagentschap moet worden versterkt.
Spanje pleit verder voor een echte Europese energiemarkt, waarbij er een voldoende mate van interconnectiviteit bestaat. Spanje committeert zich ook aan de bestrijding van de klimaatverandering, een terrein waarop de EU een voorhoedepositie moet innemen.
Op buitenlands gebied heeft de Unie de afgelopen jaren successen geboekt in ingewikkelde enclaves zoals Congo, Macedonië en Georgië. Laten we de Afrikaanse landen steunen zodat ze hun bevolkingen een menswaardig bestaan kunnen bieden. Europa moet de strijd oppakken tegen armoede en honger, en voor gezondheidszorg en onderwijs. De EU moet ook de betrekkingen met Latijns-Amerika aanhalen en multilateralisme en de centrale rol van de VN bij het oplossen van conflicten ondersteunen.
Het is essentieel dat de Unie doorgaat met het uittekenen van een Europees defensiebeleid om onder de aegis van de Verenigde Naties de vrede en veiligheid in de wereld te bewaken.
De premier gaat in op de successen van zijn regering in Spanje. De gelijkheid van mannen en vrouwen en de invoering van het homohuwelijk zijn belangrijke verworvenheden. Spanje wil ook deel uitmaken van de top tien van landen die het meeste uitgeven aan ontwikkelingssamenwerking.
Zapatero dankt het Europees Parlement voor zijn werk. Nergens is de Europese geest beter voelbaar dan in dit Huis.
Fractiewoordvoerders
Jaime María MAYOR OREJA (EVP-ED, ES) kan niet met woorden uitleggen wat de Europese Unie i voor de EVP-ED-fractie betekent. De politieke impuls om de Europese Unie die we hebben om te zetten in de EU die we nodig hebben, ontbreekt vandaag de dag. Wij moeten de burgers uitleggen welke obstakels er nog zijn, waaronder een goede bevoegdheidsverdeling tussen de Unie en de lidstaten. Een Europese Unie krijg je niet zonder Europese politieke partijen. Het is geen kwestie van zwakke landen of een zwakke Unie, de Unie is sterk als de lidstaten krachtig zijn.
Martin SCHULZ (PES, DE) is ongelukkig met de lege banken rechts in het Parlement: je bent beleefd of je bent het niet. Spanje heeft veertig jaar geleefd onder een dictatuur en heeft door de integratie in de Europese Unie zijn diversiteit en vrijheid ontplooid. Spanje, Portugal en Griekenland zijn modelstaten, omdat ze het fascistische juk hebben afgeworpen. Spanje klopt terecht aan de deur van de G8, wie had dat twintig jaar geleden kunnen denken? De onafhankelijkheid en soevereiniteit van Spanje zijn juist versterkt door de invoering van de euro. Er is geen enkele regeringsleider die zich sterker heeft ingezet voor de rechten van vrouwen dan Zapatero. Schulz bedankt Zapatero daarvoor en moedigt hem aan zijn beleid voort te zetten.
Graham WATSON (ALDE/ADLE, UK) heeft geen behoefte aan een club van wijze mannen die nog eens gaat nadenken over de toekomst van Europa. De reflectieperiode is voorbij en we zijn al halverwege de Lissabondoelstellingen. Nu niet terug naar de tekentafel, dus nu ook niet terug naar een Brits plan voor een vrijhandelszone. Zapatero heeft de achttien 'Vrienden van de Grondwet' bijeengebracht in Madrid. Het Europees Parlement wil dat de Europese visie van Zapatero verbreid raakt.
Brian CROWLEY (UEN, IE) vindt het jammer dat de Spaanse eerste minister wordt geconfronteerd met een debat over het verleden van Europa, terwijl het vandaag toch over de toekomst zou gaan. Het EP spreekt namens de Europese volkeren en al te vaak worden de standpunten van het EP terzijde geschoven. Crowley roept Zapatero op zijn invloed wereldwijd te doen gelden, met name in Latijns-Amerika waar weer autocratische stromingen de kop op steken.
Monica FRASSONI (GROENEN/EVA, IT) steunt Zapatero en geeft uiting aan haar waardering voor diens inzet voor de vrouwenrechten, alhoewel er in het gevolg van de premier weinig vrouwen te vinden zijn. Hoe zit het met de vrienden van de grondwet van Zapatero? Het zijn toch de vijanden van de grondwet die hun zin hebben gekregen, terwijl de vrienden zich zeer discreet hebben opgesteld. De eurovignet-richtlijn wordt niet door Spanje omgezet en de Kyotodoelstellingen zijn voor het land nog ver weg. Frassoni hoopt dat Spanje nu in beweging komt en de minister voor het milieu meer ruimte krijgt dan nu het geval is.
Francis WURTZ (EVL/NGL, FR) heeft een mooie, humanistische toespraak gehoord die hij graag onderschrijft. Maar er is heel veel bijsturing nodig om dat mooie Europa gestalte te geven. Het sociale Europa bestaat nog niet. Er is veeleer sprake van een verlaging van arbeidskosten, van concurrentie tussen sociale modellen. Laten we de waarheid onder ogen zien. Ja, we moeten de banden met Afrika aanhalen, maar al onze Afrikaanse partners wijzen terecht de partnerschaps- en associatieakkoorden af.
Graham BOOTH (IND/DEM, UK) prijst Zapatero voor zijn besluit een referendum over de Grondwet te houden. Nu er een nieuw verdrag ligt, kan de premier dit staaltje toch wel herhalen? Of denkt Zapatero dat het hervormingsverdrag veel te ingewikkeld is voor de Spaanse bevolking? Ofwel maalt de politieke elite, zoals Sarkozy, niet om wat de burgers denken, ofwel denkt de elite dat de bevolking te dom is om datgene te begrijpen wat uitstijgt boven McDonald's.
Overige spreker
Volgens Frank VANHECKE (NI, BE) is het totale gebrek aan democratische inspraak het grootste probleem van de Unie. De Europese burgers aanvaarden de Europese instellingen steeds minder. Het nieuwe verdrag betreft een nauwelijks aangepaste Europese Grondwet. Die tekst werd weggestemd, maar dat wordt nu weggelachen. Democratische uitspraken in referenda worden bij het huisvuil gezet. Straks regeert een zeer select clubje een superstaat. Daarnaast zijn de burgers tegenstander van de toetreding van Turkije tot de Unie, omdat Turkije geen Europees land is. We moeten een debat houden over het herstel van de democratie in de Europese instellingen.
Nogmaals de premier
José Luis RODRIGUEZ ZAPATERO dankt de Europese Unie en de grote lidstaten Frankrijk, Italië en Duitsland voor hun bijdrage aan de democratie in Spanje en de opname van Spanje in de EU. Er is geen maatschappij in de wereld die de afgelopen 25 jaar zoveel veranderingen heeft meegemaakt als Spanje. "Europa is een unie van democraten. Het hervormingsverdrag zal een geweldig verdrag en niet zomaar een verdragje zijn." Het nieuwe verdrag zal niet worden onderworpen aan een referendum omdat er heel veel in staat wat ook al in de Grondwet stond, die al in een referendum is voorgelegd. Bovendien hebben de lidstaten zich uitgesproken voor parlementaire ratificaties. Hoe sterker de Europese Unie is, hoe sterker de lidstaten zijn.
Zapatero schetst drie gebieden waarop de EU zich de komende jaren prioritair moet bewegen: de Unie moet op de eerste plaats het hoofd bieden aan de klimaatverandering en aan het uitputten van de energiebronnen. Spanje is ver verwijderd van de doelstellingen van Kyoto, maar heeft sinds het aantreden van Zapatero voor het eerst een daling met 4% van de uitstoot van broeikasgassen laten zien. Ten tweede moet Europa zorgen voor meer ontwikkelingssamenwerking. Wat zal men in Afrika wel niet denken over Europese discussies over een diepe crisis waarin we zouden verkeren? Ten derde zijn de waarden van welvaart, werk en democratie richtinggevende beginselen die het perspectief voor de EU moeten schetsen. Sociaal beleid kost niet zozeer geld, maar waarborgt dat de maatschappij geld kan creëren. We moeten blijven hameren op de sociale rechten.
Overige spreker
Marianne THYSSEN (EVP-ED, BE)
Men zou uit de aanwezigheid van de premier verkeerdelijk kunnen opmaken dat we ons nog steeds in de reflectieperiode bevinden, want voor die periode was de reeks debatten met regeringsleiders bedoeld. Gelukkig is die periode achter de rug. Het nieuwe verdrag is geen eindpunt maar een beginpunt. Het biedt perspectief voor de uitbouw van Europese waarden en voor meer welvaart en democratie. Ook de Belgische staatshervorming is instrumenteel en gericht op de waarden die we delen.