Parlement bespreekt route Servië op weg naar de EU
De afgelopen zomer hervatte de EU de onderhandelingen met Servië over een mogelijke Stabilisatie- en Associatieovereenkomst i. Zal Servië binnenkort officieel kandidaat-lidstaat van de EU worden? Wat zijn de belangrijkste onderwerpen die de toekomstige relatie met de EU zullen bepalen? Een rapport over de relaties van de EU met Servië zal deze woensdag in de plenaire vergadering worden behandeld, evenals een overeenkomst over de vereenvoudiging van visumprocedures.
Servië heeft een moeilijk verleden achter de rug: de afgelopen 15 jaar maakte het de oorlog na het uiteenvallen van de voormalige Joegoslavië mee, evenals de VN-sancties, de kwestie Kosovo, de NAVO-bombardementen in 1999 en de zaak-Milosevic. Hoewel de Servische economie in het jaar 2006 met 5,8% steeg, staat daar tegenover dat er een toenemend begrotingstekort bestaat, evenals een hoog werkloosheidscijfer. Ook de aanwezige corruptie zorgt voor de nodige problemen.
Op weg naar de EU?
In 2000 erkenden de EU-leiders de landen van de Westelijke Balkan als potentiële kandidaten voor het lidmaatschap van de EU. Daarbij vormt een Stabilisatie- en Associatieovereenkomst een voorwaarde voor een mogelijke toetreding van deze landen tot de EU. Een Stabilisatie- en Associatieovereenkomst vereist respect voor democratische principes, de rechten van de mens en de rechtsstaat. Ook voorziet het in de totstandbrenging van een vrijhandelszone met de EU en rechten en verplichtingen op gebieden zoals overheidssteun, mededingingsregels en intellectueel eigendom met als doel dat de economieën in het gebied moeten beginnen te integreren met die van de EU.
In 2005 werden onderhandelingen over zo'n overeenkomst met Servië gestart, waarna ze een jaar later werden afgebroken door een gebrek aan samenwerking van Servië met het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. In juni van dit jaar werden de onderhandelingen hervat; volledige samenwerking met het tribunaal vindt echter nog niet plaats. Op dit moment vormen de officiële kandidaat-lidstaten Kroatië, de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië en Turkije.
Wachten op Mladi? en Karadzi?
Vorige week overhandigde de hoofdaanklager van het Joegoslavië-tribunaal Carla del Ponte een rapport aan de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU, waarin zij bevestigde dat de samenwerking van Servië met het tribunaal "beter is dan een jaar geleden", maar dat deze "nog te langzaam verloopt en nog niet volstaat."
Hoewel Servië onlangs de voortvluchtigen Zdravko Tolimir en Vlastimir Djordjevi? uitleverde, is het er vooralsnog niet in geslaagd om de vier belangrijkste gezochte personen uit te leveren, waaronder de oud-opperbevelhebber van de Bosnisch-Servische troepen Ratko Mladic en oud-politicus Radovan Karadic. De Sloveense rapporteur Jelko Kacin (Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa fractie) stelt dat "zonder de uitlevering van deze personen de EU de ondertekening van een Stabilisatie- en Associatieovereenkomst zelfs niet kan overwegen."
De status van Kosovo
Een belangrijke kwestie die toekomstige relaties tussen Servië, de EU en de bredere wereldgemeenschap beïnvloedt is de definitieve status van Kosovo. Het gebied is formeel nog een provincie van Servië, maar valt sinds 1999 onder de administratie van de VN, waarbij NAVO-troepen voor de veiligheid op de grond zorgen.
De houding van Servië tegenover de plannen voor een onafhankelijk Kosovo zal een bepalende factor zijn in het bepalen van de vooruitzichten van de EU op lange termijn. De Begrotingscommissie van het Europees Parlement wil daarbij dat voor het volgend jaar meer geld wordt uitgetrokken voor Kosovo. Het voltallige Parlement bespreekt de EU-begroting voor 2008 vandaag.
Vereenvoudiging van visumprocedures
Naast het rapport-Kacin zullen de Parlementsleden eveneens een overeenkomst over de vereenvoudiging van visumprocedures voor korte verblijven tussen de EU en Servië bespreken. Kacin: "Het ondertekenen van deze overeenkomst is extreem belangrijk voor Servië en de andere landen op de Balkan. Op deze manier kunnen jongeren en professionals makkelijker met hun Europese tegenhangers contacten uitwisselen. Dit zou kunnen leiden tot een vergemakkelijking van het democratiseringsproces in Servië en bovendien nationalisme en xenofobie in de Servische samenleving tegen kunnen gaan."