Vijf vragen aan Aliaksandr Milinkevich, de Wit-Russische oppositieleider

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op donderdag 1 maart 2007.

In maart vorig jaar werd Aliaksandr Milinkevich gevangen gezet na een protest tegen het resultaat van de presidentsverkiezingen in Wit-Rusland. Deze toonden duidelijke manipulatie van de media en het kiessysteem door tegenstander Alexander Lukashenko. Felle veroordelingen van de EU en de VS kwamen laatstgenoemde ten deel, Milinkevich mocht later de Sakharov-prijs van het Parlement voor de vrijheid van gedachte voor zijn vredige oppositievoering in ontvangst nemen.

  • 1. 
    Hoe reageerden de autoriteiten in Wit-Rusland toen u de Sakharov-prijs won?

"De autoriteiten waren not amused. De leider van de KGB concludeerde dat "veel mensen een toekenning verdienen, maar Milinkievich niet." Deze ongemakkelijkheid van de autoriteiten is een goed teken. De toekenning is een teken dat Europa Wit-Rusland niet zijn gang laat gaan zolang democratie daar geen overwinning boekt. Het Europees Parlement wordt zo diep betrokken bij onze zaak, dat het soms lijkt dat we teveel van de schijnwerpers op ons gericht krijgen. Ik ben zeer dankbaar voor de steun, aangezien wij niet in een eenvoudige situatie zitten. Deze steun geeft ons positieve energie.

  • 2. 
    Wijst de recente ruzie over gasprijzen erop dat de vriendschap Minsk-Moskou is beëindigd?

Moskou is beledigd als een dame die een huwelijk is beloofd maar vertrekt wanneer dit niet plaatsvindt. Wit-Rusland heeft zijn mening op het huwelijk veranderd. Als eigenaar van het product heeft Rusland het recht het voor de prijs te verkopen die het wil.

Meneer Lukashenko slaagde er niet in om serieuze hervormingen door te voeren toen hij ongelooflijk goedkoop olie- en gasvoorraden had. Wat nodig was waren herstructurering, privatisering en investeringen die nieuwe technologieën aantrekt. Alles werd verspild op lege projecten. De economische crisis is dreigend, dus meneer Lukashenko moet vrije verkiezingen toestaan, media de vrije hand geven en de mensen vrijlaten.

  • 3. 
    Welke problemen ziet de Wit-Russische oppositie voor ogen en zijn jullie verenigd? Hoe waren de recente lokale verkiezingen?

Het is moeilijk om eenheid te bereiken, dat is makkelijker tijdens presidentiële verkiezingen wanneer je een duidelijke doelstelling hebt. Tijdens de huidige periode hebben wij besproken of er één enkele leider moet komen. Ik beantwoord deze vraag bevestigend, er moet één leider, één hoofdkwartier en één werkprogramma komen. Sommigen noemen me een dictator, een wolf in schaapskleren. Maar ik denk wij in oorlog zijn, daarom hebben we een hoofdkwartier en ambtenaren en militairen nodig. Wij moeten allen voor de persoon werken die wij zouden hebben gekozen.

Er wordt me vaak gevraagd of ik zelf geloof dat er in Wit-Rusland iets kan worden veranderd. In werkelijkheid zijn er geen verkiezingen in Wit-Rusland, de vertegenwoordigers worden benoemd door autoriteiten. Wij kunnen de hoop opgeven of blijven werken, we kiezen voor het laatste, ook omdat we als bron dienen voor de mensen. Er is namelijk geen onafhankelijke televisie en slechts een paar kranten in Wit-Rusland.

  • 4. 
    Wat is uw bericht aan onze lezers in 27 Europese landen?

Ik wil dat Europa niet vergeet dat er een land is in moeilijke omstandigheden met een dictatuur, een buurland met Europese geschiedenis, tradities en mentaliteit. Ten tweede zou ik graag veel politici willen zien die moraal op de eerste plaats zetten en niet economische belangen. In het Europees Parlement zie ik veel politici zoals deze en daar ben ik dankbaar voor. Er zijn vragen over wat belangrijker is: veiligheid, stabiliteit of de strijd voor de rechten van de mens en soms moet er een keuze worden gemaakt. Ik zie dat in het Parlement ethiek de prioriteit heeft, daar ben ik trots op.

  • 5. 
    Is er hoop voor verandering vóór de Wit-Russische presidentiële verkiezingen van 2011?

Vrije informatie en de verdwijning van vrees zou minder dictatuur betekenen. Ja, een economische crisis kan hervormingen versnellen, maar ik zou niet willen dat we aan de macht zouden komen door het instorten van de economie. Ik ben voor evolutie. Men moet over het leven van mensen hebben en niet aan de zetel van de voorzitter denken.