EP heeft kritiek op politieke situatie in Wit-Rusland na de parlementsverkiezingen en het referendum

donderdag 28 oktober 2004

Gezamenlijke ontwerpresolutie over de politieke situatie in Wit-Rusland na de parlementsverkiezingen en het referendum van 17 oktober 2004

Doc.: RC6-0094/2004

Procedure : Ontwerpresolutie

Debat : 27 oktober 2004

Stemming : 28 oktober 2004

Ontwerpresolutie aangenomen (449-20-22)

Het EP beklemtoont dat de parlementsverkiezingen en het referendum van 17 oktober 2004 niet hebben voldaan aan de internationale normen voor democratische verkiezingen en derhalve niet als vrije en eerlijke verkiezingen kunnen worden beschouwd. Het EP is dan ook van mening dat het in Wit-Rusland gekozen parlement niet beschikt over een effectief democratisch mandaat om het volk te vertegenwoordigen. Het EP weigert de geldigheid van het referendum te erkennen en is van oordeel dat president Aleksander Loekasjenko niet over een constitutionele basis beschikt om zich bij de in 2006 te houden verkiezingen kandidaat te stellen.

Het Parlement veroordeelt de gewelddadige aanvallen van het bewind in Wit-Rusland op studenten, leidende figuren van de oppositie en journalisten bij vreedzame politieke demonstraties in Minsk en dringt er bij de autoriteiten van Wit-Rusland op aan allen die bij deze demonstraties werden gearresteerd in vrijheid te stellen. De leden zien in de aanvallen op politieke tegenstanders van het bewind een nieuwe stap in de vestiging van een bijna dictatoriaal regime in Wit-Rusland door president Loekasjenko. Zij zijn ervan overtuigd dat het beleid van de EU jegens Wit-Rusland in het licht van de gebeurtenissen dringend moet worden herzien.

De leden betuigen hun medeleven met de familie van Veronika Tsjerkasova, de journaliste die voor de vakbondskrant "Solidarnost" werkte en die onder onopgehelderde omstandigheden werd vermoord in haar flat. De leden noemen haar een belangrijke persoon die op de bres stond voor de vrijheid van informatie. Zij doen een beroep op de Wit-Russische autoriteiten om een serieus onderzoek in te stellen naar deze misdaad en de moordenaar(s) te vervolgen.

Het Parlement dringt er bij de Commissie, de Raad en de lidstaten op aan hun beleid van isolering van president Loekasjenko en de machthebbers om hem heen voort te zetten en zo mogelijk te intensiveren, totdat zij duidelijke stappen nemen waaruit hun bereidheid blijkt om de democratische waarden en de rechtsstaat te eerbiedigen. Tevens dringt het EP er bij de Commissie, de Raad en de lidstaten op aan een actieplan op te stellen om de steun aan alle resterende democratische krachten in Wit-Rusland op te voeren. Het Parlement roept in het bijzonder de Commissie op om de mogelijkheden te bestuderen voor:

  • subsidiëring van een neutrale zender voor de burgers van Wit-Rusland;
  • instelling van een onderwijsprogramma in het kader waarvan studiebeurzen kunnen worden verstrekt aan jongeren en studenten uit Wit-Rusland die in de EU willen studeren;
  • financiële steun aan academische instellingen die bereid zijn studenten uit Wit-Rusland op te nemen.

    De Raad wordt verzocht om een besluit te nemen over een aantal gerichte sancties tegen leden van het Wit-Russische regime, zoals uitbreiding van het visumverbod. Daarnaast moet de materiële steun voor gemeenten die zich tegen het regime verzetten, worden verhoogd. Tenslotte verzoekt het EP het Voorzitterschap om de situatie in Wit-Rusland op de agenda te plaatsen voor de komende EU-Rusland top op 11 november in Den Haag, gezien de nauwe betrekkingen tussen Rusland en Wit-Rusland.