Uitreiking Sacharovprijs 2004 aan Journalistenvereniging Wit-Rusland
Uitreiking Sacharovprijs aan de journalistenvereniging van Wit-Rusland
14 december 2004
EP-Voorzitter Josep BORRELL (PES, ES) zegt dat in 2004 de druk van de Wit-Russische autoriteiten op de media in hun land aanzienlijk is toegenomen. Systematisch worden kranten gesloten en journalisten vervolgd. In het dictatoriale regime dat Wit-Rusland is, is toegang tot correcte informatie vol risico's. Toch blijft de Journalistenvereniging proberen de publieke opinie bewust te maken van het recht op vrije meningsuiting. Het Europees Parlement zal met het maatschappelijke middenveld in Wit-Rusland in contact blijven. Wit-Rusland is het enige Europese land waar de doodstraf nog wordt toegepast. Het EP zal blijven eisen dat de autoriteiten het werk van de Journalistenvereniging eerbiedigen.
Mevrouw Zhanna LITVINA, voorzitster van de Journalistenvereniging van Wit-Rusland, is bijzonder ontroerd. Het Europees Parlement betuigt zijn steun aan de democratische bewegingen in Wit-Rusland. Wit-Rusland is een van het schaakbord afgevallen schaakstuk dat hopelijk ooit weer zijn plaats aan de Europese tafel zal innemen. De Sacharovprijs is een belangrijk signaal, niet alleen omdat de Journalistenvereniging de journalistiek in Wit-Rusland wil redden, maar ook omdat ze het recht op toegang tot informatie voor alle burgers wil herstellen. Er zijn krachten in Wit-Rusland die proberen de zittende macht te beschermen door een volledige greep op informatie te hebben. Gemonopoliseerde media proberen mythes te verspreiden zoals de mythe dat niemand in Europa interesse heeft in wat er in Wit-Rusland gebeurt, dat Europa vijandig staat tegenover Wit-Rusland en dat de enige die te vertrouwen is, het staatshoofd van Wit-Rusland is.
Kritiek op de autoriteiten wordt niet geduld. De afgelopen verkiezingen hebben laten zien dat er grote druk wordt uitgeoefend. Ondanks het verslag van de speciale rapporteur van de Raad van Europa voor Wit-Rusland over verdwenen politici, willen de autoriteiten nog steeds geen onderzoek instellen naar deze verdwijningen. Reeds voorafgaand aan de afgelopen verkiezingen zijn negentien onafhankelijke media, veelal kranten, gesloten. De Journalistenvereniging zou niet kunnen overleven zonder de Europese en internationale steun. Het is belangrijk dat de Europese Instellingen hun opstelling niet verzwakken.
Het totalitaire regime kan alleen het hoofd worden geboden wanneer de mensen adequate informatie kunnen krijgen. De Journalistenvereniging heeft daar een programma voor, dat onder meer bestaat uit steun voor de onafhankelijke pers en NGO's die nog actief zijn in Wit-Rusland. Misschien kan er een speciale vertegenwoordiger van de EU worden aangesteld. Het is erg belangrijk dat de bevolking de boodschap krijgt van de EU dat de terugkeer in de schoot van Europa van de Wit-Russische bevolking zelf afhangt. Mevrouw Litvina vraagt het Parlement hoorzittingen te organiseren over de situatie in Wit-Rusland.
Vervolgens reikt de Voorzitter de Sacharovprijs 2004 voor de Vrijheid van Denken uit aan mevrouw Litvina.
Zie voor meer informatie over de Sacharovprijs de background note van 10 december 2004 op de website van de Persdienst: http://www.europarl.eu.int/press/index_publi_nl.htm.