Blair presenteert Werkprogramma Brits voorzitterschap voor EP

Verklaring van de Raad - Werkprogramma van het Brits voorzitterschap

Debat : 23 juni 2005

Debat

Namens de Raad

Tony BLAIR

Europa voert een diepgaand debat over zijn toekomst. Elke crisis biedt kansen. Europa moet de moed hebben de kans die zich nu voordoet te grijpen. Het gaat niet aan persoonlijk te worden of mensen uit te schelden. Er is geen sprake van een discussie over een Europa van de vrije markt of een sociaal Europa. Dat is niet alleen een verkeerde interpretatie, het is een poging de voorstanders van Europa te intimideren. Blair is gepassioneerd pro-Europa. Hij heeft als premier het sociale handvest van Europa ondertekend. De Unie is een Unie van gedeelde waarden, niet slechts een vrijhandelszone. De premier gelooft in Europa als politiek project en zal nooit een Europa aanvaarden dat slechts een economische markt is. Maar het doel van politiek leiderschap is het opzetten van een juist beleid. De afgelopen vijftig jaar heeft Europa enorm veel bereikt.

China, de VS en India zullen over enkele decennia de grootste markten ter wereld zijn. Het is tijd om te vernieuwen. Dit zal alleen lukken als de Europese waarden worden gekoppeld aan een moderne wereld. Nu is niet het moment diegenen die Europa willen hervormen te betichten van verraad aan Europa. Blair vreest dat de burgers weer eens vooruit lopen op de politieke klasse. Burgers zien de politiek vaak veel helderder dan politici, juist omdat ze er vanaf enige afstand naar kijken. De burgers zijn er nu niet van overtuigd dat de EU hun leven zal verbeteren. Het grondwettelijk verdrag werd ondertekend door alle regeringen, maar werd door meer dan 60% van de Nederlandse burgers verworpen. De realiteit is dat in meer lidstaten de handen niet op elkaar kunnen worden gekregen voor de grondwet. Het is niet zo dat de burgers per se tegen de grondwet zijn, maar zij hebben een signaal af willen geven aan hun politieke leiders.

De wereld is in vergelijking met twintig, dertig jaar geleden onherkenbaar veranderd. Er is nood aan gematigd leiderschap. De agenda van Lissabon is opgesteld om van Europa de best concurrerende regio van de wereld te maken. Is dat project geslaagd? In de verklaring van Laken stond, dat de Unie dichter bij de mensen moest worden gebracht. Is dat gelukt? Dat is de context waarin het debat over de Europese begroting moet worden gevoerd. De begroting staat niet los van de crisis in Europa, maar moet er het antwoord op zijn.

Er is veel kritiek geweest op Blairs houding tijdens de Europese Raad. Maar Blair is wel de eerste Britse premier die gezegd heeft dat de Britse korting ter discussie mag komen te staan. Straks is het 2014 en zijn er geen fundamentele veranderingen doorgevoerd. De Britten zijn de op een na grootste nettobijdrager aan de EU en hebben miljarden meer aan Europa bijgedragen dan andere landen. Het sociale model van Europa moet worden gemoderniseerd. Wat is er sociaal aan een Europa met twintig miljoen werklozen? Waarom zijn er in India meer afgestudeerde wetenschappers dan in de EU? Waarom ligt de productiviteit in de VS veel hoger dan hier? China heeft zijn investeringen in onderzoek en ontwikkeling verdrievoudigd. Europa moet beter kunnen concurreren. Het heeft behoefte aan een sociaal model dat werkt. Het reguleren en beschermen van banen kan op de korte termijn misschien enkele banen behouden, maar kost op de lange termijn vele banen.

De Britse regering heeft een programma opgezet waarbij de jeugdwerkloosheid praktisch is uitgebannen. De regering heeft een minimumloon ingesteld en heeft een miljoen kinderen uit de armoede getrokken. Dat is gebeurd op basis van, en niet ten koste van, een moderne economie. Een moderne begroting van Europa is er niet een die over tien jaar nog steeds 40% van zijn middelen aan het gemeenschappelijk landbouwbeleid besteedt.

Misdaad, veiligheid, immigratie, zijn andere zaken die moeten worden aangepakt. Meer dan 100.000 vrouwen zijn jaarlijks het slachtoffer van mensenhandel in de Europese Unie. De strijd tegen het terrorisme en het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid zijn andere prioriteiten. Er moeten meer Europese vredesmissies komen, binnen de NAVO of daarbuiten. De handelsmogelijkheden voor de armste landen van de wereld moeten worden uitgebreid. Europa is leidend op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en klimaatverandering. Het continent begint zich ook te bemoeien met het vredesproces in het Midden-Oosten. De VS zijn een goede partner, maar Europa moet ook een zelfstandige rol op het wereldtoneel kunnen spelen. De uitbreiding van de Unie is geen bedreiging, maar een historische gelegenheid om een krachtige Unie op te bouwen.

Het Britse voorzitterschap zal proberen het debat over de Financiële Vooruitzichten tot een oplossing te brengen. De mensen in Europa verwachten leiderschap. Het is tijd dat ze dat krijgen.

Namens de Commissie

José Manuel  BARROSO i stelt dat de strijd doorgaat, ook tijdens een crisis. Europa moet worden zoals de burgers het wensen. Om het vertrouwen van de burgers terug te vinden zijn er geen woorden maar daden nodig. Blair kan rekenen op de steun van de Commissie als hij aan zijn doelstellingen werkt. Het is belangrijk een akkoord te bereiken over de Financiële Perspectieven om te voorkomen dat Europa, en voornamelijk de nieuwe lidstaten, na 2006 verlamd raken. Niemand weet hoe de wereld er in 2013 uit zal zien. Daarom is de herzieningsclausule van belang: deze clausule biedt de mogelijkheid om de prioriteiten indien nodig aan te passen.

Het aanstaande Britse voorzitterschap heeft de belangrijke taak te werken aan betere wetgeving voor groei en banen in het kader van de Lissabonstrategie. Ook Afrika blijft een prioriteit voor de Commissie, Europa moet meer bijdragen om de Millenniumdoelstellingen te halen. Barroso wijst er in dit opzicht op dat 2005 het jaar van de ontwikkeling is. Een andere belangrijk onderwerp is het klimaatprogramma: er is behoefte aan steun van de rijke landen om het voor de arme landen mogelijk te maken zich aan te passen aan de klimaatsveranderingen. Verder moeten alle nodige inspanningen geleverd worden om de WTO-vergadering in Hong Kong succesvol te laten verlopen.

Tot slot beklemtoont Barroso dat het Britse voorzitterschap moet staan voor een gulhartig Europa en dat economische en politieke integratie van vitaal belang zijn.

Fractiewoordvoerders

Hans-Gert POETTERING (EVP-ED, DE)

Er is nog nooit zo intensief gediscussieerd over de toekomst van Europa als gisteren en vandaag. Europa is in crisis. Debatten over de toekomst van Europa moeten niet worden gevoerd achter de gesloten deuren van de Raad, maar in het plenum van de verkozen, Europese volksvertegenwoordigers. Elk land moet serieus worden genomen, Poettering ziet niets in het ontstaan van nieuwe assen tussen de grote landen. Poettering is blij dat Blair heeft gezegd dat hij niet terug wil naar een vrijhandelszone. Als de aanstaand voorzitter van de Raad naar die woorden handelt, zal hij de EVP-ED fractie aan zijn kant vinden. Er moet wel worden nagedacht over de grenzen van de Europese Unie. Niet elk land kan worden toegelaten, dan verwatert de Europese identiteit.

Martin SCHULZ (PES, DE) is blij dat Blair John Major heeft kunnen verslaan bij de verkiezingen. Schulz maakt de vergelijking met de Tour de France die vandaag begint en stelt dat het VK het afgelopen jaar vaak in de staart van het peloton zat. Met het voorzitterschap van de EU zal het VK nu in een bergetappe aan de kop van het peloton moeten rijden. De eerste etappe is veelbelovend: Blair spreekt over hervormingen en een wissel. Dat is een absolute voorwaarde voor een verbetering van de levenskwaliteit van de mensen in Europa. Economische groei moet inderdaad banen creëren, maar Schulz waarschuwt dat dit wel waardige en zekere banen moeten zijn die een inkomen opleveren waar mensen van kunnen leven. Schulz noemt het positief dat Blair bereid is tot compromissen over de begroting. Bij een compromis staat of valt de geloofwaardigheid van de eiser bij wat hij zelf wil inleveren.

Volgens Graham WATSON (ALDE/ADLE, UK) staat Blair aan het stuur van een schip dat zwalkt op zee. Vijftig jaar geleden werd al in een musical gezegd dat de Engelsen de besten waren, maar nooit begrepen werden. Groot-Brittannië heeft sindsdien vooruitgang geboekt. Maar Blair moet nu laten zien dat het VK niet tegen Europa is. De premier spreekt van nieuwe mogelijkheden, maar dat betekent ook nieuwe druk op de maatschappij. Daarvoor zijn supranationale antwoorden nodig. Hoe wil de aanstaand Raadsvoorzitter met Europa iets neerzetten als hij Europa slechts 1% van het BBP ter beschikking wil stellen? De nationale parlementen moeten hun ministers ter verantwoording kunnen roepen voor hun Europees optreden, daar is geen grondwettelijk verdrag voor nodig. De Raadsvoorzitter moet in Europa boven de nationale politiek staan. Een snelle hervorming van het landbouwbeleid is niet mogelijk zonder co-financiering ervan.

Daniel COHN-BENDIT (GROENEN/EVA, DE) heet Blair welkom in de club van personen die Europa willen veranderen. Schröder, Chirac en Blair moeten beseffen dat de 100-jarige oorlog afgelopen is. Cohn-Bendit is het eens met Blair dat een politicus de bevolking moet aanspreken, maar herinnert hem eraan dat het Britse volk destijds neen zei tegen een invasie in Irak.

Een modernisering van Europa moet op een ecologisch haalbare en sociaal duurzame wijze gebeuren. Europa kan niet werken op basis van een Brits, Frans, Luxemburgs of Nederlands bestuurlijk model: het bestuur zal op Europees niveau een mengvorm zijn van de verschillende systemen. Blair kan zich niet langer in Europa als Brits premier opstellen, hij moet vanaf heden voorzitter van Europa worden. Cohn-Bendit zegt dat het tien jaar geleden is dat Srebrenica viel. De overeenkomst van Dayton werkt niet voor Bosnië-Herzegovina. Hier ligt een belangrijke taak voor Blair om deze akkoorden te doen verdwijnen. Cohn-Bendit roept Blair op hiervoor te zorgen, "samen met uw vrienden Bush en Chirac."

Volgens Francis WURTZ (EVL/NGL, FR) is de sociale palmares van de regering Blair twijfelachtig. Op 26 mei verklaarde Gordon Brown dat wetgevingsvoorstellen moeten worden getoetst aan hun impact op het concurrentievermogen. Er zou een transatlantische, financiële ruimte zonder grenzen moeten komen. Daarnaast heeft de premier in de Financial Times gezegd dat moeten worden nagedacht over het Europese, sociale model. De afgelopen jaren is het sociale model al overal ontmanteld in het kader van de vrije markteconomie. Blair gaat ervan uit, dat zijn model het beste is. Het Angelsaksische model is echter in het Verenigd Koninkrijk zelf niet populairder onder de bevolking dan elders in Europa, ook al zou het de werkloosheid terugbrengen tot zo'n 2%. Dan het landbouwbeleid: er wordt steun verleend voor gewassen die ook in de ontwikkelingslanden worden geteeld. De korting van het VK moet eens worden beëindigd. De rebate voor het Verenigd Koninkrijk bedraagt volgend jaar meer dan de totale pre-toetredingssteun voor Bulgarije en Roemenië voor een periode van drie jaar.

Moderniseren is nodig in de 21ste eeuw, aldus Nigel FARAGE (IND/DEM, UK). De vraag is of de Britse manier ook zal werken in de Europese Unie. Farage noemt Blair de enige Europese leider die inziet waarom de Franse en Nederlandse kiezers de Europese grondwet hebben verworpen. Het is een neen tegen de richting die de Europese Unie inslaat. We moeten ervoor wachten de Franse en Nederlandse kiezers met minachting te behandelen. Farage wil dat de EU op de volgende wijze verandert: er moet meer steun voor Afrika komen, de huidige visserij-afspraken dienen te verdwijnen. De huidige akkoorden nemen alle hoop op overleving van de ambachtelijke visserijsector in de ontwikkelingslanden weg. De grootste uitdaging voor Blair is echter de vergroting van de concurrentiekracht van Europa. Farage stelt de vraag of het Britse voorzitterschap Europa concurreerbaar kan maken en ervoor kan zorgen dat de agenda van Lissabon meer is dan een wenslijstje.

Brian CROWLEY (UEN, IE) apprecieert de toespraak van Blair maar is in de war door de toespraak van Gordon Brown gisteren in Mansion House. Het plan is blijkbaar 'weg met het landbouwbeleid', ofschoon in 2002 de lidstaten de landbouwbegroting tot 2013 hebben vastgelegd. De afspraak uit 2002 voorziet reeds in een reductie van de landbouwbegroting in reële termen. Wat nu nodig is, is zekerheid voor mensen die in de sector werken. Ten tweede: Europa moet meer banen creëren, maar blijkt daar niet toe in staat. De Britse regering kan dit evenmin. Europa stelt slechts regels vast die het het bedrijfsleven mogelijk moeten maken banen te scheppen. Beleidsmaatregelen moeten gebaseerd zijn op feiten, niet op mythes en innuendo's. In Europa wordt gezegd dat de hervorming van het suikerregime de ontwikkelingslanden helpt, terwijl de ontwikkelingslanden zelf zeggen dat de hervorming een ramp voor ze is. Wat is nu waar?

Nogmaals de Raad

Tony BLAIR

Vele sprekers hebben Blair gevraagd consensus in Europa te bewerkstelligen. Gezien de vele verschillende meningen die vandaag geuit zijn, zal dat niet eenvoudig zijn. Er zijn nieuwe regels nodig om een Unie van 25 lidstaten te besturen. "Meneer Cohn-Bendit, het is leuk u weer te zien. Heel lang geleden luisterde ik naar uw toespraken en nu luistert u naar de mijne. De geschiedenis zal leren of dit een positieve verandering is." De rebate moet "globaal bekeken worden, vanuit alle aspecten." Zonder de korting zou het VK vijftien keer zoveel betalen als andere grote landen. Een hervorming van de rebate is mogelijk, maar dan moeten ook andere zaken worden gewijzigd. Hervormingen zijn absoluut en dringend nodig. Het gaat niet alleen om concurrentie van China en India, maar bijvoorbeeld ook van Thailand. Als de EU zich niet kan aanpassen, wat zal er dan gebeuren? Het gaat niet aan te roepen: "Ik ben Europees en wie het niet met mij eens is, is tegen Europa." Er bestaat een tendens om terug te keren naar institutionele vraagstukken, terwijl een debat over het beleid moet plaatsvinden.