Cyprus
De Republiek Cyprus ligt op een eiland in het oosten van de Middellandse zee. Op het eiland ligt ook de Turkse republiek van Noord-Cyprus. Het land werd in 1960 onafhankelijk, nadat het in 1925 een Britse kroonkolonie was geworden. De Republiek Cyprus is sinds 1 mei 2004 lid van de Europese Unie.
Cyprus ligt van oudsher op het kruispunt van Europa, Azië en Afrika. Het eiland herbergt nog talrijke overblijfselen van de Romeinse, Byzantijnse, Gotische en Venetiaanse beschavingen die hier gebloeid hebben. In 1191 trouwde de Engelse koning Richard Leeuwenhart met Berengaria van Navarra in Limassol, waar zij tot koningin van Engeland gekroond werd. Het land werd een Britse kroonkolonie in 1925. In 1960 werd Cyprus onafhankelijk, de Grieks-orthodoxe aartsbisschop Makarios werd president. In 1960 werd de Grieks-orthodoxe aartsbisschop Makarios president. Al kort na de onafhankelijkheid ontstond er (gewelddadige) strijd tussen de Griekse en Turkse bevolkingsgroepen. In 1974 kwam het na een staatsgreep tegen Makarios en een Turkse interventie tot een scheiding van het land. Pogingen om die ongedaan te maken, zijn mislukt.
De bekendste Cypriotische sporter is de tennisser Marcos Baghdatis. Bij de Olympische Spelen in 2012 werd een zilveren medaille bij het zeilen behaald.
Inhoudsopgave van deze pagina:
Sinds 28 februari 2023 is Nikos Christodoulides President van Cyprus. De oud-minister van Buitenlandse Zaken (2018-2022) nam onafhankelijk deel aan de presidentsverkiezingen van 2023. Dit was de eerste keer in Cyprus dat een kandidaat zonder partij de verkiezingen wint.
De eerste president van Cyprus was aartsbisschop Makarios III. Hij werd dat in 1960 en bleef president tot zijn dood in 1977. In de jaren vijftig was Makarios leider van de Cypriotische onafhankelijkheidsbeweging, die zich keerde tegen de Britse overheersing. Makarios werd opgevolgd door de sociaal-liberaal Spyros Kyprianou (1977-1988). Onder de liberale president Glafkos Kliridis (1993-2003) maakte Cyprus een economische bloeiperiode door en werd de weg vrijgemaakt voor toetreding tot de EU.
Cyprus was van juli tot december 2012 voorzitter van de Raad van de Europese Unie. De eerstvolgende keer dat Cyprus de Raad zal voorzitten is in 2026. De Cypriotische politicus Stella Kyriakides is Eurocommissaris voor gezondheid en voedselveiligheid.
Cyprus is een presidentiële republiek. De president is zowel staatshoofd als regeringsleider . De president wordt iedere vijf jaar rechtstreeks gekozen. Hij benoemt de ministers en vormt met hen de regering. De president hoeft zelf geen verantwoording af te leggen aan het parlement. Regering en parlement vormen de wetgevende macht. Het parlement bestaat uit één Kamer: het Huis van Afgevaardigden (Vouli Antiprosopon). Formeel telt het parlement 80 leden, maar in de praktijk zijn dat er vanwege de splitsing van het land slechts 56. Er zijn ook drie waarnemers in het parlement namens drie religieuze minderheden. De splitsing in een Grieks en een Turks deel bestaat al sinds 1964.
Kiesstelsel
Grondwettelijk bestaat het parlement uit 50 leden, maar in 1985 werd dat aantal bij wet verhoogd tot 80. De Grieks-Cyprioten kiezen 56 leden en er zijn 24 (vacante) zetels voor de Turks-Cyprioten. Iedere vijf jaar worden in de zes meervoudige kiesdistricten de parlementsleden gekozen. In het grootste district, Nicosia, worden 21 leden gekozen; in het kleinste, Kyrenia, drie. Verkiezing vindt plaats op basis van evenredige vertegenwoordiging. Kiezers hebben de mogelijkheid om op de door hen gekozen lijst vier voorkeurstemmen uit te brengen.
Partijen
De twee belangrijkste partijen van (Grieks) Cyprus zijn DISY en AKEL. DISY (Dimokratikós Sinayermós, Democratische Koers) is conservatief-liberaal en aangesloten bij de Europese christendemocraten. De communistische partij AKEL (Anorthotikó Kómma Ergazómenou Laoú, Progressieve Partij van Werklieden) is gelieerd aan Europees Unitair Links/Noord GroenLinks. Sinds augustus 2011 is AKEL in de oppositie. Tot de linkerzijde van het Cypriotische spectrum behoren ook DIKO en EDEK. DIKO (Dimokratikó Kómma, Democratische Partij) is gematigd links en aangesloten bij de Europese sociaaldemocraten. EDEK (Kinima Sosialdimokraton, Sociaaldemocratische Beweging) is de gematigde sociaaldemocratische partij van Cyprus. Sinds 2016 is zijn ter rechter- en linkerzijde nieuwe partijen opgekomen.
naam |
periode |
partij |
verkiezingen |
|---|---|---|---|
Glafkos Kliridis |
28 februari 1993-28 februari 1998 |
DISY |
7/13 februari |
Glafkos Kliridis |
28 februari 1998-28 februari 2003 |
DISY |
25 februari |
Tassos Papadopoulos |
28 februari 2003-28 februari 2008 |
DIKO |
16 februari |
Dimitris Christofias |
28 februari 2008-28 februari 2013 |
AKEL |
17/24 februari |
Nicos Anastasiades |
28 februari 2013-28 februari 2023 |
DISY |
17/24 februari |
Nikos Christodoulides |
28 februari 2023 - |
Onafhankelijk |
5/12 februari |