Ch. (Chris) Smeenk

Voorman van de christelijke vakbond 'Patrimonium' die in de Tweede Kamer gold als typische vertegenwoordiger van de gereformeerde 'kleine luyden'. Bekwaamde zich door zelfstudie in staatsinrichting en economie. Begon zijn loopbaan als twaalfjarige bij de griffie van een kantongerecht, was daarna journalist en wijdde zich vervolgens geheel aan de christelijk-sociale beweging, maar verdedigde als Kamerlid steeds het regeringsbeleid. Bekwaam woordvoerder economische zaken van de ARP-fractie, die zich echter ook met vele andere onderwerpen bezighield. Meer dan veertig jaar lid van de gemeenteraad in Arnhem en enige tijd wethouder. Workaholic. Zijn prestige als Kamerlid bleek onder meer uit het feit dat hij enige jaren ondervoorzitter van de Kamer was.

ARP
functie(s) in de periode 1918-1948: lid Tweede Kamer

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Personalia
2. Partij/stroming
3. Hoofdfuncties/beroepen (5/15)
4. Partijpolitieke functies
5. Nevenfuncties (2/25)
6. Opleiding
7. Activiteiten
8. Wetenswaardigheden
9. Publicaties van/over
10. Familie/gezin
11. Uitgebreide versie

voornamen (roepnaam)
Christiaan (Chris)

wijziging in naam en/of titulatuur
Ch. Smeenk zich noemende Johan Lubbers (in zijn lagereschooltijd)

geboorteplaats en -datum
Zevenaar, 10 december 1880

overlijdensplaats en -datum
Arnhem, 17 juli 1964partij(en)
ARP (Anti-Revolutionaire Partij)

• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 17 september 1918 tot 27 juli 1948
• - 

  waarnemend voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 9 november 1937 tot 12 november 1937 (na de ontslagname van Aalberse)
• - 

  wethouder van Arnhem, van 19 mei 1940 tot 30 juni 1941 (tot november 1940 waarnemend voor M. Rademakers)
• - 

  lid tijdelijke gemeenteraad van Arnhem, van november 1945 tot 3 september 1946
• - 

  lid gemeenteraad van Arnhem, van 3 september 1946 tot 4 september 1962

gevangenschap/internering

• - 

  geïnterneerd polizeiliches durchgangslager te Schoorl, van 30 juni 1941 tot augustus 1941
• - 

  geïnterneerd gijzelaarskamp te Buchenwald, van augustus 1941 tot november 1941
• - 

  geïnterneerd gijzelaarskamp te Haaren, van november 1941 tot mei 1942
• - 

  geïnterneerd gijzelaarskamp te Sint Michielsgestel, van mei 1942 tot 19 juli 1942

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid Hoge Raad van Arbeid, vanaf 1939
• - 

  lid Staatscommissie sociale verzekering kleine zelfstandigen (Staatscommissie-Van Bruggen), van 17 april 1940 tot september 1942

afgeleide functies, presidia etc. (2/7)

• - 

  voorzitter Commissie van Rapporteurs voor de ontwerp-wet inzake de kinderbijslagverzekering (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van december 1938 tot juni 1939
• - 

  voorzitter begrotingscommissie voor Buitenlandse Zaken (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van 12 december 1945 tot 3 juni 1946

comités van aanbeveling, erefuncties etc.

• - 

  erevoorzitter Nederlandse Vereeniging van Christelijke Kantoor- en Handelsbedienden
• - 

  erevoorzitter Christelijk Sociaal Verbond "Patrimonium", vanaf 21 mei 1953

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

als parlementariër (3/4)

• - 

  Bracht in 1928 samen met A.N. Fleskens (RKSP) een initiatiefwet tot stand inzake het heffen van invoerrechten op klompen
• - 

  Interpelleerde in 1937 samen met W.C. Wendelaar (LSP) minister Gelissen over de sluiting van het bakkersbedrijf in Amsterdam en Rotterdam
• - 

  Was in 1947 samen met A. Stapelkamp woordvoerder van de ARP-fractie bij de behandeling van het wetsvoorstel Noodwet Ouderdomsvoorziening

opvallend stemgedrag (0/13)

In de uitgebreide versie is een overzicht van opvallend stemgedrag opgenomen.

algemeen

• - 

  Nam begin 1933 ontslag als wethouder van Arnhem, omdat die functie niet langer met zijn andere werkzaamheden te combineren was
• - 

  Werd in september en november 1937, september 1938 en 1939 en november 1945 als tweede op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet
• - 

  Werd in juni en september 1946 en september 1947 als derde op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap gezet

uit de privésfeer

• - 

  Een zoon van hem was gehuwd met een dochter van J. Douwes, Eerste Kamerlid en wethouder
• - 

  Zijn moeder overleed op jonge leeftijd. Hij werd opgevoed door het echtpaar Lubbers, neef en nicht van zijn vader, in Westervoort. Zijn pleegouders overleden toen hij vijftien jaar oud was.

anekdotes en citaten

• - 

  Op een partijvergadering hoorde hij partijgenoten eens over hem zeggen: "Ja, die vent is rood, maar je kunt er niets van zeggen, want hij spreekt uit de bijbel".
• - 

  In de Arnhemse gemeenteraad werd over hem gezegd, dat hij in de gemeenteraad was geboren

verkiezingen

• - 

  Werd in 1913 in het district 's-Gravenhage I na herstemming verslagen door K. ter Laan (sdap)

pseudoniemen, bij-, koos- en schuilnamen
"Rooie Smeenk"literatuur/documentatie

• - 

  H. Baas, "Smeenk, Christiaan", in: Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland, deel II, 148
• - 

  Persoonlijkheden in het Koninkrijk der Nederlanden in woord en beeld (1938)
• - 

  P.E. Werkman, "Christiaan Smeenk. Arbeidersvoorman, journalis, politicus", in: P.E. Werkman en R. van der Woude (red.), "Wie in de politiek gaat, is weg? Protestantse politici en de christelijk-sociale beweging" (2009), 201-235

Biografisch Woordenboek(en)
biografie opgenomen in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.